İSKOÇYA’DA KAPİTALİZM ve GECİKEN MİLLİYETÇİLİK

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 63 - 85, 22.03.2023

Onur Aslan

https://doi.org/10.51763/uid.1072505

Öz

İngiltere’nin ve Avrupa ülkelerinin tarihsel dönüşümlerinden ilham alan teorik metinler genel itibariyle kapitalistleşme süreciyle milliyetçilik anlatılarının yükselişi arasında doğrusal bir bağ kurmaktadır. Bu çalışma İskoçya’nın 17. ve 18. yüzyıldaki tarihsel dönüşümüne odaklanarak ülkenin bu bağ karşısındaki özgün konumunu anlamlandırmayı hedeflemektedir. Bu anlamda Tom Nairn’in İskoçya’da milliyetçiliğin ketlenmesine dair yorumlarından yola çıkılarak bu ketlenmenin İskoçya’nın kapitalistleşme sürecindeki sebepleri ve sonuçları araştırılmıştır. Tartışmanın seyrinde ilk olarak İskoç modernleşmesinde Calvinci kilisenin etkisine ve Wallerstein’ın dünya sistemleri analizine yönelik bir tartışma yürütülerek İskoç milliyetçiliğinin kapitalistleşme sürecindeki ketlenmesi açıklanmıştır. Ardından dünya sistemleri analizindeki sınıf, kültür ve jeopolitika ilişkisinden hareketle İskoçya’daki sınıfsal dönüşüm ve İskoç kimliğinin inşasına odaklanılarak kapitalistleşme ve milliyetçilik süreçleri arasındaki tezatlığın kökenleri sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İskoçya, Milliyetçilik, Kapitalistleşme, Eşitsiz ve Bileşik Gelişme, Dünya Sistemleri Teorisi

CAPITALISM and BELATED NATIONALISM in SCOTLAND

Öz

Inspired by the historical transformations of England and European countries, theoretical studies generally create a parallel link between the capitalization process and the rise of nationalist narratives. This study focuses on the historical transformation of Scotland in the 17th and 18th centuries and aims to understand the country's unique position in this connection. In this regard, based on Tom Nairn's analysis on the inhibition of nationalism in Scotland, the causes and consequences of this inhibition in the capitalization process of Scotland were investigated. In the course of the discussion, firstly, the inhibition of Scottish nationalism in the capitalization process was explained by conducting a discussion on the influence of the Calvinist church on Scottish modernization and Wallerstein's analysis of world-systems analysis. Then, from the point of the relationship between class, culture, and geopolitics in world-systems analysis, the origins of the contradiction between the processes of capitalization and nationalism were questioned by focusing on the class transformation in Scotland and the construction of the Scottish identity.

Anahtar Kelimeler

Scotland, Nationalism, Capitalization, Uneven and Combined Development, World Systems Theory

Kaynakça

• Anderson, B. (1995). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması. (Çev. İskender Savaşır) Metis Yayınları.
• Brewer, J. (2014). The Scottish Enlightenment and Scottish Social Thought c.1725-1915. The Palgrave Handbook of Sociology in Britain. https://doi.org/10.1057/9781137318862.0005.
• Byres, T. J. (2016). In Pursuit of Capitalist Agrarian Transition. Journal of Agrarian Change, 16(3), 432–451. https://doi.org/10.1111/joac.12176.
• Davidson, N. (2004a). The Scottish Path to Capitalist Agriculture 1: From the Crisis of Feudalism to the Origins of Agrarian Transformation (1688-1746). Journal of Agrarian Change, 4(3), 227–268. https://doi.org/10.1111/j.1471-0366.2004.00079.x.
• Davidson, N. (2004b). The Scottish Path to Capitalist Agriculture 2: The Capitalist Offensive (1747-1815). Journal of Agrarian Change, 4(4), 411–460. https://doi.org/10.1111/j.1471-0366.2004.00087.x.
• Dickson, T. ve McLachlan, H. (1983). Scottish Capitalism and Weber's Protestant Ethic Theses. Sociology, 17(4), 560–568. https://doi.org/10.1177/0038038583017004006.
• Gellner, E. (1992). Uluslar ve Ulusçuluk. (Çev. Büşra Ersanlı Behar & Günay Göksü Özdoğan) İnsan Yayınları.
• Harvie, C. (2004). Scotland and Nationalism: Scottish Society and Politics, 1707 to the Present. Routledge.
• Hobsbawm, E. J. (1973) Peasants and Politics, The Journal of Peasant Studies, 1:1, 3-22
• Houston, R. A. ve Whyte, I. (Ed.). (2003). Scottish society, 1500-1800. Cambridge University Press.
• Hroch, M. (1985). Social Preconditions of National Revival in Europe: A Comparative Analysis of the Social Composition of Patriotic Groups among the Smaller European Nations. (Çev. Ben Fowkes) Cambridge University Press.
• Jackson, B. (2014). The Political Thought of Scottish Nationalism. The Political Quarterly, 85(1), 50–56. https://doi.org/10.1111/j.1467-923x.2014.12058.x.
• Marshall, G. (1980). Presbyteries and Profits: Calvinism and the Development of Capitalism in Scotland, 1560-1707. Oxford University Press
• McKinlay, A. ve Mutch, A. (2015). ‘Accountable Creatures’: Scottish Presbyterianism, Accountability and Managerial Capitalism. Business History, 57(2), 241–256).
• Nairn, T. (1981). The Break-Up of Britain: Crisis and Neo-Nationalism. Verso.
• Nairn, T. (1997). Faces of Nationalism: Janus Revisited. Verso.
• Özkırımlı, U. (2009). Milliyetçilik Kuramları: Eleştirel Bir Bakış. Doğu Batı Yayınları.
• Smout, T. C. (1980). Scotland and England: Is Dependency a Symptom or a Cause of Underdevelopment? Review (Fernand Braudel Center), Vol. 3, No. 4, pp. 601-630.
• Trevor-Roper, H. (2006). Geleneğin İcadı: İskoçya’nın Highland Geleneği. İçerisinde Hobsbawm, E. ve Ranger, T. (Ed.). Geleneğin İcadı. (Çev. Mehmet Murat Şahin) Agora Kitaplığı.
• Wallerstein, I. (1980). One Man's Meat: The Scottish Great Leap Forward. Review (Fernand Braudel Center), Vol. 3, No. 4, s. 631-640.
• Wallerstein, I. (2011). Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş. (Çev. Ender Abadoğlu & Nuri Ersoy). Bgst Yayınları.
• Whatley, C. A., & Foyster, E. A. (Eds.). (2011). A History of Everyday Life in Scotland. Edinburgh University Press.