Türkiye’de 2016-2020 yılları arasında yapılan ilkokul matematik eğitimi ile ilgili lisansüstü tezlere ilişkin bir analiz

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 81 - 93, 31.12.2021

Alper Yorulmaz , Sitki Çekirdekci , Beyzanur Dede

https://doi.org/10.47770/ukmead.944280

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokul matematik eğitimi alanında yapılmış olan lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Çalışmada, Türkiye’de ilkokul matematik eğitimi alanında 2016-2020 yılları arasında hazırlanan lisansüstü tezler türleri, yapıldıkları yıllar, kullanılan yöntemler, örneklem-çalışma grubu, ele alınan konular gibi çeşitli açılardan incelenmiştir. Bu kapsamda üç araştırma sorusuna cevap aranmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yönteminden yararlanılan araştırmada, Türkiye’de ilkokul matematik eğitimi alanında hazırlanan, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından 2016-2020 yılları arasında onaylanan ve arşivlenen toplam 125 lisansüstü tez incelenmiştir. Araştırma verileri içerik analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda; en fazla yüksek lisans tezinin hazırlandığı, tezlerin hazırlandıkları yıllara göre sayılarında dalgalanma olduğu, çalışma grubu olarak dördüncü sınıf öğrencilerinin çoğunlukta olduğu, konu alanı olarak “sayılar ve işlemler” öğrenme alanında gerçekleştirildikleri, nicel araştırmaların daha fazla tercih edildikleri bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Matematik eğitimi, Lisansüstü tez, İçerik analizi

An analysis of the graduate thesis studies conducted on the primary school mathematics education between the years 2016 and 2020 in Turkey

Öz

The purpose of the current study is to analyze the graduate thesis studies conducted in the field of primary school mathematics education. To this end, the graduate thesis studies conducted in the field of primary school mathematics education between the years 2016 and 2020 in Turkey were analyzed in terms of their type, the year in which they were written, the methods used, the sample-study group, and the subjects being researched. In this regard, answers to three research questions were sought. In the study employing the document analysis method, one of the qualitative research methods, a total of 125 graduate theses written in the field of primary school mathematics education in Turkey and approved and archived by the Higher Education Council (HEC) between the years 2016 and 2020 were analyzed. The data of the study were analyzed by using the content analysis method. As a result of the study, it was found that from among the graduate theses, the number of the master’s theses is the highest, that the number of theses written across the years fluctuated, that fourth-grade students were preferred the most for study groups, that the subjects examined in the theses were mostly focused on “numbers and operations” and that qualitative research methods were preferred more.

Anahtar Kelimeler

Primary school, Mathematics education, Graduate thesis, Content analysis

Kaynakça

• Acar, E. (2017). Bir 4. sınıf matematik dersinde sunulan öğrenme fırsatları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Akkaya, S. (2018). İlkokul dördüncü sınıf matematik dersinde geometri alt öğrenme alanlarına ilişkin kavram yanılgılarının giderilmesinde oyun temelli öğretimin etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124-135.
• Altun, M. (2016). İlkokullarda (1, 2, 3, 4. sınıflarda) matematik öğretimi. Bursa: Aktüel Alfa Akademi.
• Atila, S. (2014). Entelektüeller, üniversiteler ve bilimsel bilginin üretilmesi kapsamında eleştirel bir deneme. Akademik İncelemeler Dergisi 4(2), 81-94.
• Altunay, K. (2018). İlkokul 3. sınıf öğrencilerinde gerçekçi matematik etkinliklerinin veri öğrenme alanına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt.
• Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/488.pdf adresinden 01.04.2021 tarihinde alınmıştır.
• Aydoğdu, N. ve Yenilmez, K. (2012). Matematikte problem çözme becerisiyle ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiri e-Kitabı, 27-30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Aytekin Uskun, K. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin dört işlem problemlerinde gerçekçi matematik eğitimi yaklaşımının problem çözme ve problem kurma başarılarına etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y. ve Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish Mathematics education research: From 1998 to 2007. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 57-68.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Can, D. (2020). Temel eğitim alanında yapılan Matematik eğitimi konulu lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 410-427.
• Clements, D.H. & Sarama, S. (2007). “Early childhood mathematics learning” second handbook of research on Mathematics teaching and learning. Frank K. Lester (Ed.). US: Information Age Publishing.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York: Routledge.
• Coorough, C. & Nelson, J. (1994). Content analysis of the PhD versus EdD dissertation. Journal of Experimental Education, 62(2), 158-168.
• Creswell, J. W., Plano Clark, V. L., Gutmann, M. L. & Hanson, W. E. (2003). Advanced mixed methods research designs. In A. Tashakkori & C. Teddle (Eds.), Handbook of mixed methods in social and behavioral research (pp. 209-240). Thousand Oaks, CA : Sage.
• Çakır, Y. (2019). İlköğretim matematik derslerinde mobil öğrenmenin kullanımına ilişkin öğrenci tutumlarına yönelik ölçek geliştirme çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Çiltaş, A., (2012). 2005-2010 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının içerik analizi. The Journal of Academic Social Sciences Studies, 5(7), 211-228.
• Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Çite, H. (2016). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin sayılar öğrenme alanına ilişkin kavram yanılgılarının tespiti ve bu yanılgıların giderilmesine yönelik çözüm önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çepni, S., & Küçük, M. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin eğitim araştırmaları hakkındaki düşünceleri. V. Ulusal Fen bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 16–18 Eylül, Ankara.
• Demir, F. (2019). Sınıf öğretmenlerinin matematik derslerinde eğitim ve öğretim teknolojilerini kullanma düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Divrik, R. (2019). Sorgulamaya dayalı öğrenme yönteminin 4. Sınıf matematik dersinde kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin problem çözme ile problem kurma becerilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Doğan Coşkun, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin uzunluk ölçme ve çevre uzunluğu konuları hakkındaki öğretimsel matematik bilgilerinin Dörtlü Bilgi Modeli’ne göre incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Durmuş, M.E. (2019). Matematik öğretimi bağlamında ilkokul öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik deneyimleri: Bir olgubilim araştırması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bayburt.
• Düşünsel, C.M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin matematik dersinde çoklu temsilleri kullanma ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş üçüncü baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ersoy, Y. (2003). Teknoloji destekli matematik eğitimi-I: Gelişmeler, politikalar ve stratejiler. İlköğretim Online. 2(1), 18-27.
• Gezgin, İ. (2020). İlkokul 1. sınıf matematik dersi öğretim programı ve uygulaması üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gökmen, Ö.F., Uysal, M., Yaşar, H., Kırksekiz, A., Güvendi, G. M. ve Horzum, M. B. (2017). Türkiye’de 2005-2014 yılları arasında yayınlanan uzaktan eğitim tezlerindeki yöntemsel eğilimler: Bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(189), 1-25.
• Gömleksiz, M. N. ve Bozpolat, E. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 457-472.
• Güven, B. ve Özçelik, Ç. (2017). İlkokul Matematik dersine yönelik gerçekleştirilen lisansüstü eğitim tez çalışmalarına ilişkin bir inceleme. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(4), 693-714.
• Hart, L. C., Smıth, S. Z., Swars, S. L. & Smith, M. E. (2009). An examination of research methods in Mathematics education: 1995–2005. Journal of Mixed Methods Research, 3(1) 26–41.
• Işlak, O. (2020). TIMSS 2015 uygulamasına katılan öğrencilerin matematik başarılarının öğrenci, aile ve okul değişkenlerine göre yordanması. Yayınlanmamış doktora tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• İlhan, A. (2011). Matematik eğitimi araştırmalarında tematik ve metodolojik eğilimler: Uluslararası bir çözümleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• İnceoğlu, G. (2009). Matematik eğitimi ve Matematik öğretimi alanında yapılan tezlerin bir değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 1046-1052.
• Jordan, N. C., Kaplan, D., Ramineni, C. & Locuniak, M. N. (2009). Early math matters: Kindergarten number competence and later mathematics outcomes. Developmental Psychology, 45(3), 850-867.
• Kaçar, H. (2018). İlkokul öğrencilerinin matematik öğrenme güçlüğünün sınıf öğretmenlerinin gözlem ve deneyimlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karabatak, F.N. (2019). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin geometrik ve cebirsel düşünme düzeyleri ile merkezi sınavlardaki başarılarının karşılaştırılması: Demirci örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Karabey, M. (2020). İlkokul matematik ders kitaplarında yer alan problem kurma çalışmalarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. (12. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayhan, M. ve Koca, S. A. Ö. (2004). Matematik eğitiminde araştırma konuları: 2000–2002. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26,72–81.
• Küçükoğlu, A. ve Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 27-47.
• Lee, H. J., Özgün-Koca S. A. & Rehner, H. T. (1999). Research trends in Mathematics education, 1995-1997. In K. M. Costner & M. K. Reed (Eds.), The third annual spring conference of the Mathematics, Science, and Technology educators & researchers of the Ohio State University (pp. 41-48). (ERIC Documentation number ED 438 166).
• Lerman, S., Xu, G. & Tsatsaroni, G. (2002). Developing theories of Mathematics education research: The ESM story. Educational Studies in Mathematics, 51, 23-40.
• Lubiensky, S. T. & Bowen, A. (2000). Who's counting? A survey of mathematics education research 1982-1998. Journal for Research in Mathematics Education. 31(5), 626–633.
• Magnuson, K., Duncan, G. J., Lee, K. T. H., & Metzger, M. W. (2016). Early school ad-justment and educational attainment. American Educational Research Journal, 53, 1198–1228.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. California: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2005). İlköğretim Matematik dersi 1-5. sınıflar öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Newton, K. J., & Alexander, P. A. (2013). Early mathematics learning in perspective: Eras and forces of change. (In, ed. L. D. English and J. T. Mulligan), Perspectives on reconceptualizing early mathematics learning (s. 5–28). Dordrecht: Springer.
• Önal, H. (2017). İlkokul 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin matematik dersinde dört işlem ile ilgili yaptıkları hatalar ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, T. (2018). İlkokul matematik ders kitaplarındaki kesirler konusu ile ilgili örneklerin ve alıştırmaların incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Özsoy, G., Bayrak Özmutlu, E. ve Gündüz, S. (2017). İlkokul Matematik eğitimi alanındaki araştırma eğilimlerinin lisansüstü tezlere dayalı olarak değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 199-219.
• Öztop, F. (2018). İlkokul öğrenci velilerinin matematik kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Palabıyık, E. (2016). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin ondalık sayılar konusunda hata ve kavram yanılgılarının tespiti ve analizi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Paydar, S. (2018). 4. sınıf öğrencilerinin doğal sayılarda basamak değerini anlama düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tatar, E. ve Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi II: Anahtar kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89–103.
• Taşlıcalı, Ö. (2020). Ödev verme sıklığının ve ödev yapma sürelerinin 4. Sınıf matematik derslerinde öğrenci başarısı ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Tereci, A. & Bindak, R. (2019). Comparative analysis of post-graduate theses conducted between the years 2010-2017 in the field of Mathematics education in Turkey according to certain standarts. MSKU Journal of Education, 6(1), 40-55.
• Tuzcu, G. (2003). Lisansüstü öğretim için yurtdışına öğrenci göndermenin planlanması. Milli Eğitim Dergisi, 160, 155-165.
• Ulutaş, F. ve Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
• Usta, A. (2018). İlkokul matematik ders kitaplarındaki doğal sayılarla çarpma ve bölme işlemleriyle ilgili problemlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Uzuner, F.G. (2019). İlkokul öğrencilerinin matematiksel problem çözme becerilerinin geliştirilmesinde oryantiringin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
• Van de Walle, J., Karp, K. S. ve Bay-Williams, J. M. (2016). İlkokul ve ortaokul Matematiği, Gelişimsel Yaklaşımla Öğretim (S. Durmuş, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.
• Yanbıyık, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının matematiksel modelleme becerileri: Fermi problemleri uygulamaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Yenilmez, K. ve Ata, A. (2013). “Matematik eğitiminde teknoloji kullanımı ile ilgili tezlerin incelenmesi”, Abstracts of 7th International Computer & Instructional Technologies Symposium (ICITS), 119-120, Atatürk University, 6-8 June 2013, Erzurum, Turkey.
• Yenilmez, K. ve Sölpük, N. (2014). Matematik dersi öğretim programı ile ilgili tezlerin incelenmesi: 2004 2013. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 33-42.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız Altan, R, Genç, H. ve Dağlıoğlu, H. (2021). Türkiye’de okul öncesi dönemde matematik alanında yapılan çalışmalara ilişkin bir içerik analizi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 619-653.
• Yücedağ, T. (2010). 2000-2009 yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmalarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yücedağ, T. ve Erdoğan, A. (2011). 2000–2009 Yılları arasında matematik eğitimi alanında Türkiye’de yapılan çalışmaların bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 825- 838.
• Yüksekbilgili, B. (2019). İlköğretim 4. Sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile matematik başarılarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.