Türkiye’de Uluslararası İlişkiler Disiplininin Uzak Tarihi: Hukuk-ı Düvel (1859-1945)

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 43, 53 - 80, 01.12.2014

Boğaç Erozan

https://doi.org/10.33458/uidergisi.552667

Cited By: 3

Öz

Türkiye’de Uluslararası İlişkiler disiplininin tarihine ilişkin çalışmaların azlığı nedeniyle kaleme

alınmış olan bu makalede, disiplinin uzak tarihine ilişkin verileri ortaya çıkarmaya yönelik bir

çabanın yanı sıra disiplinin gelişim çizgisini anlamaya yönelik bir gayret de söz konusudur.

Uluslararası İlişkiler dersleri ders programlarına, on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren

hukuk-ı milel ve hukuk-ı düvel olarak girmiş ve hukuk-ı düvel adıyla erken Cumhuriyet dönemi

yükseköğretimine ulaşmıştır. Sonrasında dersin adı, Devletler Hukuku olarak oturmuş ve 1945’e

böyle gelinmiştir. Makalede, gerek Osmanlı gerek erken Cumhuriyet döneminde okutulan konuya

ilişkin ders kitapları temel inceleme malzemesi olarak alınmış ve Uluslararası İlişkiler disiplininin

hem kavramsal hem de kurumsal tarihinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bunlardan başka,

Osmanlı’dan erken Cumhuriyet dönemine, derslerde işlenen başlıca temalar ve yaklaşımların

değişim ve dönüşümü üzerinde de durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası İlişkiler, Disiplin Tarihi, Hukuk-ı Düvel, Devletler Hukuku, Türkiye

A Distant History of the International Relations Discipline in Turkey: International Law (1859-1945)

Öz

What urges this article is the curious dearth of research on the history of international relations

discipline in Turkey. The article aims to shed light on the factual historical development

as well as the line of progress that the discipline has taken from 1859 to 1945. The courses

on international relations were called international law in the curricula of Ottoman higher

education institutions. International law became the standard course in which professors

actually taught international relations. A study of textbooks on international law, both from

the Ottoman period and early Republican Turkey, provided ample opportunities to recover

the conceptual history of the discipline. Meanwhile, it was also possible to demonstrate the

institutional history and development of the discipline with respect to courses and professors.

Last but not the least, some themes, subjects and major changes in the content of the courses

over time have been uncovered.

Anahtar Kelimeler

International Relations, Disciplinary History, International Law, Turkey

Kaynakça

• ......