Türkiye ve KİK Ülkelerindeki Katılım Bankalarının Finansal Performansının TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 55 - 78, 14.04.2022

Hatice Nayman Hamamcı , Atila Karkacıer

https://doi.org/10.20979/ueyd.1020027

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK)’ne üye ülkeler de faaliyet gösteren katılım bankalarının 2016-2019 yılları arasındaki finansal performans skorlarının belirlenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Bankaların finansal performansları belirlenirken yapılan analizlerde Entropi ağırlık yöntemi ve TOPSIS yöntemi tercih edilmiştir ve hesaplamaların tümü Microsoft Excel yardımıyla yapılmıştır. Performans analizi sonuçlarına göre, Türkiye’de yer alan katılım bankalarından Kuveyt Türk’ün 2018 yılı hariç diğer yıllarda ilk sırada yer aldığı ve bunun aksine Albaraka Türk’ün ise son iki yılda sıralamada en son sıraya gerilediği tespit edilmiştir. Ülkeler arası performans karşılaştırmasına ilişkin sonuçlarda ise, Birleşik Arap Emirlikleri’nin 2018 yılı hariç diğer üç yılda ilk sırada yer aldığı tespit edilmiştir. 2018 yılında performans sıralamasında ilk sırada Umman yer almıştır. Türkiye’nin bu performans sıralamasında 2016 yılında ikinci sırada olduğu; diğer üç yılda ise üçüncü sırada olduğu görülmüştür. Sonuç olarak yıllar itibariyle performans sıralamalarında farklılıklar olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

katılım bankacılığı, İslami bankacılık, finansal performans, Körfez İşbirliği Konseyi, TOPSIS

Evaluation of Financial Performance of Participation Banks in Turkey and GCC with TOPSIS Method

Öz

It was aimed to determine and compare the financial performance of participation banks in Turkey and Gulf Cooperation Council member countries between 2016-2019. TOPSIS and Entropy weighting method was preferred for the analyses, and all of the calculations were conducted using Microsoft Excel. According to the performance analysis results, Kuveyt Turk operating in Turkey was taken the first in other years except for the year 2018. On the contrary, it was determined that Albaraka Türk was dropped to the last rank in the performance ranking in the last two years. When examining the results regarding performance comparison between countries, it was found that the UAE ranked first in the other years except 2018. In 2018, Oman ranked first in the performance ranking. It was seen that Turkey ranks second in 2016 but ranks third in the other three years. As a result, it was observed that there are differences in performance rankings over the years.

Anahtar Kelimeler

Participation banking, İslamic banking, Financial performance, Gulf Cooperation Council, TOPSIS

Kaynakça

• Abrar, T., Ahmed, F., and Kasnif, M., (2018). Financial Stability of Islamic Versus Conventional Banks in Pakistan. Journal of Islamic Economics, 10(2), 341-366.
• Adam, M.H.M. (2014), Evaluating the financial performance of banks using financial ratios – A case study of Erbil bank for investment and finance, European Journal of Accounting Auditing and Finance Research, 2 (2), 162-177.
• Ahmed, A. (2010). Global financial crisis: an Islamic finance perspective, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 3(4), 306-320. DOI 10.1108/17538391011093252
• Akyüz, Y., Bozdoğan, T. and Hantekin, E. (2011). TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 73-92.
• Al-Malkawi, H.A.N. and Pillai, R. (2018). Analyzing financial performance by integrating conventional governance mechanisms into the GCC Islamic banking framework, Managerial Finance, 44(5), 604-623. DOI: https://doi.org/10.1108/MF-05-2017-0200
• Alsu, E., Taşdemir, A. and Kallo, Z. (2018). Katılım Bankalarının Performanslarının Değerlendirilmesi: Topsis Yöntemi ile Uluslararası Karşılaştırma, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 303-316.
• Altan, M. and Candoğan, M.E. (2014). Bankaların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesinde Geleneksel ve Gri İlişki Analizi: Katılım Bankalarında Karşılaştırılmalı Bir Uygulama, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 374-396.
• Aras, O. N. and Öztürk, M. (2011). Reel Ekonomiye Katkıları Bakımından Katılım Bankalarının Kullandırdığı Fonların Analizi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 167-179.
• Ayaydın, H., Çam, A.V., Pala, F. and Sarı, Ş. (2018), Türk Bankacılık Sektöründe Performans Değerlendirmesi: AHS ve TOPSİS Yöntemleri Uygulaması, Global Journal of Economics and Business Studies, 7(13), 51-54.
• Ayrıçay, Y, Kılıç, M. and Bolat, İ. (2019). Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve Endonezya’daki İslami Bankaların Performanslarının Karşılaştırılması, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(20), 68-80.
• Bakır, M. and Atalık, Ö. (2018). Entropi ve Aras Yöntemleriyle Havayolu İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi. 10(1), 617- 638.
• Bilbao-Terol, A., Arenas-Parra, M., Alvarez-Otero, S. and Cañal-Fernández, V. (2019). Integrating corporate social responsibility and financial performance, Management Decision, 57(2), 324-348.
• Benamraoui, A. (2008). Islamic banking: the case of Algeria, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 1(2), 113-131. DOI: 10.1108/17538390810880973
• Bolat, İ. and Metin, M. (2019). Türkiye’deki Katılım Bankalarının Finansal Etkinliklerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(31), 349-380.
• Burtan Doğan, B., Kaya, M. and Narçiçek, N. (2017). Dünya Bankacılık Sektöründe İslami Bankacılık Sisteminin Gelişimi, Çalışma Prensipleri ve Türkiye’de İslam Bankacılığı Üzerine Bir Analiz, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(48), 175-190.
• Carton, R.B. and Hofer, C.W. (2006), Measuring Organizational Performance: Metrics for Entrepreneurship and Strategic Management Research, Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Chitnis, A. and Vaidya, O. S. (2016). Efficiency ranking method using DEA and TOPSIS (ERM-DT): case of an Indian bank, Benchmarking: An International Journal, 23(1), 165-182.
• Çağıran-Kendirli, H., Kendirli, S. and Aydın, Y. (2019). Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının TOPSIS Yöntemiyle Analizi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 33(1), 137-154.
• Çatı, K., Es, A. and Özevin, O. (2017). Futbol Takımlarının Finansal ve Sportif Etkinliklerinin Entropi ve TOPSIS Yöntemiyle Analiz Edilmesi: Avrupa'nın 5 Büyük Ligi ve Süper Lig Üzerine Bir Uygulama, International Journal of Management Economics & Business, 13(1), 199-222.
• Dandage, R., Mantha, S. and Rane, S. (2018). Ranking the risk categories in international projects using the TOPSIS method, International Journal of Managing Projects in Business, 11(2), 317-331.
• Dumanoğlu, S. and Ergül, N. (2010). IMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü, Mufad Journal, 48, 101-111.
• Errico, L. and Farahbaksh, M. (1998). Islamic Banking: Issues in Prudential Regulation and Supervision, (No. WP/98/30). IMF Working Paper. https://doi.org/10.4197/ islec.13-1.7.
• Esmer, Y. and Bağcı, H. (2016). Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 8(15), 17-30.
• Gezen, A. (2019). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Performans Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 84, 213-232.
• Grassa, R. (2012). Islamic banks’ income structure and risk: evidence from GCC countries, Accounting Research Journal, 25(3), 227-241.
• Hawaldar, I.T., Ur Rahiman, H., Rajesha, T.M. and Naveen Kumar, K.R. (2017). A Comparison of Financial Performance of Islamic and Conventional Banks in Bahrain, American Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and Sciences (ASRJETS), 33(1), 100-110.
• Hwang, C., Lai, Y. and Liu, T. (1993). A new approach for multiple objective decision making, Computers in Operations Research, 20(8), 889-899.
• Karakaya, A. (2020). Bulanık Karar Verme Yaklaşımıyla Katılım Bankaları Finansal Performansı, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Vol. ahead of print, 99-1
• Karami, A. and Johansson, R. (2014). Utilization of multi attribute decision making techniques to ıntegrate automatic and manual ranking of options, Journal of Information Science and Engineering, 30, 519-534.
• Kartal, F. (2012). Interest-Free Banking in the World and a Financial Analysis of the Turkey Experience, International Research Journal of Finance and Economics, 93, 183-201.
• Khediri, K.B., Charfeddine, L. and Youssef, S. B. (2015). Islamic versus conventional banks in the GCC countries: A comparative study using classification techniques, Research in International Business and Finance, 33 (2015), 75-98.
• Li, X., Wang, K., Liu, L., Xin, J., Yang, H. and Gao, C. (2011). Application of the entropy weight and TOPSIS method in safety evaluation of coal mines, Procedia Engineering, 26, 2085-2091.
• Lök, H. (2018). Türkiye’de Katılım Bankacılığının Finans Sektöründeki Yeri ve Ekonomiye Katkıları, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(76), 132-150.
• Meslier, C., Risfandy, T. and Tarazi, A. (2020). Islamic banks’ equity financing, Shariah supervisory board, and banking environments, Pacific-Basin Finance Journal, 62 (2020).
• Odabaş, A. and Bozdoğan, T. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının ELECTRE Yöntemiyle Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 88, 199-224.
• Olson, D. and Zoubi, T. A. (2008). Using accounting ratios to distinguish between Islamic and conventional banks in the GCC region, The International Journal of Accounting, 43 (2008), 45–65.
• Orlitzky, M. (2001). Does firm size confound the relationship between corporate social performance and firm financial performance?, Journal of Business Ethics, 33(2), 167-180.
• Özkan, T. (2020). Türk Bankacılık Sektöründe Finansal Performans Ölçmede TOPSIS Yönteminin Kullanımı: Katılım Bankaları Üzerine Bir Uygulama, Maliye ve Finans Yazıları, 113, 47-64.
• Pehlivan, P. (2016). Türkiye’de Katılım Bankacılığı ve Bankacılık Sektöründeki Önemi, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 296-324.
• Perçin, S. and Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağırlık ve Topsis Yöntemleri Kullanılarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 18 (Özel Sayı), 565-582.
• Rammal, H. G. (2007). Awareness of Islamic banking products among Muslims: The case of Australia, Journal of Financial Services Marketing, 12(1), 65–74.
• Saleh, M.A., Quazi, A., Keating, B. and Gaur, S. (2017). Quality and image of banking services: a comparative study of conventional and Islamic banks, International Journal of Bank Marketing, 35(6), 878-902.
• Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M. and Tarokh, M. J. (2011). A fuzzy VIKOR method for supplier selection based on entropy measure for objective weighting, Expert Systems with Applications, 38(10), 12160-12167.
• Shanmugam, B. and Zahari, Z. R. (2009). A Primer on Islamic Finance, Charlottesville, US: The Research Foundation of CFA Institute.
• Siddiqui, A. (2008). Financial contracts, risk and performance of Islamic banking, Managerial Finance, 34(10), 680-694.
• Sümer, G. and Onan, F., (2015). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci Ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları, Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.
• Şekeroğlu, S. and Özer, K. (2017). Bankacılık Sektöründe Yükselen Değer: Katılım Bankacılığı, Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 15-25.
• Tho’in, M. (2019). The Comparison of Islamic Banking Financial Performance In Indonesia, International Journal of Scientific Research and Education, 7(5), 8181-8186.
• Tuan İbrahim, T.A.F., Hashim, H.A. and Ariff, A. M. (2020). Ethical values and bank performance: evidence from financial institutions in Malaysia, Journal of Islamic Accounting and Business Research, 11(1), 233-256.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB). (2012). Katılım Bankacılığı Nedir? Nasıl Çalışır?. http:// www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB-Katilim-Bankaciligi-Nedir-Brosur.pdf, (Accessed Date: 12.11.2020).
• Wanke, P., Azad, A. K., Barros, C.P. and Hassan, M.K. (2016). Predicting Efficiency in Islamic Banks: An Integrated Multicriteria Decision Making (MCDM) Approach, Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 45, 126-141.
• Wu, J., Sun, J., Lıang, L. and Zha, Y. (2011). Determination of weights for ultimate cross efficiency using Shannon ENTROPY, Expert Systems With Applications, 38 (5), 5162-5165.
• Yayar, R. and Baykara, H. V. (2012), TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama, Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.
• Zhang, H., Gu, C. L., Gu, L. W. and Zhang, Y. (2011). The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS & information entropy–A case in the Yangtze River Delta of China, Tourism Management, 32(2), 443-451.