Okul Öncesi Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi İle İlgili Sınıf İçi Uygulamalarının Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Durum Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 31 Sayı: 2, 811 - 835, 28.12.2018

Kübra Kuzu Muammer Demirel

https://doi.org/10.19171/uefad.505660

Öz

Değerler eğitimi, okul öncesi çağındaki çocukların gelişimine büyük katkı sağlamaktadır. Bu nedenle değerler eğitiminin okul öncesi öğretmenlerinin görüş ve uygulamaları oldukça önemlidir. Bu araştırma, benzer özelliklere sahip iki okul öncesi öğretmenin değerler eğitimiyle ilgili düşüncelerini belirlemek, görüşlerinin sınıf içi uygulamalara yansımasını incelemek, uygulamalarındaki farklılıkları, benzerlikleri ve bunların nedenlerini ortaya koymak amacıyla yapılan nitel bir araştırmadır. Araştırma kapsamında seçilen iki öğretmenin değerler eğitimi ile ilgili görüşleri ve uygulamaları arasındaki tutarlık incelendikten sonra iki öğretmenin uygulamaları arasındaki farklılıklar, bu farklılıkların nedenleri belirlenmeye çalışılmış, geleneksel bir öğretmenin yapılandırmacı bir öğretmen olmasında ne gibi faktörlerin etkili olabileceği, bunun değerler eğitimi ile ilgili sınıf içi uygulamalara yansımasındaki rolünün tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde geleneksel yaklaşıma yakın öğretmenin mesleki gelişime kapalı olduğu, öğretmen merkezli uygulamalara yer verdiği, yapılandırmacı yaklaşıma yakın olan öğretmenin ise öğrenci merkezli uygulamalara yer verdiği, öğretmenlerin görüşleri ve sınıf içi uygulamalarının büyük oranda tutarlı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, okul öncesi öğretmenleri, sınıf içi uygulamalar

A Case Study Comparing In-class Practices about Values Education of Preschool Teachers

Öz

Values education is very useful for the students those in pre-school age therefore opinions of the pre-school teachers are very important. This is a qualitative research to clarify thoughts of two different teachers who have similarity, to investigate effect of their opinions on the practices in a class and to find out differences and similarities on the practices. After the investigation of two different teacher’s opinions and practices; similarity, differences of their practices and the reasons of these differences have been tried to figure out, it’s been aimed to find out what kind of factors are effective to make a teacher creative, who is conventional. Result of the research shows that conventional teachers are close to vocational development, they mainly care teacher based practices, however creative teachers generally care student based practices and have consistent applications.

Anahtar Kelimeler

Values education, pre-school teachers

Kaynakça

• Acat, M. B. ve Aslan, M. (2011). İlköğretim Okullarında Çocuklara Kazandırılması Gereken Değerler. 20.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleştirme Derecesinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akdemir, S. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Programındaki Değerlerle İlgili Görüşleri Ve Bunların Kazandırılmasına İlişkin Uygulamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akkiprik, G. B. (2007). Genel Lise Öğretmenlerine Göre Karakter Eğitimi Yoluyla Çocuklara Kazandırılacak Değerler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Yeditepe Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Alpöge, G. (2011). Okul Öncesinde Değerler Eğitimi, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aydın, M. Z. (2012). Ailede Ahlak Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Balat, G. U. (2012). Okul Öncesinde Değerler Eğitimi (Birinci Bölüm). İçinde Uyanık Balat, G. (Edt.) Okul Öncesinde Değerler Eğitimi ve Etkinlik Örnekleri (s. 2-36). Ankara: Pegem Akademi.
• Balat, G. U. ve Dağal, A. B. (2011). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi Etkinlikleri. Ankara:Kök Yayıncılık.
• Balat, G. U (2014). Çocuklar Ve Değerler Eğitimi. Okul Öncesinde Değerler Eğitimi Çalıştayında sunuldu, İstanbul. Web: http://www.kimpsikoloji.com/wp-content/uploads/2014/02/Do%C3%A7.-Dr.-G%C3%BClden-Uyan%C4%B1k-Balat-Okul-%C3%96ncesinde-De%C4%9Ferler-E%C4%9Fitimi.pdf adresinden 28.08.2014 tarihinde alınmıştır.
• Balat, G.U., Beceren, B. Ö, ve Özdemir, A. (2011). The Evaluation Of Parents’ Views Related To Helping Pre-School Children Gain Some Universal Values. Procedia Social And Behavioral Sciences (15) 908-912. Retrieved March 16, 2015 http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042811003892
• Bulach, C.R. and Butler J.D. (2002). The Occurence Of Behaviors Associated With Sixteen Character Values. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41(2), 200-214.
• Can, Ö. (2008). Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Hacettepe Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Chapman, J. D. and Aspin, D. N. (1997) The School, the Community and Lifelong Learning. London : Cassell.
• Crowther, E. (1995). An Independent School Library- Classroom-Parent Pertnership Program To Encourage Respect, Responsibility, Courtesy, And Caring For Prekindergarten Through Eighth Grade, Retrieved March 20, 2013 http://eric.ed.gov/?id=ED388964.
• Çengelci, T. (2010). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitiminin Gerçekleştirilmesine İlişkin Bir Durum Çalışması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Geliştirilmiş 6. Baskı. Bursa: Celepler Matbaacılık.
• Deveci, H. ve Dal, S. (2008). Primary School Teachers' Opinions On The Efficacy Of Social Studies Program İn Value Gain. Humanity& Social Seciences Journal, 3 (1), 1-11.
• Doğanay, A. (2009). Değerler Eğitimi. İçinde C. Öztürk (Edt.). Sosyal Bilgiler Eğitimi ( sayfa 225-256), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Domitrovich, C. E., Cortes, R. and Greenberg, M. T. (2007). Improving Young Children‟S Social And Emotional Competence: A Randomized Trial Of The Preschool “Paths” Curriculum. The Journal Of Primary Prevention, Vol. 28, No. 2, March. Retrieved March 21 2015 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17265130.
• Erkuş, S. (2012). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programındaki Değerler Eğitimine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Diyarbakır:Dicle Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gedik, E. G. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Değer Yönelimlerinin ve Çocuklarıne Aktarmak İstedikleri Değerlerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Given L. M. (Edt.) (2008). The Sage Encyclopedia Of Qualitative Research Methods (Vols. 1&2). U.S.A Sage Publications.
• Gürkan, T. (2007). Öğretmen Nitelikleri, Görev Ve Sorumlulukları. İçinde A. Oktay ve Ö. Unutkan (Edt). Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular (s.61-85). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Hooli, A., and Shammari, Z. (2009). Teaching And Learning Moral Values Through Kindergarten Curriculum. Education, 129(3), 382-399. Retrieved March 19, 2016 http://www.fatih.edu.tr/~hugur/PATIENT/TEACHING%20AND%20LEARNING%20MORAL%20VALUES%20THROUGH%20KINDERGARTEN%20CURRICULUM.pdf
• İnan, Z. (2012). Okul öncesi Eğitim Programında Değerler Eğitiminin Kapsamı (Ünite 5). İçinde A. Arıkan (Ed). Okul öncesi Dönemde Değerler Eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları. s.95-122.
• Lickona, T. (1993). The Returm Of Character Education, Educational Leadership, 51(3), 6-11.
• MEB (2012). Okul Öncesi Eğitim Programı. Web: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar09/06/965216/dosyalar/2013_03/01103525_mebokulncesetmprogramı 2012.pdf adresinden 15.07.2014 tarihinde alınmıştır.
• MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/ program2.aspx?islem=2&kno=202 adresinden 20 Temmuz 2014 tarihinde indirilmiştir.
• MEB. (2017). Öğretmen Yeterlilikleri. Web:http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_ YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdfadresinden 15.10.2018 tarihinde alınmıştır.
• Memiş, A. ve Gedik, E. G. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Değer Yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 123-145.
• Oktay, A. (2000). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Oktay, A. (2010). Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretimin Çocuğun Yaşamındaki Yeri ve Önemi. İçinde Ayla Oktay (Edt). İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Önder, M. (2011). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Aile Eğitimi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 377-386.
• Pekince, D. (2010). Değerlere dayalı sınıf yönetimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Elazığ: Fırat Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Samur, A. Ö. (2011). Değerler Eğitimi Programının 6 Yaş Çocuklarının Sosyal ve Duygusal Gelişimlerine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Konya: Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şen, M. (2012). Okul öncesi Dönem Değerler Eğitiminde Öğretmenin Ve Okulun Rolü. İçinde A. Arıkan, Okul öncesi Dönemde Değerler Eğitimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tarkoçin, S., Berktaş, D. ve Balat, G. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinliklerde Çocuklarla Olan İletişimlerinde Kullandıkları Değerlerin İncelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 37-49.
• Tatar, A. F. (2009). Okul Öncesi Eğitiminde Hoşgörü Eğitimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tepecik, B. (2008). Sosyal Bilgiler Dersinde Sorumluluk Değerinin Kazandırılmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Eskişehir:Anadolu Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tokdemir, M. A. (2007). Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değer Eğitimi Hakkındaki Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türk, İ. (2009). Değerler Eğitiminde Saygı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Tokat:Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimi kazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Kayseri: Erciyes Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü7Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Veugelers, W. (2000). Difference Ways Of Teaching Values. Education Review, 52(1), 37-42.
• William, D. (1999). The Moral Development Of Children. Scientific American. Vol: 281, 74-76.
• Yaşar, Ş. ve Çengelci, T. (2009). Views Of Students' Parents Regarding Values Education İn Primary Education İn Turkey. Paper Presented at International Conference on Primary Education. Hong Kong.
• Yavuz, K. (1987). Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi (7-22). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S. ve Keleş, H. (2011). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimine İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, Yıl:40, Sayı: 189, 144-154.
• Yuvacı, Z. (2013). Okul öncesi Değer Eğitimi Uygulayan Okullardan Seçilen Değerlerin Ve Etkinliklerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Kütahya:Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü/İlköğretim Anabilim Dalı.