Transforming Society with Islamist Tales: Huzur Sokağı as a Prototype of Salvation Novels

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 194 - 209, 30.10.2020

Leyla Burcu Dündar

Öz

Şule Yüksel Şenler (1938-2019), Türkiye’deki İslamcı edebiyat ortamının önde gelen simalarından biridir. Huzur Sokağı başlıklı romanı 1970 yılında yayımlanmış ve büyük ses getirmiştir. Sinemaya da uyarlanan yapıt, o günden bu yana defalarca yeniden basılmıştır. Bugün “hidayet romanları” olarak adlandırılan alt türün kilometre taşlarından addedilen Huzur Sokağı, sürekli büyüyen okur kitlesi ve 124. baskıya ulaşmış olmasıyla bir “klasik” sayılabilir. Bu makalede, adı geçen romanın yazınsal ve ideolojik özellikleri çözümlenirken, hem hidayet romanlarına ilişkin daha kapsamlı bir yorumlamanın sağlanması hem de Türkiye’deki İslamcı hareketin kültürel boyutlarının kavranması hedeflenmiştir. Romanda resmedilen ideal toplumsal cinsiyet rolleri irdelenirken, İslamcı hareketin kadınları inancın simgesel taşıyıcıları olarak konumlandırdığı gerçeği de akılda tutulmuştur. Buna ek olarak, İslami kimliğin nasıl inşa edildiği incelenmiş ve İslamcı söylemde bireyin Batılı özneye karşıt olarak konumlandırıldığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, İslamcı metinleri yorumlamada sık başvurulan araçlardan olan İslam-Batı, geleneksel-modern, geri-ileri gibi ikiliklerin, aslında meselenin karmaşık yapısını bütünüyle kavramakta yetersiz kaldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Huzur Sokağı, Turkish literature, Islamist literature, Salvation novels, Şule Yüksel

Transforming Society with Islamist Tales: Huzur Sokağı as a Prototype of Salvation Novels

Öz

Şule Yüksel Şenler (1938-2019) is one of the leading figures of the Islamist literary scene in Turkey. Her novel entitled Huzur Sokağı was published in 1970, and received remarkable attention. It was filmed subsequently, and republished numerous times since then. Today, perceived as a milestone in the so-called “salvation novels” (hidayet romanları) sub-genre, Huzur Sokağı well deserves to be called a “classic” with its constantly growing reader audience, and its 123th edition being released recently. This paper analyzes the literary and ideological aspects of the novel mentioned above, intending for a better understanding of salvation novels, as well as the cultural dimensions of the Islamist movement in Turkey. The ideal gender roles depicted in the novel are scrutinized, keeping in mind that Islamist movement positions women as symbolic bearers of faith. Furthermore, the construction of Islamic identity is examined, and it is observed that Islamist discourse is often based on the formulation of the self in opposition to the Westernized subject. The paper concludes that, dichotomies such as Islam versus West, traditional versus modern, unprogressive versus progressive are common tools employed to explain Islamist texts, but these are inadequate to fully comprehend the complex nature of the issue.

Anahtar Kelimeler

Turkish literature, Islamist literature, Salvation novels, Şule Yüksel Şenler, Huzur Sokağı

Kaynakça

• Akçay, A. S. (2012). Bellekteki huriler: İslamcı popülist kültüre eleştirel bakış. İstanbul: Okur Kitaplığı.
• Akman, N. (2002). Şule Yüksel Şenler: Sevdiği insanla kaçana kahraman diyorum. Retrieved from http://arsiv.zaman.com.tr/2002/06/16/roportaj/
• Çayır, K. (2007). Islamic literature in contemporary Turkey: From epic to novel. New York: Palgrave Macmillan.
• Göle, N. (2000). Melez desenler: İslam ve modernlik üzerine. İstanbul: Metis Yayınları.
• Göle, N. (2007). The forbidden modern: Civilization and veiling. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• İlyasoğlu, A. (1994). Örtülü kimlik. İstanbul: Metis Yayınları.
• Moran, B. (1998). Türk romanına eleştirel bir bakış-I. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şenler, Ş. Y. (2003). Huzur sokağı. İstanbul: Timaş Yayınları.