Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği

Yıl 2004, Cilt: 1 Sayı: 1, 33 - 60, 01.03.2004

Mustafa Aydın

Öz

Uluslararası İlişkiler'in kavramsal gelişiminde gerçekçi teorinin ayrı bir yeri vardır. 1930'ların sonundan 1980'lerin ortalarına kadar disiplinin neredeyse mutlak hakimi olan gerçekçi okul, alan üzerindeki etkisi nedeniyle sıklıkla "uluslararası ilişkilerin teorisi" olarak ifade edilmiştir. Ortaya attığı tartışmalı kavramların yanı sıra, uluslararası ilişkileri felsefe, tarih ve hukukun etkilerinden kurtararak, ele aldığı konuları kavramlar aracılığıyla incelemenin öncülüğünü yaparak da disiplinin gelişimine katkıda bulunan gerçekçiliğin belki de en etkileyici yanı uzun süreli etkinliğidir. Her ne kadar dayandığı güç politikası düşüncesinin konservatif yapısı, gücün mutlak olarak ölçülemez/hesaplanamaz bir olgu olması, "güç dengesi" politikasına ve analiz odağı olarak devlete yapılan aşırı vurgu, analizde merkezi bir kavram olan ulusal çıkarın tanımlamaya direnişi, determinist yapısı ve benzeri diğer yönleriyle yıllar içerisinde sürekli eleştirilere muhatap olmuşsa da, realist gelenek yıllar içerisinde yeni açılımlar, eklemeler, gözden geçirmeler ve yöntemsel değişimlerle ayakta kalmayı başarmıştır. Üstelik tüm eleştire rağmen, basitliği ve anlaşılırlığıyla realizm, Uluslararası İlişkiler'in en etkin ve yaygın teorisi olmaya da devam ediyor.

Anahtar Kelimeler

uluslararası ilişkiler, realizm, güç

The Realist Theory of International Relations: Origin, Scope, Critique

Öz

Realist theory occupies a special place in the theoretical development of International
Relations discipline. As the dominant theory of the discipline from mid1930s up until
mid1980s, realism has often been dubbed as the theory of the International Relations because
of its overwhelming influence on IR academia. In addition to controversial concepts it
brought into IR discussions, realism has served the discipline by pioneering the study of
international developments through conceptual analysis instead of traditional methods
based on historical, legal, and philosophical studies. Although its various fundamental
aspects (such as its conservative approach to world politics, emphasis on state and power,
failure to define national interest convincingly, deterministic approach to international
politics) have been criticized over the years from many perspectives, realist tradition has reemerged
time and again as the leading conceptual explanation of the discipline. Finally,
despite all its exposed' weaknesses, the realist theory of IR, with its clear and simple
explanations, is still the most widely used approach in the area.

Anahtar Kelimeler

Realism, Neo-Realism, National Interest, Power, Balance of Power.

Kaynakça

• ....