Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Radicant Approach to The Polysystem Theory in Translation

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 160 - 176, 30.12.2022
https://doi.org/10.55036/ufced.1181903

Öz

The radicant is a frequently used concept in recent years, especially in contemporary arts and sociology. Radicant, which is defined as “taking root” (radication), also includes change, development and progress. Roots in the radicant are formed afterwards, not at the beginning because the radicant is something that progresses, develops and takes root by making a transposition between different situations and even between different languages, thoughts and cultures. In the nature of radicant, there is always progress, development and radication. The radicant also shows itself in interlingual translation, which is itself characterized by progression, transposition and development. Taking into consideration the radicant character of interlingual translation, we can say that translation theory can also show a radicant quality if we look at it from the perspective of translation studies. The Polysystem Theory, one of the most important theories in translation studies, is a theory that focuses on literary translation. The transmission of an original text written in a source language for a specific culture to the target culture through a target language also determines its position in the target culture because the translated text can occupy a central position in the target culture and become more popular and contribute to its literature. It can even shape the literature of the target culture by influencing it. Thus, it can provide the emergence of new literary genres in the target culture or make them more popular. In other words, the source text, turning into a target text, takes root in another language and culture and continues its development. The objective of this theoretical study is to show that the Polysystem Theory is a radicant translation theory by approaching the theory from the perspective of the concept of radicant in a different way.

Kaynakça

  • Akay, A. (2019). Türkçe Basıma Önsöz. Radikan, Küreselleşmenin Bir Estetiği İçin. İçinde, 7-16, İstanbul: Bağlam Yayınları.
  • Aksoy, B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Bourriaud, N. (2019). Radikan, Küreselleşmenin Bir Estetiği İçin. Talat Mehmet Öngüt (Çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Demircioğlu, C. (2016). Çeviribilimde Tarih ve Tarihyazımı, Doğu-Batı Ekseninde Bir Karşılaştırma. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Dindar, S. (2020). Göstergelerarası Çeviride Yenidenyazma ve Yenidenyaratma Kavramları. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Even-Zohar, I. (1979). Polysystem Theory. Poetics Today, 1, 1-2, 287-310.
  • Even-Zohar, I. (1990). The position of translated literature within the literary polysystem. Poetics Today, 11, 1, 45-51.
  • Even-Zohar, I. (2008). Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu. Saliha Paker (Çev.). Çeviri Seçkisi II, Çeviri(bilim) Nedir? İçinde, Mehmet Rifat (Ed.), 125-132, İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Göktürk, A. (1994). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: YKY.
  • Güzelyürek, P. (2002). Polisistem Kuramı’na Göre Türkiye’de 1940’lı Yıllar Çeviri Etkinliğinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Jakobson, R. (1963). Essais de linguistique générale. Paris: Les Éditions de Minuit.
  • Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies, Theories and Applications. London&New York: Routledge.
  • Tahir-Gürçağlar, Ş. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
  • Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri, Kuram ve Uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual.
  • CNRTL Dictionnaire: https://www.cnrtl.fr/lexicographie/.

ÇEVİRİDE ÇOĞULDİZGE KURAMI'NA RADİKAN BİR YAKLAŞIM

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 160 - 176, 30.12.2022
https://doi.org/10.55036/ufced.1181903

Öz

Radikan kavramı son dönemlerde özellikle de çağdaş sanatlar ve sosyoloji alanlarında sıkça kullanılan bir kavramdır. “Kök salma” olarak tanımlanan radikan aynı zamanda içerisinde değişim, gelişim ve ilerlemeyi de barındırmaktadır. Radikanda kökler ilk ortaya çıkışta değil sonradan oluşmaktadır çünkü radikan olan şey, farklı durumlar arasında hatta farklı dil, düşünce ve kültürler arasında bir geçiş yaparak ilerleyen, gelişen ve kök salandır. Radikanın doğasında hep bir ilerleme, gelişme ve bu yolla kök salma vardır. Radikan durumu aynı şekilde doğasında yer değiştirme, ilerleme, geçiş yapma ve gelişme olan dillerarası çeviride de kendini göstermektedir. Doğasında radikan olma durumu olan dillerarası çeviri sürecinden hareketle, çeviribilim açısından bakacak olursak çeviri kuramının da radikan olma özelliği gösterebileceğini söyleyebiliriz. Çeviribilim alanının en önemli kuramlarından biri olan Çoğuldizge Kuramı yazınsal metin çevirisi üzerine yoğunlaşan bir kuramdır. Kaynak bir dilde, belirli bir kültür için yazılmış olan orijinal metnin erek bir dil aracılığı ile erek kültüre aktarılması onun erek kültürdeki konumunu da belirlemektedir çünkü çeviri metin, erek kültürde merkez konuma gelip daha popüler bir durumda olabilir ve erek kültür yazınına katkıda bulunabilir. Hatta erek kültür yazınını etkisi altına alarak şekillendirebilir. Böylece erek kültürde yeni yazınsal türlerin ortaya çıkmasını veya onların daha popüler bir hale gelmesini sağlayabilir. Diğer bir deyişle, kaynak metin erek metne dönüşerek başka bir dil ve kültürde kök salıp gelişimine devam etmektedir. Kuramsal düzeydeki bu çalışmanın amacı, Çoğuldizge Kuramı’na radikan kavramı açısından farklı bir şekilde yaklaşarak kuramın radikan bir çeviri kuramı olduğunu göstermektir.

Kaynakça

  • Akay, A. (2019). Türkçe Basıma Önsöz. Radikan, Küreselleşmenin Bir Estetiği İçin. İçinde, 7-16, İstanbul: Bağlam Yayınları.
  • Aksoy, B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Bourriaud, N. (2019). Radikan, Küreselleşmenin Bir Estetiği İçin. Talat Mehmet Öngüt (Çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Demircioğlu, C. (2016). Çeviribilimde Tarih ve Tarihyazımı, Doğu-Batı Ekseninde Bir Karşılaştırma. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Dindar, S. (2020). Göstergelerarası Çeviride Yenidenyazma ve Yenidenyaratma Kavramları. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Even-Zohar, I. (1979). Polysystem Theory. Poetics Today, 1, 1-2, 287-310.
  • Even-Zohar, I. (1990). The position of translated literature within the literary polysystem. Poetics Today, 11, 1, 45-51.
  • Even-Zohar, I. (2008). Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu. Saliha Paker (Çev.). Çeviri Seçkisi II, Çeviri(bilim) Nedir? İçinde, Mehmet Rifat (Ed.), 125-132, İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Göktürk, A. (1994). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: YKY.
  • Güzelyürek, P. (2002). Polisistem Kuramı’na Göre Türkiye’de 1940’lı Yıllar Çeviri Etkinliğinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Jakobson, R. (1963). Essais de linguistique générale. Paris: Les Éditions de Minuit.
  • Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies, Theories and Applications. London&New York: Routledge.
  • Tahir-Gürçağlar, Ş. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
  • Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri, Kuram ve Uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual.
  • CNRTL Dictionnaire: https://www.cnrtl.fr/lexicographie/.
Toplam 16 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Serhan Dindar 0000-0001-7138-672X

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 29 Eylül 2022
Kabul Tarihi 17 Ekim 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dindar, S. (2022). ÇEVİRİDE ÇOĞULDİZGE KURAMI’NA RADİKAN BİR YAKLAŞIM. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji Ve Çeviribilim Dergisi, 4(2), 160-176. https://doi.org/10.55036/ufced.1181903

422x119





422x119

ResearchBib   google akademik ile ilgili görsel sonucu     logo1.jpg     Root Indexing     general impact factor ile ilgili görsel sonucu    idealonline ile ilgili görsel sonucu

220px-Akademia_sosyal_bilimler_indeksi_logosu.gif    DRJI_Logo.jpg    logo.jpg   logo.png      download


by-nc-nd.png?w=588

  Articles published in this journal are licensed under Creative Commons Attribution 4.0 International license. This journal does not charge APCs or submission charges.                                                                           Articles published in this journal are permanently free for everyone to read, download, copy, distribute, print, search and link to the full texts of these articles.