Türkiye’nin İhracat Gelişmelerinde Yeni Pazarların Katkısı ve Pazar Sürekliliği

Yıl 2023, , 455 - 473, 04.10.2023

Huzeyfe Torun , Didem Yazıcı

https://doi.org/10.20979/ueyd.1350090

Öz

Bu çalışmada Türkiye’nin 2006-2021 yıllarındaki ihracat gelişmelerine yeni pazarların katkısı ve ihracatta pazar sürekliliği firma, ülke ve ürün seviyesindeki gümrük verileri kullanılarak incelenmektedir. İhracat pazarı ülke-ürün kesişiminde tanımlanarak ihracattaki yıllık artışlar üç alt bileşene ayrılmaktadır: mevcut pazarlardaki gelişmeler, yeni ihracat pazarlarından elde edilen kazançlar, terk edilmiş pazarlardan kaynaklanan kayıplar. 2006 sonrasında mevcut pazarlardaki ihracat artışlarının önemli payı olduğu saptanmaktadır. Ek olarak, yeni pazarlardan sağlanan ihracat artışının çıkılan pazarlardan kaynaklı kayıpları fazlasıyla telafi ettiği dikkat çekmektedir. Bölgesel olarak incelendiğinde Latin Amerika, Doğu Asya ve Güney Asya gibi bölgelerde yeni pazar kaynaklı önemli kazanımlar elde edildiği görülmektedir. Ayrıca, ihracatta pazar sürekliliğinin özellikle Avrupa Birliği (AB) gibi geleneksel ihracat bölgelerinde yüksek olduğu göze çarpmaktadır. Son olarak, ihracat yapılan pazarların yüzde 80’inde bir sonraki yılda da ihracat gerçekleştiği; ancak bu oranın üst üste iki yıl ihracat yapılan pazarlarda daha yüksek, son iki yıldan yalnızca birinde ihracat yapılan pazarlarda daha düşük olduğu gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası ticaret, İktisadi kalkınma, İhracat, Pazar sürekliliği.

Contribution of New Markets to Exports and Market Continuity in Türkiye

Öz

This study examines the contribution of new export markets to overall export performance and the continuity of export markets of Türkiye between 2006-2021 using firm-country-product level customs data. We decompose the annual increases into three: developments in existing markets, gains from new markets, loss due to abandoned markets. Increase in exports in existing markets has an important share after 2006. Contribution of new export markets compensates losses from the abandoned markets. The analysis shows that significant gains have been achieved from new markets in regions such as Latin America, East Asia and South Asia. Market continuity in exports is high in traditional export regions. On average, 80 percent of the export markets continue to be exported in the next year; however, this ratio is higher in markets where exports are made for two years in a row, and lower in markets that were exported only once in a row.

Anahtar Kelimeler

International Trade, Economic Development, Export, Market Continuity.

Kaynakça

• Akdogan, K., Bagir, Y. K., ve Torun, H. (2021). Heterogeneous Effect of Exchange Rates on Firms’ Exports: Role of Labor Intensity. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliğleri No:21/15.
• Aldan, A. ve Çulha, O. (2016). The Role of the Extensive Margin in Export of Turkey: A Comparative Analysis. Central Bank Review, 16(2), 59–64.
• Bağır, Y. K. (2020). Impact of the Presence of Embassies on Trade: Evidence from Turkey. World Trade Review, 19(1), 51-60.
• Bağır, Y.K. ve Torun, H. (2020). Türk Firmaları Arasında İhracat Rekabeti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomi Notları No. 20/03.
• Baum, C. F., Caglayan, M., ve Ozkan, N. (2004). Nonlinear Effects of Exchange Rate Volatility on the Volume of Bilateral Exports. Journal of Applied Econometrics, 19(1), 1-23.
• Besedeš, T. ve Prusa, T.J. (2011). The Role of Extensive and Intensive Margins and Export Growth. Journal of Development Economics, 96(2), 371–379.
• Cosar, E. E. (2012). Price and Income Elasticities of Turkish Export Demand: A Panel Data Application. Central Bank Review, 2(2), 19-53
• Çulha, O. Y., ve Kalafatçılar, M. K. (2014). Türkiye’de İhracatın Gelir ve Fiyat Esnekliklerine Bir Bakış: Bölgesel Farklılıkların Önemi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomi Notları No. 14/05.
• Ekmen-Özçelik, S. ve Erlat, G. (2013). What Can We Say about Turkey and its Competitors in the EU Market? An Analysis by Extensive and Intensive Margins. Topics in Middle Eastern and North African Economies, 15(1), 186–211.
• Ersungur, Ş.M. ve Doru, Ö. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Kalkınma İlişkisinin Ekonometrik Analizi: 1980-2010. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 225-240.
• Evenett, S.J. ve Venables, A.J. (2002). Export Growth in Developing Countries: Market Entry and Bilateral Flows. University of Bern Working Paper.
• Felbermayr, G.J. ve Kohler, W. (2006). Exploring the Intensive and Extensive Margins of World Trade. Review of World Economics, 142(4), 642–674.
• Hummels, D. ve Klenow, P.J. (2005). The Variety and Quality of a Nation's Exports. American Economic Review, 95(3), 704–723.
• Kehoe, T.J. ve Ruhl, K.J. (2013). How Important is the New Goods Margin in International Trade?. Journal of Political Economy, 121(2), 358–392.
• Malgouyres, C., ve Mayer, T. (2018). Exports and Labor Costs: Evidence from a French Policy. Review of World Economics, 154(3), 429-454.
• Nazlioglu, S. (2013). Exchange Rate Volatility and Turkish Industry-Level Export: Panel Cointegration Analysis. The Journal of International Trade and Economic Development, 22(7), 1088-1107.
• Schmeiser, K.N. (2012). Learning to Export: Export Growth and the Destination Decision of Firms. Journal of International Economics, 87(1), 89–97.
• Şen A., ve Öztürk, M. (2019). Yaygın ve Yoğun Marjların Toplam İhracatla İlişkisi: Türkiye Deneyimi. Route Educational and Social Science Journal, 6(4), 728-739.
• Toraganli, N., ve Yalcin, C. (2016). İhracat, Real Döviz Kuru ve Yabancı Para Cinsi Maliyetler: Türkiye İmalat Sanayi Firmaları için Ampirik Bulgular. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliğleri No:16/24.
• Türkcan, K. ve Pişkin, E. (2014). Türkiye’nin İhracat Artışında Yaygın ve Yoğun Ticaretin Rolü. İktisat İsletme ve Finans, 29(336), 83–116.