Türkiye’de Sivil-Asker İlişkilerinin Dönüşümünün Sebepleri

Yıl 2014, , 157 - 180, 01.12.2014

Yaprak Gürsoy

https://doi.org/10.33458/uidergisi.552690

Cited By: 3

Öz

1999’dan beri Türkiye’de sivil-asker ilişkileri, yapılan birçok anayasal ve kurumsal değişiklikle

birlikte dönüşüm yaşamıştır. Sivillerin denetiminden bağımsız ve siyaset üzerinde vesayet ve veto

yetkilerine sahip olan silahlı kuvvetler son on beş yılda bu yetkilerinin birçoğunu önemli ölçüde

kaybetmiştir. Bu dönüşüm sadece yasal çerçevede yapılan reformlar sonucunda değil aynı zamanda

siyasi ve sivil elitlerin, toplumun ve askeri kesimlerin davranışsal ve tutumsal değişimlerinin

de bir etkisi olarak ortaya çıkmıştır. NATO’nun sivil-asker ilişkilerindeki dönüşüme etkisi ise

dolaylı olarak gerçekleşmiştir. NATO üyeliği çerçevesinde askerler arasında hakim olan ve Türkiye

için biçilen Batılılaşma amacı ve bu misyonun reform sürecine duyulan tepkileri azaltması

NATO’nun uzun vadeli katkılarındandır. Ayrıca Soğuk Savaş sonrasında tüm NATO üye ülkeleri

için değişen uluslararası konjonktür ve bu bağlamda askerin ülke savunmasındaki rolünün

farklılaşması da unutulmaması gereken etkilerdendir.

Anahtar Kelimeler

Türk Silahlı Kuvvetleri, Siyasi Otonomi, Demokratikleşme, Askeri Darbe, Avrupa Birliği

Causes of the Transformation of Civil-Military Relations in Turkey

Öz

Since 1999 Turkish civil-military relations have gone through a transformation due to several

constitutional and institutional changes. The Turkish Armed Forces, which was independent

of civilian oversight, had prerogatives and used veto powers over political matters, lost a significant

amount of their authority in the last 15 years. The changes diminished the role of the

military in providing internal security, increased the powers of the civilians in overseeing the

military budget, curtailed the jurisdiction of the military courts over civilians, and finally gave

more authority to civilians in senior level military promotions. Although there is still room for

improvement, with these amendments, Turkish civil-military relations were put on a democratic

footing.

Anahtar Kelimeler

Turkish Armed Forces, Political Autonomy, Democratization, Military Coup, European Union

Kaynakça

• ..........