Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yetkinlik Algıları ve Öğretim Metodu Kullanma Durumlarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 47 - 61, 30.06.2022

Rifat Şencan , Nejla Canbulat Şahiner

https://doi.org/10.47770/ukmead.1081319

Öz

Araştırma, ortaokullarda görev yapan Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin yetkinlik algıları ve öğretim metodu kullanma durumlarının belirlenmesi, öğretim metodu kullanma durumları ile yetkinlik algıları arasında fark olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı tipte planlandı. Karaman İl Merkezi ortaokullarında görev yapan toplam 52 Fen ve Teknoloji Öğretmeni ile yürütüldü. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Öğretmen Yetkinlik Ölçeği ve Müfredata Göre Öğretim Yöntemi Kullanma Formu kullanılarak toplandı. Toplanan veriler SPSS21.0 paket programı ile ortalama, yüzde gibi tanımlayıcı istatistikler, t testi, Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testleri ile değerlendirildi. Araştırma kapsamına alınan öğretmenlerin yaş ortalaması 38,69±9,30 (26-60 yaş), ÖYÖ’den aldıkları toplam puan ortalamaları 95,61±8.65 idi. Fen ve Teknolojileri Öğretmenlerinin yetkinlik algılarının “çevresel etkiler” alt boyutunun cinsiyetten etkilendiği görüldü. ÖYÖ toplam ve alt boyut puan ortalamalarının, yaş, eğitim durumu ve mesleki çalışma yılından etkilenmediği belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Fen ve Teknolojileri Öğretmenleri, Öğretim Metotları, Öğretmen Yetkinlik Algısı.

Kaynakça

• Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1): 98-110.
• Aktepe, V. ve Aktepe, L. (2009). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri: Kırşehir Bilsem örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 10; 1, 69-8.
• Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 12, 2010, ss. 235-252. Baştürk, S. (2013). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Vize Yayıncılık. Ankara.
• Brophy, J. ve Good, T. (1986). Teacher behavior and student achievement. In M.C. Wittrock (Ed). Handbook of reserach on teaching (3rd ed). Upper Saddle River,NJ:Merrill/Prentice Hall. pp.328-375.
• Brophy, J. (2002). Teaching: Educational Practice Series-I. United Nations Educational, Social, and Cultural Organization (UNESCO). Geneva Switzerland:International Bureau of Education,. Web: www.ibe.unesco.org. Erişim tarihi: 20.05.2020.
• Cronin-Jones, Linda L. (1991). Science teacher beliefs and their ınfluence on curriculum ımplementation: two case studies, Journal of Research in Science Teaching, 28:235-250.
• Czerniak, C. M. (1990). A study of selfefficacy, anxiety, and science knowledge inpreservice elementary teachers. Paperpresented at the annual meeting of the NationalAssociation for Research in Science Teaching, Atlanta, GA.
• Demirtaş, H., Cömert, M., Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları, Eğitim ve Bilim, 36(159).
• Duschl, R. A. (1983). The elementary level science methods course: breeding ground of apprehension toward science: A case study, Journal of Research in Science Teaching, 20(8):745-754.
• Edwards, J. L., Green, K. E. ve Lyons, C. A. (1996). Teacher efficacy and school and teacher characteristics, Annual Meeting of the American Educational Research Association, New York.
• Ertürk, S. (1993). Eğitimde program geliştirme. Meteksan Matbaacılık, Ankara.
• Fidan, N. (1985). Eğitim Psikolojisi Okulda Öğrenme ve Öğretme, Ankara: Alkım Yayınları.
• Garret, G. W. (1977). The effect of sex as a variable in teacher perception, Technical Report (143)’ten aktaran Brennan, Michael D. ve Cheri Robison (1995), Gender Comparison of Teachers’ Sense of Efficacy, Technical Report, Eastern New Mexico University.
• Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu P., Soran, H. (2006). Biyoloji Eğitimi Öğretmen Adaylarının Öğretiminde Öz-Yeterlik İnançları, Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 39(1): 57-73.
• Gibson, S., ve Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569-582.
• Karadağ, E., Baloğlu, N, ve Çalışkan, N. (2009). Öğretmen adaylarının stresle başa çıkma yolları ve yetkinlik duygusu yönelimleri: Bir MANAVO analizi. 1st International Congress of Educational Research. Çanakkale-Turkey.
• Levitt, K. E. (2001). An analysis of elementary teachers’ beliefs regarding the teaching and learning of science, Science Education, 86(1):1-22.
• McNamara, S. ve Moreton, G. (1995). Changing behaviour: Teaching children with emotional and behavioural difficulties in primary and secondary classrooms. London: David Fulton Publishers.
• Morgil, İ., Seçken, N. ve A. S. Yücel. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Özdemir, Ö. (2007). İlköğretim birinci kademe ingilizce öğretmenlerinin eğitim durumunda yöntem-teknik ve araç-gereç kullanma yeterlilikleri. Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Özkahraman, İ. (2012). Öğretmen Yetkinlik Ölçeği Türkçe uyarlaması, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Halil Ekşi, İstanbul.
• Pajares, F. (1992), Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a Messy Construct”, Review of Educational Research, 62(3):307-332.
• Pomeroy, D. (1993). Implications of teachers’ beliefs about the nature of science: Comparison of the beliefs of scientists, secondary teachers and elementary teachers, Science Education, 77(3):261-278.
• Shahid, J. ve Thompson, D. (2001), Teacher efficacy: A research synthesis, Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle.
• Sünbül, A. M. ve Arslan, C. (2006). Öğretmen Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2).
• Tobin, K., Tippin, D. J. ve Gallard, A. J. (1994). Research on Instructional Strategies for Teaching Science, In Dorothy L. Gabel (Ed.), Handbook of Research on Science Teaching and Learning, National Science Teachers Association, New York.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W.A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct, Teaching and Teacher Education, 17(7):783-805.
• Wilson, P. ve Tan, G.I (2004). Singapore teachers’ personal and general efficacy for teaching primary social studies, International Research in Geographical and Environmental Education, 13(3):209-222.
• Yaşar,Ş., Ayaz,A., Kaptan, F. ve Gücüm, B. (1998). Fen bilgisi öğretimi. T.C.Anadolu Üniversitesi Yayınları No 1061, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No 585.
• Yeşilyurt, E. ve Karakuş, M., (2011). The problems teachers encountered during the candidacy process. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 261-293.
• Yıldırım, Z. ve Demir, K., (2003). Burdur il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan fen bilgisi öğretmenlerinin alanları ve yeterliliklerine ilişkin görüşleri ile fen bilgisi eğitimi öğrencilerinin bu öğretmenler ile ilgili gözlemleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 134-145.