Ekonomik Büyüme, Dışa Açıklık ve Çevre Kirliliği Arasındaki Karşılıklı İlişkilerin İncelenmesi: Panel Eşanlı Denklem Modelleri

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 297 - 309, 17.10.2019

Pınar Hayaloğlu

Öz

Serbest ticaretin ekonomik büyümeyi teşvik edici rolü ekonomi literatüründe yaygın şekilde kabul görmektedir. Bunun yanında son yıllarda, ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği noktasında serbest ticaretin çevresel sonuçlarının belirlenmesi ülkelerin büyüme stratejilerinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle söz konusu değişkenler arasındaki karşılıklı ilişkilerin ortaya konulması ülkelere doğru politikaların uygulanmasında katkı sağlayacaktır. Bu doğrultuda çalışmada; ekonomik büyüme, dışa açıklık ve çevre kirliliği arasındaki karşılıklı ilişkiler MERCOSUR üyesi ülkeler için araştırılmıştır. Bu doğrultuda 1992-2017 dönemine ait verilerin kullanıldığı çalışmada değişkenler arasındaki içsellik sorununun çözümü için panel eşanlı denklem modelleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, ele alınan ülke grubunda ekonomik büyüme-CO2 emisyonları ve ekonomik büyüme-dışa açıklık arasında pozitif yönlü karşılıklı ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Dışa Açıklık, Çevre Kirliliği, Panel Eşanlı Denklem Sistemi

Kaynakça

• Artan, S.; Hayaloğlu, P. ve Seyhan, B. (2015). Türkiye’de Çevre Kirliliği, Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 308-325.
• Ben Aissa, M.S.; Ben Jebli, M. ve Ben Youssef, S. (2014). Output, Renewable Energy Consumption and Trade in Africa. Energy Policy, 66 (2014) 11–18. Çevik, E. İ.; Atukeren, E. ve Korkmaz, Turhan (2019). Trade Openness and Economic Growth in Turkey: A Rolling Frequency Domain Analysis. Economies, 7(2), 1-16.
• Farhani, Sahbi; Chaibi, Anissa ve Rault, Christophe (2014). CO2 Emissions, Output, Energy Consumption, and Trade in Tunisia. Economic Modelling, 38(2014), 426-434.
• Fotros, M. H. ve Maaboudi, R. (2010). The Impact of Trade Openness on CO2 Emissions in Iran, 1971-2005. https://www.gtap.agecon.purdue.edu/resources/download/5112.pdf
• Frankel, Jeffrey ve Andrew Rose (2005). Is Trade Good or Bad for the Environment? Sorting out the Causality. Review of Economics and Statistics, 87(1). Gale, L. R. ve Mendez, J. (1998). The Empirical Relationship between Trade, Growth and the Environment. International Review of Economics and Finance, 7(1), 53-61.
• Ghosh, S. 2010. Examining Carbon Emissions Economic Growth Nexus for India: A Multivariate Cointegration Approach. Energy Policy, 38 (2010), 2613-3130.
• Grossman G. M. ve Krueger A. B. (1991). Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement. NBER Working Paper Series, 3914.
• Güriş, S; Çağlayan, E. ve Güriş, B. (2013). Eviews ile Temel Ekonometri. Der Kitabevi Yayınevi, İstanbul.
• Kohler, Marcel (2013). CO2 Emissions, Energy Consumption, Income and Foreign Trade: A South African Perspective. Energy Policy, 63(2013), 1042-1050.
• Le, Thai-Ha; Chang, Youngho ve Park, Donghyun (2016). Trade Openness and Environmental Quality: International Evidence. Energy Policy, Elsevier, 92(C), 45-55.
• Managi, Shunsuke, Akira Hibiki ve Tetsuya Tsurumi (2009). Does Trade Openness İmprove Environmental Quality? Journal of Environmental Economics and Management, 58, 346–363.
• Omri, Anis and Nguyen, Duc Khuong and Rault, Christophe (2014). Causal Interactions between CO2 Emissions, FDI, and Economic Growth: Evidence from Dynamic Simultaneous-Equation Models. Economic Modelling, 42, 382-389.
• Saidi, S. ve Hammami, S. (2017). Modeling the Causal Linkages between Transport, Economic Growth and Environmental Degradation for 75 Countries. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 53, 415-427.
• Shahbaz, M., Hye, Q.M.A., Tiwari, A. K., Leitao, N. C. (2013). Economic Growth, Energy Consumption, Financial Development, International Trade and CO2 Emissions in Indonesia. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25, 109-121.
• Shahbaz, Muhammad (2012). Does Trade Openness Affect Long Run Growth? Cointegration, Causality and Forecasterror Vriance Decomposition Tests for Pakistan. Economic Modelling, 29: 2325–39.
• Sun vd. (2019). Trade Openness and Carbon Emissions: Evidence from Belt and Road Countries. Sustainability 2019, 11(2682), 1-20.
• Tayebi, S. K. ve Younespour, S. (2012). The Effect of Trade Openness on Environmental Quality: Evidence from Iran's Trade Relations with the Selected Countries of the Different Blocks. Iranian Economic Review (IER), 17(2), 19-40.
• Tiwari, A. K.; Shahbaz, M. ve Adnan Hye Q. M., (2013). The environmental Kuznets Curve and the Role of Coal Consumption in India: Cointegration and Causality Analysis in an Open Economy. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 18, 519-527.
• Tran, Nguyen Van (2020). The Environmental Effects of Trade Openness in Developing Countries: Conflict or Cooperation? Environmental Science and Pollution Research, 27(6), 19783-19797.
• Yu, C.; Nataliia, D.; Yoo, S.J. ve Hwang Y.S. (2019). Does Trade Openness Convey a Positive Impact for the Environmental Quality? Evidence from a Panel of CIS Countries. Eurasıan Geography and Economıcs, 60(3), 333-356.
• Zeb, R., Salar, L., Awan, U., Zaman, K., & Shahbaz, M. (2014). Causal Links between Renewable Energy, Environmental Degradation and Economic Growth in Selected SAARC Countries: Progress Towards Green Economy. Renewable Energy, 71, 123-132.