ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN COVİD-19 NEDENİYLE ARA VERİLEN EĞİTİME YENİDEN BAŞLANMASI HAKKINDA GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, 30. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Özel Sayısı, 84 - 124, 22.09.2021

Savaş Berk

https://doi.org/10.19171/uefad.837662

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde çalışan öğretmenlerin Covid-19 salgınından dolayı ara verilen eğitime yeniden başlanması hakkında görüşlerinin ortaya konulması amacı ile yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında; Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde hizmet veren özel eğitim alan mezunu, psikoloji, çocuk gelişim, okul öncesi öğretmenliği mezunu, sınıf öğretmenliği mezunu ve branş öğretmenlerinden oluşan toplam 27 öğretmenle görüşme yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlere Covid-19 salgınından dolayı ara verilen eğitime yeniden başlanması süreci, ‘‘Kontrollü Sosyal Hayat’’ kapsamında yapılan uyarlamalar ve karşılaşılan sorunlar bağlamında sekiz adet soru sorulmuştur. Araştırmadaki veriler, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiş olup betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler incelendiğinde; Covid-19 salgınından dolayı ara verilen eğitime yeniden başlanması hakkında öğretmenlerin olumlu, olumsuz ve kademeli olmak üzere üç görüşe sahip olduğu görülmektedir. Katılımcı görüşleri değerlendirildiğinde; olumlu görüşe sahip öğretmenlerin çoğunlukla özel gereksinimli öğrencileri için eğitimin başlaması gerekliliği üzerinde durdukları tespit edilmiştir. Olumsuz görüş bildiren öğretmenlerin ise özel eğitimde öğrencilerle temas olmasından dolayı virüsün kendilerine ve kendilerinden de başkalarına bulaşmasından endişe ettikleri ve buna bağlı olarak eğitim öğretim faaliyetlerinin niteliğinin düşeceği kaygısına kapıldıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Özel Eğitim, Özel Eğitim Öğretmenleri

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, 16-18 Ekim 2020 tarihinde Bursa Uludağ Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen 30. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sözel bildiri olarak sunulmuştur.

EXAMINING THE VIEWS OF SPECIAL EDUCATION TEACHERS ON THE RESUMPTION OF EDUCATION INTERRUPTED DUE TO COVID-19: A QUALITATIVE RESEARCH

Öz

This qualitative study aimed to reveal the opinions of teachers working in Special Education and Rehabilitation Centers about restarting education in the Covid-19 outbreak. An interview was conducted with a sample of 27 teachers, consisting of special education graduates, psychology, child development, preschool teacher graduates, primary school teachers and branch teachers who serve in Special Education and Rehabilitation Centers determined using the purposeful sampling method. The data in the study were obtained using semi-structured interviews and analyzed using descriptive analysis. Findings show that teachers with positive views mostly emphasize the necessity of starting education for their students with special needs. Teachers who gave negative opinions were worried that the virus would be transmitted to them and to others due to contact with students in special education, and they were worried that the quality of educational activities would decrease accordingly.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Special Education, Special Education Teachers

Kaynakça

• Afacan, E., & Avcı, N. (2020). Koronavirüs (covid-19) örneği üzerinden salgın hastalıklara sosyolojik bir bakış. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5) , 1-14.
• Altın Z. Covid-19 pandemisinde yaşlılar. Tepecik Eğit. ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 2020;30(Ek sayı), 49-57. https://doi.org/10.5222/terh.2020.93723
• Arı, H. (2015). Bir okul öncesi özel eğitim kurumunda tersine kaynaştırma uygulamasının ve ilkokula hazırlığa etkilerinin incelenmesi (Yayın No. 425165) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Arık, F. Ş. (1991). Selçuklular zamanında Anadolu’da veba salgınları. Tarih Araştırmaları Dergisi, 15(26), 27-57.
• Aslan, C., Özdemir, S., Demiryürek, P., & Çotuk, H. (2015). Görme yetersizliğinden etkilenen ve normal gelişim gösteren çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Early Childhood Special Education, 7(2), 212-236.
• Atlan, N. (2019). Ortaokula devam eden kaynaştırma öğrencilerinin yaşam doyumları, aile işlevleri ve kaynaştırma hakkındaki görüşlerinin incelenmesi (Yayın No. 551407) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK. https://tez.yok.gov.tr
• Atlı-Yılmaz, E., & Atlı, A. (2020). Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde Covid-19 pandemisinde uyulması gereken kuralların video modelle öğretilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 282-293.
• Aziz, A. (1994). Araştırma yöntemleri teknikleri ve iletişim (2. Baskı). Turhan Kitabevi.
• Bal, H. (1991). 1924 raporunun Türk eğitimine etkileri ve J. Dewey'in eğitim felsefesi. Kor Yayınevi.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde miles-huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Birinci, M., & Bulut, T. (2020). Covıd-19’un sosyo-ekonomik yönden dezavantajlı gruplar üzerindeki etkileri: Sosyal hizmet bakış açısından bir değerlendirme. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 62-68.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (covid-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6 (2) , 1-23. https://doi.org/10.29065/usakead.777652
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev.). Eğiten Kitap. (Eserin orijinali 2013’te yayınlanmıştır).
• Çakın, M., & Külekçi-Akyavuz, E. (2020). The Covid-19 process and its reflection on education: An analysis on teachers’ opinions. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(2), 165-186.
• Ercan, Y., Mutlu, H., & Doğanay, G. (2020). Veli algısına göre pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinin niteliği. Palet Yayınları.
• Fidan, M . (2020). Covı̇d-19 belirsizliğinde eğitim: İlkokulda zorunlu uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 24-43. https://doi.org/10.29065/usakead.736643
• Görgülü-Arı, A., & Hayır-Kanat. M. (2020). Covid-19 (Koronavirüs) üzerine öğretmen adaylarının görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 459-492.
• Kara, E. (2020). Kovid-19 pandemisindeki dezavantajlı gruplar ve sosyal hizmet işgücünün işlevi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, Covid-19 Özel Sayısı, 28-34.
• Karabulut, M. (2020, Eylül 30). Corona salgını özel eğitime muhtaç çocukları nasıl etkiledi?. Amerika’nın Sesi. https://www.amerikaninsesi.com/a/corona-salgini-korona-ozel-egitim-engelli-cocuk-okul-nasil-etkiledi/5412912.html
• Kırmızıgül, H. (2020). Covid-19 salgını ve beraberinde getirdiği eğitim süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Covid-19 Özel Sayısı(2), 283-289.
• Kot, M., Sönmez, S., Yıkmış, A., & Çiftçi-Tekinarslan, İ. (2015). İlkokul 4. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi kapsamında zihinsel yetersizliği olan kaynaştırma öğrencisine yönelik uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 231-246.
• Kurt, A., & Kurtoğlu-Erden, M. (2020). Koronavirüs hastalığı 2019 sürecinde özel gereksinimli bireyler. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim Özel Sayısı, 1105-1119. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787606
• MEB. (2020b). Uzaktan eğitim 30 nisan’a kadar devam edecek. http://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-30-nisana-kadar-devam-edecek/haber/20585/tr. Erişim tarihi: 15.09.2020.
• MEB. (2020c). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri hakkında yazı. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/01160020_7290462_ozel_egitim_ve_rehabilitasyon_merkezleri.pdf. Erişim tarihi: 15.09.2020.
• MEB. (2020d). Yönetici ve öğretmen bilgilendirme rehberi. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04151752_egtm_ort_uy_ger_kurallar.pdf. Erişim tarihi: 30.09.2020.
• Mengi, A., & Alpdoğan, Y. (2020). Covid-19 salgını sürecinde özel eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim Özel Sayısı, 413-437. https://doi.org/10.37669/milliegitim.776226
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2020a). Bakan Selçuk, Koronavirüs'e karşı eğitim alanında alınan tedbirleri açıkladı. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr. Erişim tarihi: 05.09.2020.
• Nikiforuk, A. (1991). The fourth horseman: A shorthistory of epidemics, plagues, famine and others courges. M.Evans and Company.
• Ovayurt, B., & Akfırat, F. (2016). Zihinsel yetersizliği olan genç bireylerde atılganlık becerilerinin yaratıcı drama yöntemi ile geliştirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 11(2), 83-98. https://doi.org/10.21612/yader.2016.013
• Özdinç, A. (2020). Cumhuriyet’in ilk yıllarında frengi: 1916-1925 yılları arası salnamelerde Bolu sancağı örneği. Abant Tıp Dergisi, 9(1), 8-19.
• Sağlık Bakanlığı. (2020a). Covid-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi. https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/40340/0/covid-19salginyonetimivecalismarehberipdf.pdf. Erişim tarihi: 30.09.2020.
• Sağlık Bakanlığı. (2020b, Eylül 30). Türkiye’deki güncel durum. Sağlık Bakanlığı. https://covid19.saglik.gov.tr
• Şenol, F., & Can Yaşar, M. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden “özel eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim Özel Sayısı, 439-458. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787808
• Telli, Y. S., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (Online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34. https://doi.org/10.32329/uad.711110
• Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği (COGEPDER). (2020). Covid-19 (Korona) virüs salgını sırasında aile, çocuk ve ergenlere yönelik psikososyal ve ruhsal destek rehberi. https://www.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/6/2020/03/cogepdercovid-19rehberi30mart2020.pdf.pdf. Erişim tarihi: 30.09.2020.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
• Uğraş-Dikmen, A., Kına, M., Özkan, S., & İlhan, M. (2020). COVID-19 epidemiyolojisi: Pandemiden ne öğrendik. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, Covid-19 Özel Sayı, 29-36. Doi:10.34084/bshr.715153
• United Nations (2020). Covid-19 response. https://www.un.org/en/un-coronavirus-communications-team/united-nations-working-mitigate-covid-19-impact-children. Erişim tarihi: 15.09.2020.
• Üzümcü, M. (2018). Din öğretiminde özel gereksinimli öğrenciler için uyarlamalar. Electronic Turkish Studies, 13(11), 1437-1460.
• World Health Organization (WHO). (2020, Eylül 30). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. WHO. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
• Yasin, Y. (2020, Kasım 30). Kırılgan gruplar ve covid-19; LGBTİ+. Türk Tabipleri Birliği. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part55.pdf
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık .
• Yiğit, İ., & Gümüşçü, O. (2016). Manisa ve çevresinde salgın hastalıkların iskâna etkisi (XVIXX. yy.). TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 13-14.