Kesişimsellik Teorisi ve Farklılıkların Feminizmi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 6, 331 - 352, 25.12.2020

Pınar Sarıgöl

https://doi.org/10.35235/uicd.715735

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, ikinci ve üçüncü dalga feminizmde farklılıklar ve eşitsizlikler üzerine yapılan tartışmaların kuramsal sonuçlarından biri olan kesişimsellik teorisi analiz edilecektir. Bunun için; öncelikle farklılıklar ve eşitsizlikler kapsamında, ‘kadın’ kategorisi işaret edilerek feminizm ve toplumsal cinsiyet siyasetinde tam olarak neyin sorunsallaştırıldığına bakılacaktır. Kesişimselliği bu analizle keşfetmek, kuramın siyahî feminizmin ışığında diğer farklılıkları da (etnisite, yaş, sınıf, eğitim, engellilik vb.) içine alarak yeni-ırkçılık kavramını tanımlamaya olanak sağlamasının yanında; bugünkü toplumsal eşitsizlikleri güçlü bir kuramsal ve kavramsal çerçevede yorumlama imkanı da sunmasıdır. Bu bağlamda, bu makalede ilk olarak ikinci dalgadaki özellikle Marksist ve radikal feministlerin aynılık ve farklılık savlarına odaklanılacaktır. Daha sonra, üçüncü dalga feminizmin toplumsal cinsiyet ve kimlik meselesi ele alınacaktır. Bu fikir karşılaştırması ve öne sürülen savlar bizi kesişimsellik kuramı ile çoklu eşitsizlikleri nasıl/nerede görmemiz gerektiğini gösterecektir. Dahası; bu karşılaştırma, farklılıkların eşitsizliğe neden olduğu analitik eksenleri kurama özgü bir perspektifle incelememizi sağlayacaktır. Buna ek olarak; makalenin özgünlüğü, yeni-ırkçılık kavramını kesişimsellik kuramıyla yeniden düşünerek eşitsizliğe neden olan çok yönlü kategorilerin ve farklılıkların su yüzüne çıkarmasıdır. Nihayetinde, makalenin esas amacı kesişimselliği; onun kuramsal gelişimiyle anlamak, ve kuramın akademik işlevselliğini keşfederek eşitsizlikleri, kategorileri ve bunların toplumsal, kültürel, politik sonuçlarını farklı ampirik örneklerde ve düzeylerde serimlemektir.

Anahtar Kelimeler

Kesişimsellik, Feminizm, Yeni-ırkçılık, Toplumsal Cinsiyet Siyaseti, Kimlik Siyaseti

Intersectionality Theory and Feminism of the Differences

Öz

In this paper, intersectionality theory, which is one of the theoretical results of debates on differences and inequalities in second and third wave feminism, shall be analyzed. To do this, first, the category of ‘woman’ in the scope of differences and inequalities shall be pointed out to see exactly what has been problematized regarding issues related to feminism and gender politics. In addition to exploring intersectionality with this analysis, which enables the theory to define the concept of neo-racism by incorporating other differences (ethnicity, age, class, education, disability, etc.) in the light of black feminism; it also offers the opportunity to interpret today's social inequalities in a strong theoretical and conceptual framework. In this context, this article shall firstly focus on the arguments of Marxist and radical feminists on the sameness and the difference, especially in the second wave. Second, the question of gender and identity of the third wave feminism shall be discussed. This comparison of ideas and the suggested arguments shall show us how/where we should see multiple inequalities with the intersectionality theory. Moreover, with the perspective of intersectionality this comparision shall allow us to analyze the analytical axes in which the differences cause inequality. In addition, the specifity of the article is that it reconsiders the concept of neo-racism with intersectionality and reveals the multifaced categories and differences that cause inequality. Eventually, the main purpose of the article is to explain intersectionality in parallel with its theoretical development, to explore its academic fuctionality of the theory and to expound inequalities, categories and their social, cultural and political results in different empirical cases and levels. 

Anahtar Kelimeler

Intersectionality, Feminism, New-racism, Gender Politics, Identity Politics

Kaynakça

• Anthias, F. ve Yuval-Davis, N. (1992). Racialized Boundaries: Race, Nation, Gender, Colour and Class and The Anti-racist Struggle. London: Routledge.
• Anthias, F.(2012). Intersectional what? Social divisions, Intersectionality and Levels of Analysis. Ethnicities. 13(1), ss. 3-19.
• Barret, M. (1997). Capitalism and Women’s Liberations. (Nicholson, L., Ed.) The Second Wave: A Reader in Feminist theory (ss.123-130). New York ve London: Routledge.
• Bora, A. (2012). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Boyne, R. (2011). Foucault ve Derrida’da Feminizm ve Ayrım. (Karadağ, A.B., çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Brah, A. (1996). Cartographies of Diaspora: Contesting Identities. London: Routledge.
• Brah, A. (2007). Travels in Negotiations: Difference, Identity, Politics. Journal of Creative Communications. 2 (1/2), ss. 245-256.
• Butler, J. (1999). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. ( Ertür, B., çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Butler, J. (2008). Olumsal Temeller: Feminizm ve “Postmodernizm” Sorusu. (Benhabib, S., Butler, J., Cornell, D., ed.) Çatışan Feminizmler (ss. 44-67). (Evren Sezer, F., çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Collins, P. H. (2000). Black Feminist Thought: Knowledge, Consciousness, and the Politics of Empowerment. New York ve London: Routledge.
• Collins, P. H. (2004). Black Sexual Politics: African Americans, Gender, and The New Racism. New York ve London: Routledge.
• Cornell, D. (2008). Etik Feminizm Nedir?. (Benhabib, S., Butler, J., Cornell, D., ed.) Çatışan Feminizmler ( ss.86-118). (Evren Sezer, F., çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Crenshaw, K. (2011). Demarginalising the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Anti-discrimination Doctrine, Feminist Theory, and Anti-racist Politics. (Lutz, H., Vivar, M.T.H. ve Supik, L., ed.) Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (ss. 25-42). Ashgate Publishing.
• Donovan, J. (2010). Feminist Teori. İstanbul: İletişim Yayınları
• Ergas, Y. (1992). 1970’lerin Feminizmleri.(Duby, G. ve Perrot, M., ed.) (Fethi, A., çev.) Kadınların Tarihi V: Yirminci Yüzyılda Kültürel Bir Kimliğe Doğru (ss.481-499). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Firestone, S. (1997). The Dialectic of Sex. (Nicholson, L.,ed.) The Second Wave: A Reader in Feminist theory (ss.19-26). New York ve London: Routledge.
• Fraser, N. (2006). İhtiyaçlar Mücadelesi: Geç Kapitalizmin Siyasal Kültürünün Sosyalist-Feminist Açıdan Eleştirisi. (Kılıç, A.T., çev. ). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Fraser, N. (2008). Sahte Karşısavlar: Seyla Benhabib ve Judith Butler’a Yanıt. (Benhabib, S., Butler, J., Cornell, D., ed.) Çatışan Feminizmler (ss. 68-85). (Evren Sezer, F., çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Grünell, M. ve Saharso, S. (1999). bell hooks and Nira Yuval- Davis on Race, Ethnicity, Class and Gender. European Journal of Women’s Studies. 6 (2). ss. 203-218.
• Harding, S. (2008). Sciences From Below: Feminisms, Postcolonialities, and Modernities. Durham ve London: Duke University Press
• Hartmann, H. (2006). Marksizm’le Feminizmin Mutsuz Evliliği. (Aygen, G., çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• hooks, b. (1990). Ain’t I a Woman: Black Women and Feminism. London: Pluto Press.
• hooks, b. (2000).Where We Stand: Class Matters. New York ve London: Routledge.
• Joseph, G. (1981). The Incompatible Menage à Trois: Marxism, Feminism, and Racism. (Sargent, L., ed.) The Unhappy Marriage of Marxism and Feminism: A Debate on Class and Patriarchy (ss. 91-107). London ve Sydney: Pluto Press.
• Kristeva, J. (2007). Ruhun Yeni Hastalıkları.( Tutal, N., çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lutz, H., Vivar, M.T.H. ve Supik, L. (2011). Framing Intersectionality: A Introduction. (Lutz, H., Vivar, M.T.H. ve Supik, L., ed.) Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (ss. 1-22). Ashgate Publishing.
• Marx, K. ve Engels, F.(2011[1848]). Komünist Manifesto ve Komünizmin İlkeleri. (Erdost, M., çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• Millett, K. (1987). Cinsel Politika. (Selvi, S., çev.) İstanbul: Payel Yayınevi.
• Ramazanoğlu, C. (1998). Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri. (Bayatlı, M.,çev.) İstanbul: Pencere Yayınları.
• Riddiough, C. (1981). Socialism, Feminism, and Gay/Lesbian Liberation. (Sargent, L., ed.) The Unhappy Marriage of Marxism and Feminism: A Debate on Class and Patriarchy (ss. 71-89 ). London ve Sydney: Pluto Press.
• The Combahee River Collective Statement. (1997). A Black Feminist Statement. (Nicholson, L.,ed.) The Second Wave: A Reader in Feminist theory (ss.63-70). New York ve London: Routledge.
• Udayagiri, M.(1995). Challenging Modernisation: Gender and Development, Postmodern Feminism and Activism. (Marchand, M.H. ve Parpart, J.L.,ed.) Feminism Postmodern Development (159-177). London ve New York: Routledge.
• Yuval-Davis, N.(2006). Intersectionality and Feminist Politics. European Journal of Women’s Studies. 13 (3), ss. 193–209.
• Yuval-Davis, N. (2009). Women, Globalisation and Contemporary Politics of Belonging. Gender Technology and Development. 13 (1), ss.1-19.
• Yuval-Davis, N. (2012). Dialogical Epistemology—An Intersectional Resistance to the “Oppression Olympics”. Gender and Society. 26(1), ss. 46-54.