Hristiyandan Öte Ortodoks Hristiyan Bir Millet: Rus İmparatorluğu'nun Tarih Okuması

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 174 - 188, 24.10.2019

Emre Amir

Öz

Bu çalışmada, Asya’nın en geniş topraklarına sahip olan Rusların,
Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini nasıl ve neden bir üst kimlik haline
getirdiği ve bunu dış politikada Üçüncü Roma söylemiyle birlikte hangi tarihi
arka plan üzerine inşa ettiği irdelenmiştir. Uluslararası ilişkiler disiplininde
Rusya realist paradigmanın en uç örneklerinden biri olsa da Ortodoksluk gerek
çevresine gerek Ortadoğu’ya yaklaşımında dış politikanın en mühim araçlarından
biri olarak adeta soft power şeklinde
kullanılmaktadır. Diğer yandan, SSCB ile birlikte Ortodoksluğun yerini her ne
kadar komünist söylem almış olsa da kilisenin işlerine karışılmamış olması
Sovyet dış politikasında da Ortodoksluğun önemli bir yer teşkil ettiğini
bizlere göstermektedir. Bu bilgiler ışığında bu çalışma, Rusların Üçüncü Roma
ideali ve dünyaya hükmetme isteklerinin Ortodoks üst kimliği olmadan
düşünülemediğini ve Ortodoksluk tarihini bilmenin Rus dış politikasındaki
hamleleri öngörmek için çok önemli olduğunu vurgular.

Anahtar Kelimeler

Tarih, Uluslararası İlişkiler, Russia, Roma, Ortodoks, SSCB, Hristiyanlık

Not Christian but an Orthodox Christian Nation: A Historical Reading of the Russian Empire

Öz

This study discusses how and why Russia that constitutes the largest part of Asia made Orthodox Christianity its upper identity and on which historical background constructed it as its foreign

policy together with the 3rd Rome rhetoric. Although Russia is one of the extreme examples of the realist paradigm in the international relations discipline, Orthodox Christianity is used as soft

power as one of the most important tools of foreign policy regarding the neighbouring countries and the Middle East. On the other hand, even though communist ideology replaces the former

religious outlook, Orthodox Christianity is an important part of the foreign policy of USSR as well, because it is seen that the state does not interfere with the Church. With this information,

this study shows that it is impossible to think of a 3rd Rome rhetoric and the imagined Russian supremacy in the world without Orthodox Christianity as an upper identity and that knowing the

history of Orthodox Christianity is very crucial to predict the moves in Russian foreign policy.

Kaynakça

• Alimukhamedov, F. (2014). Rusya Federasyonu’nun orta doğu politikasında Rus Ortodoks kilisesinin önemi. In E. Akçay, E. Ertosun, & M. Akpınar (Eds.), Dini jeopolitik yaklaşımıyla orta doğu (p. 59-76). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aslanova, S. (2006). Rus ortodoks kilisesi. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=XohQ0H2mJnBfxLPsY8dG45 -iB6BnwQBvqGKfX8pZAmsq 1akHdrfnEQoEr9o9j37.
• Bushkovitch, P. (2017). Rusya’nın kısa tarihi (M. Doğan, Trans.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Caşın, M. (2015). Novgorod knezliği’nden XXI. yüzyıla Rus imparatorluk stratejisi. Ankara: Atlas Kitap.
• D’encausse, H. C. (2013). İki dünya arasında Rusya (R. Uzmen, Trans.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Dugin, A. (2015). Rus jeopolitiği avrasyacı yaklaşım (V. İmanov, Trans.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Gündüz, Ş . (2018). Hıristiyanlık. İstanbul: İsam Yayınları.
• Hosking, G. (2015). Rusya ve ruslar erken dönemden 21. yüzyıla. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Jouanny, J. R. (2017). Putin ne I˙stiyor? (M. Öztürk, Trans.). İstanbul: I˙letişim Yayınları.
• Katar, M. (2010). Ortodoksluk. In Ş . Gündüz (Ed.), Yaşayan dünya dinleri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kurat, A. N. (1987). Rusya tarihi başlangıçtan 1917’ye kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kurat, A. N. (2011). Türkiye ve Rusya xvii. yüzyıl sonundan kurtuluş savaşına kadar Türk – Rus İlişkileri (1798-1919). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kurat, A. N. (2014). Rusya tarihi başlangıçtan 1917’ye kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Somuncuoğlu, A. (2004). Rus Ortodoks Kilisesi’nin eski Sovyet alanındaki misyonu. Karadeniz Araştırmaları(2), 93-107.
• Tepeyurt, M., & Coşkun, B. (2013). Tarihsel süreçte bir kâğıt asker olarak Ortadoğu’da Rus varlığı. In S. Kaya (Ed.), Rusya’nın doğu politikası (p. 205-248). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Ulusan, A. (2010). Rus ortodoksisi ve Rus devlet yapılanması. Unpublished master’s thesis, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=NtBAevXNhYaNqJFoAcdBdppkq -Z4XZe4VimbgDgjtiCHTEUj8vCEQGXbQCRuEv68.
• Yılmaz, S. (2016). Rusya neden Suriye’de? Ankara: Yazar Yayınları.