Temel İşgücü Göstergeleri Bakımından Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi İle Türkiye’nin Düzey 2 Bazında Bölgesel Olarak Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 429 - 448, 24.12.2018

Hakan Öndes

https://doi.org/10.35235/uicd.470487

Öz

Türkiye’de işgücü piyasasının ülkenin ekonomik, sosyo-kültürel ve coğrafi yapısı üzerinde etkili olup giderek hız kazandığı görülmektedir. İstihdam, işsizlik ve işgücüne katılım ülkenin ekonomik anlamda gelişmişlik göstergelerinin önemli bir kesimini içermektedir. Türkiye’de istihdam, işsizlik ve işgücüne katılım değerlerinin sunulup yorumlanabilmesi için bu verilerin ayrıntılı bir biçimde çözümlenmesi gerekmektedir. Türkiye’nin bölgeleri arasında işgücü sektörünün lokasyonunun incelenmesi için yapılan bu çalışmada 2016 yılı için, genç işsizlik, kadın istihdamı, toplam işsizlik, eğitim düzeyine bağlı işsizlik ve istihdam, işgücüne katılım, erkeğin işgücüne katılımı ve toplam istihdam göstergelerinden yola çıkılmıştır. Çalışma, ülkemizin bu vasıflar açısından paralel olduğu ve değişiklik gösterdiği bölgeleri tespit etmeye dayalı gerçekleştirilmiştir. Bahsi geçen bu vasıflara Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi (ÇBÖ) tatbik edilmiştir. Çok boyutlu ölçekleme analizi ile hem iki boyutlu hem de üç boyutlu olarak Türkiye’deki işgücü piyasanın durumu inceleme altına alınmıştır. Çalışma bulgularında Türkiye’nin doğu-batı ve kuzey-güney bölgeleri arasında il ve/veya iller açısından istihdam, işsizlik ve işgücüne katılımda büyük farklılar tespit edilmiştir. Önemli bulgulardan biri ise temel işgücü işaretleri açısından Türkiye’nin batısı ile doğusu ve kuzeyi ile güneydoğusu arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık bulunmaktadır. Özellikle doğudaki bölgeler bulunduğu jeopolitik konumundan dolayı işgücü göstergelerinde oldukça dezavantajlı yapıdadır. Sanayinin geliştiği şehirler ile üç büyük ilimizdeki temel işgücü göstergelerinin yakınlığı çalışmanın hipotezini doğrular niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye’de İşgücü Piyasası, İşsizlik, İstihdam, İşgücüne Katılım, Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi

Evaluation of Turkey’s Nuts II Based on Regional Areas in terms of Main Labor Indicatiors with Using Multi-Dimensional Measurement Analysis

Öz

Turkey’s
labor market is the impact on economic and socio-cultural structures are known
to have gained increasing speed. Employment, unemployment and labor force
constitute a significant part of the country's economic development indicators.
Employment, unemployment and labor force are presented and resolved in a
detailed format for interpreted in Turkey. In this study for 2016, to examine
the locations of the labor sector between regions of Turkey; youth
unemployment, women's employment, total unemployment, level of educational for
unemployment and employment, participation of labor force, the participation of
men in the labor force and starting of total employment are used like
indicators.  The study, which Turkey's
regions in terms of similarities and differences between these variables was
performed based on detecting show. Multidimensional Scaling Analysis was applied
to these variables. Multidimensional scaling analysis has been under review the
state of the labor market in Turkey with two and three dimensions. Findings
have been identified for Turkey's between east-west and north-south provincial
region’s large diffrences about employment, unemployment and labor force. One
of the important findings is statistically and significantly difference between
the southeast - east and north- western Turkey in
terms of basic labor force indicators. In particular, due to its geopolitical
location, the eastern regions have a rather disadvantageous position in labor
force indicators. Located results seem to confirm the hypothesis will be
effective on the basis of the geographical structure of the labor force in
Turkey.

Anahtar Kelimeler

Labor Market In Turkey, Unemployment, Employment, Participation In Labor, Multidimensional Scalling Analysis

Kaynakça

• Acar, A.B. (2013). İşgücü piyasası temel göstergeler bakımından çok boyutlu ölçekleme analizi ile Türkiye ile diğer Oecd ülkelerinin karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, Sayı:75, ss.121-144.
• Akgündüz, Y.E., Andan, A., Bağır, Y.K. ve Torun, H. (2017). Türkiye’de genç işsizliği: tespit ve öneriler. TCMB Ekonomi Notları, No:2017,14, ss.1-15.
• Albayrak, A.N. ve E.G. (2010). Türkiye’de bölgesel rekabet gücü analizi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi (Megaron Journal), 5(3), ss: 137-148.
• Aydın, D. ve Başkır, B. (2013). Bankaların 2012 yılı sermaye yeterlilik rasyolarına göre kümeleme analizi ve çok boyutlu ölçekleme sonucu sınıflandırma yapıları. BSAD Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 5-6, ss.29-47.
• Bahar, O. ve Bingöl, F.K. (2010). Türkiye’de iç göç hareketlerinin istihdam ve işgücü piyasalarına etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:15, Sayı:2, ss.43-61.
• Çondur, F. ve Bölükbaş, M. (2014). Türkiye’de işgücü piyasası ve genç işsizlik: büyüme ilişkisi üzerine bir inceleme. Amme İdare Dergisi, Cilt:47, Sayı:2, ss.77-93.
• Demircan, E. (2012). İstihdam Ve İşgücü Piyasası Raporu. Karacadağ Kalkınma Ajansı, Diyarbakır.
• Eichhorst, W., Hinte, H. ve Rinne, U. (2013). Youth unemployment in europe: what to do about it?. IZA Policy Paper, No:65, ss:1-20.
• Günaydın, D. ve Çetin, M. (2015). Genç işsizliğin temel makroekonomik belirleyicileri: ampirik bir analiz. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:22, ss:17-34.
• Hair, J., Tatham, R., Anderson, R. ve Black, W. (1998). Multivariate data analysis, (5th edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, 4. bs. İstanbul.
• Kavak, Y. (1997). Eğitim istihdam ve işsizlik ilişkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 13, ss: 21-26.
• Kızılgöl, Ö. (2012). Kadınların işgücüne katılımının belirleyicileri: ekonometrik bir analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı:13-1, ss.88-101.
• Kumaş, H. ve Çağlar, A. (2011). Türkiye’de kadın eksik istihdamını belirleyen faktörler: TÜİK 2009 hanehalkı işgücü anketi ham verileri ile cinsiyete dayalı bir karşılaştırma. Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı:2, ss: 249-289.
• Nemlioğlu, A.K. (2005). Benzerlik analizleri, varsayımlara uymayan kategorik verilerde çok değişkenli analiz, correspondence & homogeneity. Beşir Kitabevi, İstanbul.
• Nichols, A., Mitchell, J. ve Lindner, S. (2013). Consequences of long-term unemployment. The Urban Institute, Washington, ss. 3-4.
• Öz, B., Taban, S. ve Kar, M. (2009). Kümeleme analizi ile Türkiye ve AB ülkelerinin beşeri sermaye göstergeleri açısından karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), ss:1-30.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Özer, M. ve Biçerli, K. (2003). Türkiye’de kadın işgücünün panel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 7, ss. 56-86.
• Proudfoot, J., Guest, D., Carson, J., Dunn, G., ve Gray, J. (1997). Effect of cognitive-behavioural training on job-finding among long-term unemployed people. The Lancet, Vol: 350, Issue: 9071, ss. 96–100.
• Tansel, A. (2012). 2050’ye doğru nüfusbilim ve yönetim. Tüsiad Yayınları, İstanbul.
• Tatlıdil, H. (1992). Çok değişkenli istatistiksel analiz. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, (2017), İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Makro Analizi. Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Dairesi No: II, ss.1-18.
• Tinsley, H. ve Brown, S. (2000). Handbook of applied multivariate statistics and mathematical modeling. Academic Press, First Edition, London.
• TÜİK Yıllık Haber Bültenleri, İstihdam Oranı İstatistikleri, 2000-2016.
• Ülgener, S.F. (1980). Milli gelir, istihdam ve iktisadi büyüme. Der Yayınevi, Altıncı Baskı, İstanbul.
• Yıldırım, K. ve Karaman, D. (2001). Makro ekonomi, Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı, 2. Basım, Eskişehir.