Postmodernısm And Tradıtıon In Mabel Matız’s Clıp Named I Have Red In My Handkerchief

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 5, 30 - 47, 30.11.2020

Hayriye Sema Mungan Can Çara

Öz

Folklore is a discipline that researches the life of community, customs, traditions, beliefs, shortly all the factors that concern the public. In this accumulation, it contains the truth of the tried, with the experience and secrets of centuries. The living culture has found new fields for its existence. With our visual era, media and culture science becomes one of its new research fields. Our research’s topic, the clip titled "I Have Red in My Handkerchief" by Mabel Matiz was researched in a folcloric perspective. It has been observed that the detected factors were selected from different fields of Turkish folk culture and used both in the clip and its lyrics. The song, reminds folk songs by its name, was presented in a new context by changing its form as a transformation of the minstrel tradition. The motifs, Matiz used in his lyrics and clip, are items of traditional Turkish folklore. The sufi elements in clip, the dressing type of people, the architecture of house and handcrafted arts were handled in a postmodern way. By considering that postmodern narratives evaluate tradition, history, mythology and culture as a rich treasure, Mabel Matiz who processes popular music around folk music, folk poetry, folk culture, displays postmodern bald style while keeping tradition alive by updating it.

Anahtar Kelimeler

Mabel Matiz, tradition, folkloric clip, postodernısm, minstral

GELENEK VE POSTMODERNİZM BAĞLAMINDA BİR İNCELEME: MENDİLİMDE KIRMIZIM VAR

Öz

Halkbilimi halkın yaşayışı, örf, âdet, gelenek, inanışları kısaca halkı ilgilendiren tüm unsurları inceleyen bilim dalıdır. Bu birikim içerisinde, yüzyılların oluşturduğu tecrübe ve sırlarla, denenmişin hakikatini barındırır. Canlı bir varlık olan kültür zaman içinde varlığını sürdürecek yeni alanlar bulmuştur. Günümüz görsel çağıyla birlikte medya ve kültürbilim yeni çalışma alanlarından biri olmuştur. Çalışmamızın konusu olan Mabel Matiz’e ait “Mendilimde Kırmızım Var” adlı klip ve güfte folklorik açıdan incelenmiştir. Tespit edilen unsurların Türk halk kültürünün çeşitli alanlarından seçilerek gerek klipte gerek şarkı sözlerinde kullanıldığı görülmüştür. Çalışmanın giriş bölümünde sözlü geleneğin gelişimi çerçevesinde postmodernizm ve halk müziği-güftesi üzerinde durulmuştur. Modern zamanda âşıklık geleneğinden etkilenen ve geleneği sürdüren sanatçıların varlığı söz konusudur. Alanda bu anlamda belirli araştırmacılar tarafından çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Klip ve güftelerinde postmodern özellikler sergileyen, geleneğin unsurlarını çok sesli bir şekilde kullanan Mabel Matiz’le ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Mendilimde Kırmızım Var adlı klip ve güftede tespit edilen folklorik unsurlar dört ana başlıkta ele alınmıştır. Postmodernizmin kültürü zengin bir hazine olarak değerlendirdiği düşünüldüğünde, popüler müziği halk kültürü etrafından işleyen Mabel Matiz postmodern ozan tipi sergilemektedir. Çalışmamızın amacı dijitalleşmenin gün geçtikçe arttığı günümüz dünyasında geleneksel unsurların yeni bağlamında dönüşümünü tespit etmektir. Geleneğin ürünlerinin bugün çeşitli formlarla sürdürülmesi, kültürün yaş alırken yaşlanmaması olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mabel Matiz, gelenek, folklorik klip, postmodernizm, âşıklık

Kaynakça

• AKSAKAL, Erdi (2019). “Türk Kültüründe Eril Mekân Örneği; Köy Odaları”, Folklor/Edebiyat, C. 25, S. (98), s. 291-307.
• ALAY, Okan (2019). “Sözlü Geleneğin Elektronik Kültür Ortamında ve Müzik-Mekân Odağında Yansıması”, Türk Dili Dergisi, S. 811, s.16-24.
• ARTUN, Erman (2012). “Günümüzde Yaşayan Aşıklık Geleneği Üzerine Düşünceler’’, Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri, Adana, 20-22 Ekim.
• ARTUN, Erman (2019). Türk Halkbilimi. Adana: Karahan Kitabevi.
• BİNGÖL, Ulaş (2017). “Postmodernizm ve Gelenek”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Yıl. 3, s. 20-33.
• DÜZGÜN, Dilaver (2009). “ şıklık Geleneğinde Değişim ve Dönüşüm Sürecinde Barış Manço Olgusu” Milli Folklor Dergisi, Yıl. 21, S. (84), s. 42-50.
• ERSOY, Ruhi (2004). “Sözlü Kültür ve Sözlü Tarih İlişkisi Üzerine Bazı Görüşler” Milli Folklor Dergisi, Yıl. 16, S. (61), s. 102-110.
• GÜNAY, Umay (1992) “Cumhuriyet Terkibi ve Barış Manço”, Milli Folklor, S. 13, s.1-3.
• KARAKAŞ, Rezan (2018). “Duvar Yazılarına Biçembilim ve Göstergebilim Açısından Bir Bakış”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, C.7, S. (49), s. 1117-1127.
• MALİNOWSKİ, Bronislav (1992). Bilimsel Bir Kültür Teorisi. (Çev. Hüseyin Portakal). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• OĞUZ, Öcal vd,. (2014). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. İstanbul: Geleneksel Yayıncılık.
• OKCU, Abdülmecit (2007). “Kur’an’da Renkler”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 0, S. 28, s. 127-163.
• ONG, Walter J (1995). Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi, (Çev. S. Banon), İstanbul: Metis Yayınları.
• ÖZDEMİR, Nebi (2015). Medya Kültür ve Edebiyat. Ankara: Grafiker Yayınları.
• TANRIBUYURDU, Gülçin (2010). “Bir Kültür Taşıyıcısı Bir Gizli Dil: Klasik Türk Şiirinde Mendil”, Milli Folklor Dergisi, Yıl. 22, S. 87, s. 196-203.
• ULUDAĞ, Süleyman (1995). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marifet Yayınları.
• UYGUR, Hatice Kübra ve Gülden Altıntop Taş (2020). “Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Karikatür Bandının Göstergebilimsel Bir Çözümlemesi”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, C. 13, S. 30, s.614-635.
• YILDIRIM, Dursun (1999), “Dede Korkut’tan Ozan Barış’a Dönüşüm”, Türk Dili Dergisi, S. 570, s. 505-530.
• SARPKAYA, Seçkin (2018). “Türk Dünyası Metal Müzik Gruplarının Şarkılarında Türk Halk Bilgisi Ürünlerinin Kullanımına Dair Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, VII. Uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Kongresi Bildiri Kitabı, Sivas: Kriter Yayınları, C.1, s. 415-432.