Nostalgia as a Design Tool: Experimenting on Kabataş Pier

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 116 - 134, 24.10.2019

Saadet Kök İpek Akpınar

Öz

The concept of nostalgia that emerged with the modern era has undergone constant changes in content. The notion of nostalgia, which is basically a sense of longing, is usually based on marketing and consumption. However, considering the fact that nostalgia is critical and can contribute to the creative process and is seen as a design tool, the concept of nostalgia creates a space for discussion on the material conditions of the present and future. The concept of nostalgia and its relation to design have been heavily discussed through Svetlana Boym's “The Future of Nostalgia and Greig Crysler's “Time's Arrows: Spaces of the Past”. The resulting discussion areas have been deepened through Kabataş square arrangement and transfer center project. The search for nostalgia within space has been tried to be determined how the spatial arrangements provide an experience field and how this experience has changed. The pier building, which was closed in 2016, first came to the agenda with the “Seagull Project” and then with the Ottoman style design. At the end of the study, the critical and creative contribution of nostalgia to the project, which tries to determine design criteria directly over time, has been opened to discussion.

Anahtar Kelimeler

Kabatas pier, Nostalgia

Bir Tasarım Aracı Olarak Nostalji: Kabataş İskelesi Üzerine Deneme

Öz

Modern dönemle beraber ortaya çıkan nostalji kavramı içerik olarak sürekli değişim geçirmiştir. Temelde bir özlem duygusu olan kavramın tasarımla ilişkisi genellikle pazarlama ve tüketim üzerinden kurulmuştur. Oysa nostaljinin eleştirel olması ve yaratıcı sürece katkı sağlayabileceği göz önünde bulundurularak tasarım aracı olarak görülmesi şimdi ve geleceğin maddi koşulları üzerine tartışma alanı yaratır. Nostalji kavramı ve tasarım ilişkisi yoğunluklu olarak Svetlana Boym’un “Nostaljinin Geleceği” kitabı ve Greig Crysler’in “Zamanın okları: Geçmişin mekanları” metni üzerinden tartışmaya açılmıştır. Ortaya çıkan tartışma alanları bu çalışmada Kabataş meydan düzenlemesi ve transfer merkezi projesi üzerinden derinleştirilmiştir. Mekan içerisinde nostalji arayışı; mekan dizilimlerinin nasıl bir deneyim alanı sağladığı ve bu deneyimin nasıl değişime uğradığı ile tespit edilmeye çalışılmıştır. 2016 yılında kapatılan iskele binası ilk olarak “Martı Projesi” ile sonra da Osmanlı stili tasarım ile gündeme gelmiştir. Zaman üzerinden doğrudan tasarım kriterleri belirlemeye çalışan projeye karşı nostaljinin eleştirel ve yaratıcı katkısı çalışmanın sonunda ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kabataş İskelesi, nostalji, tasarım

Kaynakça

• Appadurai, A. (2003). Archive and aspiration. In J. Brouwer & A. Mulder (Eds.), Information is alive (pp. 14–25). Rotterdam: NAI Publishers.
• Boyer, M. C. (2012). Collective memory under siege: The case of ‘heritage terrorism’ (C. G. Crysler, S. Cairns, & H. Heynen, Eds.). London, California, New Delhi and Singapore: SAGE Publications.
• Boym, S. (2009). Nostaljinin geleceği (F. Aydar, Trans.). İstanbul: Metis.
• Çinili, O. (1947). Kabataş, Fındıklı ve Salıpazarı. e-arşiv. Retrieved 18.09.2019, from http:// earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/handle/11498/1552.
• Crysler, C. G. (2012). Introduction: Time’s arrows: Spaces of the past. In C. G. Crysler, S. Cairns, & H. Heynen (Eds.), (pp. 289–307). The SAGE Handbook of Architectural Theory: London, SAGE Publications.
• Davis, F. (1979). Yearning for yesterday: A sociology of nostalgia. Free Press.
• Durhan, S. (2009). Erken cumhuriyet İstanbul’unda kentsel değişim (1928-1950). Doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Göncüoğlu, S. F. (2017). Bir Osmanlı yerleşimi olarak Kabataş. In Dünden bugüne Fındıklı’dan Tophane’ye (p. 70-78). İstanbul: Matsis matbaa.
• Gülersoy, Ç. (1973). İstanbul II (Tophane, Fındıklı, Kabatas¸): Aspects, a travelers les epoques=views throughout the ages=aspetti. Interrepro Yayınevi.
• Harvey, D. (2012). Sermaye muamması kapitalizmin krizleri (S. Sungur, Trans.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hays, K. M. (1984). Critical architecture: Between culture and form. Perspecta, 21, 15–29.
• Heidegger, M. (2004). İnşa etmek oturmak düşünmek (E. Yıldız, N. Behramoğlu, N. G¨on¨ul, A. Kaftan, İ. Oranlı, & . Utlu, Trans.). Kutadgu Bilig Felsefe ve Bilim Araştırmaları Dergisi, 6, 45-57.
• Howard, S. A. (2012). Nostalgia. Oxford Journals, 72(4), 641-650. Retrieved 10.09.2019, from https://www.jstor.org/stable/23359115?seq=1# metadata info tab contents.
• Kuban, D. (1998). İstanbul yazıları (Vol. 43). Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
• Lefebvre, H. (2014). Mekaˆnın U¨ retimi (I. Ergu¨den, Trans.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Özen, S. (2016). Kör Kazma Kabataş’ta (Vol. 16). Magma Dergisi.
• Özyalçıner, A., & Sezer, S. (2010). Öyküleriyle İstanbul anıtları. İstanbul: Evrensel Yayınları.
• Pickering, M., & Keightley, E. (2006). The modalities of nostalgia. Current sociology, 54(6), 919–941. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/ 0011392106068458.
• Tanyeli, U. (2013). Rüya itiraz inşa mimari eleştiri metinleri. Boyut Yayıncılık, İstanbul.
• Tekeli, İ. (2010). İstanbul ve Ankara için kent içi ulaşım tarihi yazıları (Vol. 9). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Retrieved 18.09.2019, from https://metu.academia.edu/ %C4%B0lhanTekeli
• Toorn, V. R. (2004). Güncel Hollanda mimarlığının gerçeklik tutkusu ve bunun sınırları. In A. K. Sykes (Ed.), Yeni bir gündem inşa etmek mimarlık kuramı 1993-2009 (p. 269-293). İstanbul: Küre Yayınları.
• Uluskan, B. S. (2007). Atatürk döneminde İstanbul’un imarı ve Henri Prost planının basındaki yankıları (1936-1939). Erdem Dergisi, 16(48), 109-154.
• Ünsal, B. (1969). İstanbul’un imarı ve eski eser kaybı. In Tuürk sanatı tarihi araştırma ve incelemeleri (Vol. 2, p. 6-62). İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Türk Sanatı Tarihi Enstitüsü.
• Vidler, A. (2016). Yaşadığımız günün tarihleri, mimarlıkta modernizmi icat etmek (A. Tümertekin, Trans.). İstanbul: Janus Yayıncılık.
• Url-1: http://politeknik.org.tr/madde-madde-marti-projesiyle-kabatas-talani-politeknik/// Son ulas¸ım tarihi// Son ulaşım tarihi: 25.10.19.
• Url-2: http://www.eskiistanbul.net/tag/kabata%C5%9F/ Son ulaşım tarihi: 14.09.19.
• Url-3: http://zamanmakinesi.ibb.gov.tr/// Son ulaşım tarihi: 14.09.19.
• Url-4: https://www.istanbulium.net/2017/06/eski-istanbul-haritalari.html#more-6// Son ulaşım tarihi:25.10.19.
• Url-5: http://www.sehirhatlari.istanbul/tr/kurumsal/kurulus-469.html// Son ulaşım tarihi: 01.07.19.
• Url-6: https://dotiview.com/content/Bz0UmbDg0IT/// Son ulaşım tarihi: 18.09.19.
• Url-7: https://www.loc.gov/pictures/collection/ahii/item/2003673157/// Son ulaşım tarihi: 14.09.19.
• Url-8: http://www.tas-istanbul.com/eskiler/page/60/// Son ulaşım tarihi: 15.08.19.
• Url-9: https://www.star.com.tr/guncel/istanbulda-dev-proje-icin-hazirliklar-basladi-haber-1123856// Son ulaşım tarihi: 01.07.19.
• Url-10: https://t24.com.tr/haber/kabatas-iskelesi-yarin-kapatiliyor,354219// Son ulaşım tarihi: 16.06.19.
• Url-11: http://www.arkitera.com/haber/kamuda-neo-osmanli-modasi// Son ulaşım tarihi: 25.10.19.
• Url-12: http://www.arkitera.com/haber/marti-projesinin-yerine-ne-gelecek/ Son ulaşım tarihi: 01.07.19.
• Url-13: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr// Son ulaşım tarihi: 01.07.19.