Okul Liderliği Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 103 - 112, 31.12.2021

Mehmet Tufan Yalçın Ramazan Atasoy

Öz

Okul liderliği kavramı son yıllarda uluslararası literatürde sıklıkla ele alınan bir konudur. Ancak, Türkiye özelinde konu çeşitli liderlik stilleri bağlamında ele alınmış olup okul liderliğini bir bütün olarak ölçebilecek herhangi bir ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmasına rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Leithwood (2012) tarafından geliştirilen Okul Liderliği Ölçeğinin (OLÖ) Türkçeye uyarlanmasıdır. Araştırmanın örneklemini Karaman ili ilk, orta ve lise eğitim kademelerinde görev yapmakta olan 337 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, OLÖ’nin yapı geçerliği Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile sınanmıştır. Araştırmada, DFA sonrası ölçeğin orijinal formu ile tutarlılık gösteren 22 maddelik ve dört boyutlu (yön verme, insanları geliştirme, örgütü geliştirme ve öğretim programını geliştirme) bir ölçek yapısına ulaşılmıştır. Okul liderliği ölçeğinin alt boyutlarına ilişkin puanların iç tutarlılık değerleri .85 ile .95 arasında değişkenlik göstermektedir. Araştırma sonuçları Türkçeye uyarlanan okul liderliği ölçeğinin tüm öğretim kademelerinde görev yapan okul yönetimlerinin sergiledikleri liderlik davranışlarının düzeylerini analiz etmede kullanılabilecek etkili, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçerlik-güvenirlik, okul liderliği, ölçek uyarlama

Teşekkür

Ölçek uyarlama sürecinin çeşitli aşamalarında çok kıymetli desteklerini esirgemeyen değerli çalışma arkadaşlarımıza, ölçeği dolduran ve inceleyen meslektaşlarımıza teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Atasoy, R. (2020). The relationship between school principals' leadership styles, school culture and organizational change. International Journal of Progressive Education, 16(5), 256-274.
• Blasé, J., & Blasé, J. (1999). Principals' instructional leadership and teacher development: Teachers' perspectives. Educational Administration Quarterly, 35(3), 349-378.
• Bryk, A. S, Sebring, P. B, Allensworth E, … Easton, J. Q. (2010). Organizing schools for improvement: Lessons from Chicago. Chicago: University of Chicago Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri. 14.07.2021 tarihinde http://cv.ankara.edu.tr/duzenleme/kisisel/dosyalar /21082015162828.pdf adresinden erişim sağlanmıştır.
• Child, D. (2006). The Essentials of factor analysis. New York: Continuum International Publishing.
• Comrey, A. L. (1988). Factor analytic methods of scale development in personality and clinical psychology. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56(5), 754- 761.
• Çoban, Ö., & Atasoy, R. (2020). Relationship between distributed leadership, Teacher collaboration and organizational innovativeness. International Journal of Evaluation and Research in Education, 9(4), 903-911.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve Lisrel uygulamaları. PegemA.
• Day, C., Sammons, P., Leithwood, K., Harris, A., Hopkins, D., Gu, Q., . . . Ahtaridou, E. (2011). Successful school leadership: Linking with learning and achievement. London, England: Open University Press.
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step. A simple study guide and reference. Boston, MA: Pearson Education.
• Goddard, R., Goddard, Y., Sook Kim, E., & Miller, R. (2015). A theoretical and empirical analysis of the roles of instructional leadership, teacher collaboration, and collective efficacy beliefs in support of student learning. American Journal of Education, 121(4), 501-530.
• Hallinger, P., & Heck, R. H. (1996). Reassessing the principal's role in school effectiveness: A review of empirical research, 1980-1995. Educational Administration Quarterly, 32(1), 5-44.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford university press.
• Heck, R. H., & Hallinger, P. (2010). Testing a longitudinal model of distributed leadership effects on school improvement. The Leadership Quarterly, 21(5), 867-885.
• Hu, L., & Bentler PM (1999) Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Leithwood K. &, Jantzi, D. (2008). Linking leadership to student learning: The contributions of leader efficacy. Educational Administration Quarterly, 44(4), 496-528.
• Leithwood, K., & Mascall, B. (2008). Collective Leadership Effects on Student Achievement. Educational Administration Quarterly, 44(4), 529–561.
• Leithwood, K. (2012). The Ontario Leadership Framework 2012 with a discussion of the research foundations. Toronto, Ontario, Canada: Institute for Educational Leadership and the Ontario Ministry of Education.
• Leithwood, K., Patten, S., & Jantzi, D. (2010). Testing a conception of how leadership influences student learning. Educational Administration Quarterly, 46(5), 671-706.
• Leithwood, K., & Louis, K. S. (2012). Linking leadership to learning. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Leithwood, K., Sun, J., & Pollock, K. (Eds.). (2017). How school leaders contribute to student success: The four paths framework (Vol. 23). Springer.
• Leithwood, K., Sun, J., & Schumacker, R. (2019). How school leadership influences student learning: A test of “The four paths model”. Educational Administration Quarterly, 56(4), 570-599.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
• Özdemir, M., & Demircioğlu, E. (2015). Distributed leadership and contract relations: Evidence from Turkish high schools. Educational Management Administration & Leadership, 43(6), 918-938.
• Özdemir, N., & Yalçın, M. T. (2019). Examination of the relationships between academic achievement and the variables at the levels of school and students in secondary schools: two-level path analysis. Education and Science, 44(200), 93-116.
• Printy, S. M., Marks, H. M., & Bowers, A. (2009). Integrated leadership: How principals and teachers share instructional influence. Journal of School Leadership, 19, 504-532.
• Robinson, V. M., Lloyd, C. A., & Rowe, K. J. (2008). The impact of leadership on student outcomes: An analysis of the differential effects of leadership types. Educational Administration Quarterly, 44(5), 635-674.
• Schmitt, T. A. (2011). Current methodological considerations in exploratory and confirmatory factor analysis. Journal of Psychoeducational Assessment, 29(4), 304-321.
• Sun, J., & Leithwood, K. (2012) Transformational school leadership effects on student achievement. Leadership and Policy in Schools, 11(4), 418-451.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5. Baskı). Allyn & Bacon/Pearson Education.