Tez Özeti
BibTex RIS Kaynak Göster

DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2024, , 105 - 127, 16.11.2024
https://doi.org/10.51763/uid.1549847

Öz

Doğu Akdeniz, son yıllarda keşfedilen önemli miktardaki petrol ve doğal gaz kaynaklarıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Bu hidrokarbon kaynakları, bölgenin jeopolitik dinamiklerini derinlemesine etkileyerek hem çatışma risklerini artırmış hem de yeni iş birliği fırsatlarının önünü açmıştır. Bu makale, Doğu Akdeniz’de keşfedilen hidrokarbon kaynaklarının Türkiye açısından bölgesel çatışma ve iş birliği dinamikleri üzerindeki etkilerini neorealist bir perspektiften analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu analiz, iş birliği ve çatışmaya yol açan temel dinamikler hakkında daha derin bir anlayış sahibi olmamıza ve Doğu Akdeniz’deki aktörlerin gelecekteki davranışlarını tahmin etmemize büyük ölçüde yardımcı olacaktır. Makalede, bölgede aktif bir politika izleyen Türkiye, KKTC, Libya, İsrail, GKRY, Mısır ve Yunanistan devletleri arasındaki ilişkiler ele alınmaktadır.

Kaynakça

  • Ahval News. (2019) “Cyprus issues arrest warrants against Turkish sailors, Turkey-partnered drilling firms”, Ahval News. Jun 10. https://ahvalnews.com/turkey-cyprus/cyprus-issues-arrest-warrants-against-turkish-sailors-turkey-partnered-drilling-firms (Erişim Tarihi: 20.06.2024).
  • Anadolu Ajansı. (2019) “Turkey’s stance in the Eastern Mediterranean is clear”, https://www.aa.com.tr/en/info/infographic/14896#! (Erişim Tarihi: 03.03.2024).
  • Atina Deklarasyonu. (2015) “Greek-Egyptian Business Conference and Meetings held”, https://www.mfa.gr/en/current-affairs/news-announcements/greek-egyptian-business-conference-and-business-meetings-held-athens-december-2015.html (Erişim Tarihi: 28.07.2024).
  • Axt, H. J. (2022) “Conflicts and Global Powers in the Eastern Mediterranean”, An Introduction, Comparative Southeast European Studies, 70(3): 393-413.
  • Azulai, Y. (2013) “Israel, Greece, Cyprus sign new energy MOU”, Globes Online, 8 June, http://www.globes.co.il/en/article-1000870108. (Erişim Tarihi: 22.10.2023).
  • Biresselioğlu, M. E. (2019) “Clashing Interests in the Eastern Mediterranean”, Insight Turkey, 21(4).
  • Birleşmiş Milletler. (2004) “Agreement between the Republic of Cyprus and the Arab Republic of Egypt on the Delimitation of the Exclusive Economic Zone”, 17 February 2003, Delimitation Treaties, https://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TRE%20ATIES/EGY-CYP2003EZ.pdf (Erişim Tarihi: 15.04.2024).
  • BM Okyanuslar ve Deniz Hukuku Bölümü. (2004) Law of Sea Bulletin No. 54.
  • Chun, C. S. (2000) “Theoretical Approaches to Alliance: Implications on the ROK-US Alliance”, Journal of International and Area Studies: 71-88.
  • Darbouche, H., El-Katiri, L. ve Fattouh, B. (2012) “East Mediterranean Gas–what kind of a game-changer?”, Oxford Institute for Energy Studies.
  • DEPA. (2020) “Uluslararası Altyapılar”, https://www.depa.gr/international-infrastructures/?lang=en (Erişim Tarihi: 22.06.2024).
  • Dönmez, S. (2022) “Doğu Akdeniz ‘de Bölgesel Güvenlik Sorunu: Enerji ve İttifaklar”, Bilge Strateji, 13(24): 186-208. Efron, S. (2018) “The future of Israeli-Turkish relations”, Santa Monica, CA: Rand Corporation.
  • Eissler, E. R. ve Arasıl, G. (2014) “Maritime Boundary Delimitation in the Eastern Mediterranean: A New Conflict between Cyprus, Turkey, Greece and Israel? The RUSI Journal, 159(2): 74-80.
  • Ellinas, C. (2022) “Energy and Geopolitics in the Eastern Mediterranean”, Atlantic Council.
  • ENI. (2019) “Zohr: the giant offshore field in Egypt”, https://www.eni.com/en-IT/operations/egypt-zohr.html (Erişim Tarihi: 19.04.2024).
  • EuroAfrica Interconnector. (2020) “EuroAfrica project schedule”, https://www.euroafrica-interconnector.com/at-glance/project-timeline/ (Erişim Tarihi: 28.07.2024).
  • GKRY-Mısır Mutabakat Zaptı. (2005) Memorandum of Understanding between the Ministry of Commerce, Industry and Tourism of the Republic of Cyprus and the Ministry of Communications and Information Technology of the Arab Republic of Egypt.
  • Glaser, C. L. (1997) “The Security Dilemma Revisited”, World Politics, 50/1: 171–201
  • Globes. (2012) “Israel, Cyprus Sign Defence Agreements – Reports”, https://en.globes.co.il/en/article-1000714277 (Erişim Tarihi: 20.09.2023).
  • Goldthau, A. C., Richert, J. ve Stetter, S. (2024) “Leviathan awakens: Gas finds, energy governance, and the emergence of the Eastern Mediterranean as a geopolitical region”, Review of Policy Research, 41(2): 310-328.
  • Gowlland-Debbas, V. (2012) “The Legal Framework of Lebanon’s Maritime Boundaries: The Exclusive Economic Zone and Offshore Hydrocarbon Resources”, Association Suisse pour le Dialogue Euro-Arabo-Musulman.
  • Grieco, J. M. (1988) “Anarchy and the limits of cooperation: a realist critique of the newest liberal institutionalism”, International Organization, 42(3): 485-507.
  • Grigoriadis, I. N. (2014) “Energy discoveries in the Eastern Mediterranean: conflict or cooperation?”, Middle East Policy, 21(3).
  • Gürel, A. ve Le Cornu, L. (2014) “Can Gas Catalyse Peace in the Eastern Mediterranean?”, The International Spectator, 49(2): 11–33.
  • Herz, J. H. (1951) “Political Realism and Political Idealism: A Study of Theories and Realities”, Chicago: University of Chicago Press.
  • İmamoğlu, M. F. ve Uygun, A. G. (2021) “Türkiye ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz Enerji Politikalarının Neorealist Perspektiften Karşılaştırmalı Analizi”, İzmir Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2): 187-201.
  • International Crisis Group. (2012) “Aphrodite’s Gift: Can Cypriot Gas Power a New Dialogue?”.
  • Jervis, R. (1976) “Perception and Misperception in International Politics”, Princeton University Press.
  • Jewkes, S. (2019) “Turkish blockade of ship off Cyprus is out of Eni's control”, Reuters, February 16, https://www.reuters.com/article/uk-cyprus-natgas-turkey-eni-idUKKCN1G01ID. (Erişim Tarihi: 20.04.2024).
  • Karabulut, B. (2011) “Küreselleşme Sürecinde Güvenliği Yeniden Düşünmek”, Ankara: Barış Kitabevi.
  • Karagül, S. (2021) “Doğu Akdeniz’de enerji eksenli ittifak girişimleri ve Türkiye”, TYB Akademi, 11(31): 48-68.
  • Ker-Lindsay, J. (2011) “The Cyprus problem: What everyone needs to know”, Oxford University Press.
  • Kökyay, F. (2020) “Neorealizm Kuramı ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz Enerji Politikası”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3): 2504-2528.
  • Lefkoşa Deklarasyonu. (2015) “Cyprus–Egypt–Greece 2nd Trilateral Summit Nicosia Declaration”, https://www.mfa.gr/en/current-affairs/news-announcements/cyprusegyptgreece-2nd-trilateral-summit-nicosia-declaration-29-april-2015.html (Erişim Tarihi: 20.09.2022).
  • Leigh, M. (2014) “Energy–A Geopolitical Game Changer?”, The International Spectator, 49(2).
  • Lerman, E. (2019) “Emerging Israeli perspectives and the mediterranean future: Grand strategy and national identity. The New Eastern Mediterranean: Theory, Politics and States in a Volatile Era, Cham: Springer: 139-150.
  • Lynn-Jones, S. M. (1998) “Realism and America's Rise: A Review Essay”, International Security, 23(2): 157-182.
  • Mastanduno, M. (1999) “A realist view: three images of the coming international order”, International Order and the Future of World Politics: 19-40.
  • Mearsheimer, J. J. (2021) “Structural Realism”, In T. Dunne, M. Kurki, & S. Smith (Eds.), International Relations Theories: Discipline and Diversity. Oxford University Press.
  • Mısır Devlet Bilgi Servisi. (2021) “Cairo hosts Egyptian- Greek- Cypriot summit”, https://www.sis.gov.eg/Story/106257?lang=en-us (Erişim Tarihi: 30.07.2024).
  • Mısır Devlet Bilgi Servisi. (2021) “The 9th Tripartite Summit between Egypt, Greece, and Cyprus in Athens”, https://sis.gov.eg/Story/159635/The-9th-Tripartite-Summit-between-Egypt%2C-Greece%2C-and-Cyprus-in-Athens?lang=en-us (Erişim Tarihi: 22.06.2024).
  • Moran, G., Faustmann, H. ve Tzimitras, H. (2016) “Global Energy Debates and the Eastern Mediterranean”, Friedrich-Ebert-Stiftung PRIO Cyprus
  • NS Energy. (2023) “Eastern Mediterranean Pipeline Project”, https://www.nsenergybusiness.com/projects/eastern-mediterranean-pipeline-project/ (Erişim Tarihi: 13.09.2023).
  • Offshore Energy. (2018) “Cyprus, Egypt ink deal for subsea gas pipeline”.
  • Peker, H. S., Oktay, K. Ö. ve Şensoy, Y. (2019) “Doğu Akdeniz’de Deniz Yetki Alanları ve Enerji Kaynakları Çerçevesinde Türkiye’nin Enerji Güvenliği”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 8(1): 85-106.
  • Republic of Cyprus’s Presidency. (2019) “The Cyprus-Greece-Egypt Tripartite Summit Meeting took place in Cairo”. https://www.presidency.gov.cy/cypresidency/cypresidency.nsf/All/8119C2E96FF5AEB9C22585E500370DAD?OpenDocument (Erişim Tarihi: 22.06.2024).
  • Siousiouras, P. ve Chrysochou, G. (2014) “The Aegean dispute in the context of contemporary judicial decisions on maritime delimitation”, Laws, 3(1): 12-49.
  • Smith, H. ve Henley, J. (2020) “Greekmilitary put on high alert as tensions with Turkey rise”, https://www.theguardian.com/world/2020/aug/13/greek-military-put-on-high-alert-as-tensions-with-turkey-rise (Erişim Tarihi: 22.07.2024).
  • Stergiou, A. (2024) “Between Conflict and Survival: The New Energy Geopolitics of the Eastern Mediterranean”.
  • Strategic Comments. (2020) “Geo-economics and Israel’s gas exports in the Eastern Mediterranean” The International Institute for Strategic Studies, 26, No. 6. x-xii
  • Szőke, D. (2016) “Geopolitics, Gas and Grand Ambitions: The Outlook for Petroleum Production in the East Mediterranean”, Anglais.
  • Tagliapietra, S. (2013) “Towards a new eastern Mediterranean energy corridor?”, Natural Gas Developments between Market Opportunities and Geopolitical Risks. FEEM Working Paper.
  • Tagliapietra, S. (2020) “Eastern Mediterranean Gas: What Prospects for the New Decade”, Comment. Bruegel Think Tank, 25.
  • The Greek Herald. (2023) “Greece, Cyprus and Israel affirm 9th Joint Statement at Trilateral Summit”, https://greekherald.com.au/news/greece-cyprus-and-israel-affirm-9th-joint-statement-at-trilateral-summit/ (Erişim Tarihi: 20.07.2024).
  • Tsafos, N. (2019) “Can the East Med Pipeline Work?”, CSIS Commentary.
  • Tsakiris, T. (2014) “Greece and the energy geopolitics of the Eastern Mediterranean”.
  • USGS. (2010) “Assessment of Undiscovered Oil and Gas Resources of the Levant Basin Province, Eastern Mediterranean. Denver: U.S. Geological Survey”, Fact Sheet 2010-3014. https://pubs.usgs.gov/fs/2010/3014/. (Erişim Tarihi: 20.03.2024).
  • Ülger, İ. K. (2020) “BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre Meis Adası'nın statüsü”, Anadolu Ajansı.
  • Yaycı, C. (2012) “Doğu Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Paylaşılması Sorunu ve Türkiye”, Bilge Strateji, 4(6): 1-70.
  • Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. (2014) Egypt-Greece-Cyprus Trilateral Summit. https://www.mfa.gr/en/current-affairs/news-announcements/egypt-greece-cyprus-trilateral-summit-cairo-declaration.html (Erişim Tarihi: 20.03.2024).
  • Yunanistan Dışişleri Bakanlığı. (2014) Israel- Cyprus- Greece Trilateral Summit in Jerusalem (December 7) https://www.mfa.gr/missionsabroad/en/israel-en/news/israel--cyprus--greece-trilateral-summit-in-jerusalem-december.html (Erişim Tarihi: 20.07.2024).
  • Yunanistan-Mısır MEB Sınırlandırma Antlaşması. (2020) https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/No%20Volume/56237/Part/I-56237-080000028058a22f.pdf (Erişim Tarihi: 22.07.2024).
  • Wagner, J. P. N. (2014) “The effectiveness of soft and hard power in contemporary international relations”, E-International Relations: 1-5.
  • Walt, S.M. (1987) “The Origin of Alliances”, Ithaca: Cornell University Press.
  • Waltz, K. N. (1979) “Theory of International Politics”, the United States of America.
Toplam 65 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uluslararası Güvenlik
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ali Özgür 0000-0001-8662-9616

Mehmet İnanç Özekmekçi 0000-0003-0996-6664

Erken Görünüm Tarihi 14 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi 16 Kasım 2024
Gönderilme Tarihi 14 Eylül 2024
Kabul Tarihi 5 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

APA Özgür, A., & Özekmekçi, M. İ. (2024). DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Uluslararası İlişkiler Ve Diplomasi, 7(2), 105-127. https://doi.org/10.51763/uid.1549847
AMA Özgür A, Özekmekçi Mİ. DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. UİD/Jird. Kasım 2024;7(2):105-127. doi:10.51763/uid.1549847
Chicago Özgür, Ali, ve Mehmet İnanç Özekmekçi. “DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ”. Uluslararası İlişkiler Ve Diplomasi 7, sy. 2 (Kasım 2024): 105-27. https://doi.org/10.51763/uid.1549847.
EndNote Özgür A, Özekmekçi Mİ (01 Kasım 2024) DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi 7 2 105–127.
IEEE A. Özgür ve M. İ. Özekmekçi, “DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ”, UİD/Jird, c. 7, sy. 2, ss. 105–127, 2024, doi: 10.51763/uid.1549847.
ISNAD Özgür, Ali - Özekmekçi, Mehmet İnanç. “DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ”. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi 7/2 (Kasım 2024), 105-127. https://doi.org/10.51763/uid.1549847.
JAMA Özgür A, Özekmekçi Mİ. DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. UİD/Jird. 2024;7:105–127.
MLA Özgür, Ali ve Mehmet İnanç Özekmekçi. “DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ”. Uluslararası İlişkiler Ve Diplomasi, c. 7, sy. 2, 2024, ss. 105-27, doi:10.51763/uid.1549847.
Vancouver Özgür A, Özekmekçi Mİ. DOĞU AKDENİZ’DE KEŞFEDİLEN HİDROKARBON KAYNAKLARININ TÜRKİYE AÇISINDAN BÖLGESEL ÇATIŞMA VE İŞ BİRLİĞİ DİNAMİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. UİD/Jird. 2024;7(2):105-27.

Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi birbirinden ayrılamaz bir bütünün iki parçasıdır. Uluslararası İlişkiler disiplini içerisinde yer alan çoğu konu diplomasi ışığında ele alınmakta, en başta gelen politik, ekonomik konular uluslararası ilişkiler ve diplomasinin birlikte hareket etmesi ile açıklanmakta ya da çözüme kavuşturulabilmektedir. Bu nedenle derginin isminin Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi olmasına karar verilmiştir. Dergimizin; Uluslararası İlişkiler, Diplomasi, Ekonomi, Temel Bilimler ve Sosyal Bilimlerin, siyaset, ekonomi, ekonomi-politik, diplomasi uygulamaları, siyasi tarih, uluslararası antlaşmalar, uluslararası örgütler, hukuk, uluslararası hukuk gibi alanları ile alakalı olarak bilim dünyasına önemli katkı yapması beklenmektedir.