Örgütsel Sessizlik ve Boyutları Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 365 - 379, 24.10.2019

İlknur Öztürk

https://doi.org/10.20979/ueyd.629363

Cited By: 8

Öz

Örgütsel
sessizlik, işgörenlerin farklı nedenlere bağlı olarak, fikirlerini ve
görüşlerini ifade etmekten çekinerek sessiz kalmayı tercih ettikleri durumu
ifade etmektedir. Bu çalışma, çalışanların sessiz kaldıkları durumları
literatürde yer alan sessizlik boyutlarına (kabullenici, korunmacı ve koruma
amaçlı) göre incelemek için yapılmıştır. Bu çalışmanın örneklemini, bir eğitim
kurumunda çalışan 3-10 yıl iş deneyimine sahip 10 kadın oluşturmaktadır.
Görüşme birebir yapılarak örgütsel sessizlik ile ilgili deneyimlerini
anlatmaları istenmiştir. Örgütsel sessizlik boyutlarına ait kodlama temaları
verdikleri cevaplardan çıkarılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler, Tematik
İçerik Analizi yöntemini kullanarak çözümlenmiştir. Tematik analiz sürecinde:
verilerin kodlanması, temaların oluşturulması, temaların düzenlenmesi,
bulguların tanımlanması ve yorumlanması aşamaları izlenmiştir. Yapılan
görüşmeler sonucunda, çalışanların kabullenici, korunmacı ve koruma amaçlı
sessizlik türlerine uygun ifadelere yer verdiği görülmüştür. Ayrıca, örgütsel
sessizliği yordayan faktörlerden, örgütsel adalet, örgütsel bağlılık ve mobbing
gibi faktörlerinden kaynaklı sessizliği tercih ettiklerini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Adalet, Örgütsel bağlılık, Nitel araştırma

Kaynakça

• Acaray, A. (2014). Örgüt Kültürü, Örgütsel Sessizlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Kocaeli.
• Acaray, A., & Akturan, A. (2015). The Relationship Between Organizational Citizenship Behaviour And Organizational Silence. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 207, 472-482.
• Aktaş, H., & Şimşek, E. (2015). Bireylerin Örgütsel Sessizlik Tutumlarında İş Doyumu ve Duygusal Tükenmişlik Algılarının Rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), 205-230.
• Aküzüm, C. (2014). The Effect of Perceived Organizational Justice on Teachers’ Silence: A Practice in Primary Education Institutions. International Journal of Social Sciences & Education, 5(1), 96-107.
• Anderson, R. (2007). Thematic content analysis (TCA): Descriptive Presentation of Qualitative Data. Erişim adresi: http://www.wellknowingconsulting.org/publications/pdfs/ThematicContentAnalysis.pdf
• Bildik, B. (2009). Liderlik Tarzları, Örgütsel Sessizlik Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
• Brinsfield, C. T., Edwards, M. S., & Greenberg, J. (2009). Voice and Silence in Organizations: Historical Review And Current Conceptualizations. Voice and Silence in Organizations, Chapter 1.
• Cole F.L. (1988) Content Analysis: Process and Application. Clinical Nurse Specialist 2(1), 53–57.
• Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
• Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde Sessiz Kalınan Konular Sessizliğin Nedenleri ve Algılanan Sonuçları Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde İşgören Sessizliği: Neden Sessiz Kalmayı Tercih Ediyoruz? Detay Yayıncılık, Ankara.
• Çavuş, M. F., Develi, A., & Sarıoğlu, G. S. (2015). Mobbing ve Örgütsel Sessizlik: Enerji Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(1), 10-20.
• Demirtaş, Z., & Nacar, D. (2018). Öğretmenlerin İş Doyumu Ve Örgütsel Sessizlik Algıları Arasındaki İlişki. Eğitim Yansımaları, 2(1), 13-23.
• Detert, J. R., & Edmondson, A. C. (2005, August). No Exit, No Voice: The Bind of Risky Voice Opportunities in Organizations. In Academy of Management Proceedings (Vol. 2005, No. 1, pp. O1-O6). Briarcliff Manor, NY 10510: Academy of Management.
• Durak, İ. (2014). Örgütsel Sessizliğin Demografik ve Kurumsal Faktörlerle İlişkisi: Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2), 89-108.
• Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392.
• Erol, G. & Köroğlu, A. (2013). Liderlik Tarzları ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3) , 45-64.
• Erol, G. (2012). Liderlik Tarzları Ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Balıkesir Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• Guthrie J., Yongvanich K. & Ricceri F. (2004) Using Content Analysis as a Research Method to Inquire into Intellectual Capital Reporting. Journal of Intellectual Capital 5, 282–293.
• Güngör, S.K., Potuk, A. (2018). Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Algıları ve Aralarındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 157-164.
• Halbaw, A. (2018). Erbil Temel Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algılarıyla Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı.
• Hsieh H.-F. & Shannon S. (2005) Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research 15, 1277– 1288.
• İşleyici, K. (2015). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Zonguldak ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu.
• Goetz, J., LeCompte, M. (1981). Ethnographic Research and The Problem of Data Reduction, Anthropology and Education Quarterly 12, 51–70.
• Kahya, C. (2015). Örgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik Sendromu İlişkisi. Electronic Turkish Studies, 10(10), 523-546.
• Kalay, F., Oğrak, A. Bal, V. & Nışancı, Z. N. (2012). Mobbing, Örgütsel Sessizlik Ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Örnek Bir Uygulama. Sakarya İktisat Dergisi, 3(2), 1-18.
• Kılıç, R., Keklik, B., & Yıldız, H. (2014). Dönüştürücü, Etkileşimci ve Tam Serbesti Tanıyan Liderlik Tarzlarının Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Journal of Management & Economics, 21(2), 249-268.
• Köse, E. K. (2014). Dezavantajlı Okullarda Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları İle Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(2), 28-36.
• Krippendorff K. (1980) Content Analysis: An Introduction to its Methodology. Sage Publications, Newbury Park.
• Liu, D., Wu, J., & Ma, J. C. (2009, July). Organizational silence: A survey on employees working in a telecommunication company. In 2009 International Conference on Computers & Industrial Engineering (pp. 1647-1651). IEEE.
• M. Q. Patton, (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods (3rd edition), Thousand Oaks, Sage.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milliken, F. J., & Morrison, E. W. (2003). Shades of Silence: Emerging Themes and Future Directions for Research on Silence in Organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
• Milliken, F. J., Morrison, E. W., & Hewlin, P. F. (2003). An Exploratory Study Of Employee Silence: Issues That Employees Don’t Communicate Upward And Why. Journal Of Management Studies, 40(6), 1453-1476.
• Önder, E. (2017). Ortaöğretim Okullarında Örgütsel Sessizliğin Yordayıcısı Olarak Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 669-686.
• Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee Silence: Quiescence and Acquiescence as Responses to Perceived Injustice. In Research in personnel and human resources management (pp. 331-369). Emerald Group Publishing Limited.
• Premeaux, S. F. (2001). Breaking the Silence: Toward an Understanding of Speaking Up in the Workplace. LSU Historical Dissertations and Theses. 360.
• Premeaux, S. F., & Bedeian, A. G. (2003). Breaking the Silence: The Moderating Effects of Self‐Monitoring İn Predicting Speaking up in The Workplace. Journal of Management Studies, 40(6), 1537-1562.
• Salha, H., Cinnioğlu, H., Yazıt, H., & Yenişehirlioğlu, E. (2016). İşgörenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Tekirdağ’daki Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 5-15.
• Sandelowski M. (1995) Qualitative analysis: what it is and how to begin? Research in Nursing & Health 18, 371–375.
• Scott, R. L. (1993). Dialectical Tensions of Speaking and Silence, Quarterly Journal of Speech, 79 (1), 1-18.
• Şevik, Ü. (2019). Algılanan Örgütsel Politika İle Pozitif Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İşten Ayrılma Niyeti Ve Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisi: Afyonkarahisar Örneği. Sakarya Üniversitesi, İşletme Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Şimşek, E., & Aktaş, H. (2014). Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Anadolu University Journal of Social Sciences, 14(2), 121-136.
• Taşkıran, E. (2010). Liderlik Tarzının Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Adaletin Rolü Ve Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi, Doktora Tezi, İstanbul.Tesch, R. (1990). Qualitative Research. Basingstoke, Hants (UK): Farmer.
• Uçar, Z. (2016). İşgören Sessizliği: Teorik Yaklaşımlar Temelinde Betimsel Bir Analiz. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi. 1(1), 67-86.
• Üçok, D., & Torun, A. (2015). Örgütsel Sessizliğin Nedenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 27-37.
• Yalçınsoy, A. (2016). Örgüt Kültürü ve Örgüt İkliminin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinin Analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 67-77.