ROMA ANADOLU’SUNDA KAMUSAL YAŞAMDA KADIN VE EUERGESIA FAALİYETLERİ

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 988 - 998

Serpil Aytüre

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1803706

Öz

Roma toplumunda siyasi alanda doğrudan söz sahibi olamayan kadınlar, kamusal hizmetler ya da euergesia (hayırseverlik) faaliyetleri sayesinde birçok prestijli görev üstlenmişlerdir. Epigrafik kayıtlara yansıyan bu faaliyetler hayırseverlik uygulamaları ve kadınların kent yönetimine katılımları arasında belirgin bir bağ olduğunu ortaya koymaktadır. Bu faaliyetler yüksek sınıftan kadınların gücünün tanınmasına ve kentlerinde üst düzey görev edinebilmelerine imkân tanımıştır. Edebi kaynaklar, ev içi rolleri idealize ederken euergetes (hayırsever) kadınlar, kentlerine sundukları yardımlar sayesinde kamuoyu önünde görünür olmanın ve siyasi sistem içinde kısmen de olsa yer alabilmenin yolunu bulmuşlardır. Bu çalışma Roma İmparatorluk Dönemi Anadolu’sundan gelen yazıtlarda belgelenen “hayırsever kadınların” toplumda yarattığı algıya ve bu kadınların kamusal hayata sundukları katkılara odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Euergesia , Roma , Küçük Asya , İmparatorluk

Destekleyen Kurum

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Teşekkür

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

WOMEN IN PUBLIC LIFE IN ROMAN ANATOLIA AND EUERGESIA ACTIVITIES

Öz

Women, unable to directly influence the political arena in Roman society, assumed many prestigious positions through public service or euergesia. These activities, as reflected in the epigraphic record, reveal a clear connection between philanthropic practices and the participation of women in city administration. An examination of these activities reflected in the epigraphic record reveals the connection between philanthropic practices and women's participation in urban governance. These activities enabled the recognition of the power of upper-class women and allowed them to obtain high-ranking positions within their cities. While literary sources idealize domestic roles, euergetes women found a way to gain public visibility and, at least partially, participate in the political system through the aid they provided to their cities. This study examines the societal perception of "philanthropic women" as recorded in inscriptions from Anatolia during the Roman Imperial Period and the contributions these women made to public life.

Anahtar Kelimeler

Euergesia , Rome , Asia Minor , Empire

Destekleyen Kurum

The study did not receive support from any institution or organization.

Teşekkür

The study did not receive support from any institution or organization.

Kaynakça

• Adak, M. (2019). Pamphylia ve Pisidia’da kent eşrafı ve resmi unvanları, Tekin, O. & Roosevelt, C. H & Akyürek, E. (Ed.), Tarih Boyunca Anadolu’da Hayırseverlik. Birinci Uluslararası Suna & İnan Kıraç Akdeniz Uygarlıkları Sempozyumu içinde (47-71), Antalya.
• Akdoğu Arca , E. N. (2002). Lykia’lı bir euergetes: Opramoas, Şahin, S. – Adak, M. (Ed.) Likya İncelemeleri içinde (79-90), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Akdoğu Arca, E. N. (2001). Antik Çağ Lykia ve Pamphylia kentlerinde Euergesia, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aytüre, S. (2011). Panionion. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bremen, R. van (1996). The limits of participation: Women and civic life in the Greek East in the Hellenistic and Roman Empire. Amsterdam.
• Bremen, R. van (1994). A family from Sillyon, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 104, 43–56.
• Bremen, van R. (1983). Women and wealth, Cameron, A. – Kuhrt, A. (Ed.) Images of Women in Antiquity içinde (223-242), London.
• Caceres-Cerda, B. F. (2018). The exceptional case of Plancia Magna: (Re)analyzing the role of a Roman benefactress, M.Sc., The City University of New York.
• Cluzeau,F. (2021). Karia’da kadınların kamusal rolünü artıran unsurlar, Cedrus IX , 197-218.
• Dmitriev, S. (2005). City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor. Oxford: Oxford University Press.
• Erskine, A. (1994). The Romans as common benefactors, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 43 (1), 70-87.
• Ferguson, W. S. (1969). Hellenistic Athens: an historical essay, New York.
• Friesen, S. J. (1999). Ephesian women and men in public office during the Roman Imperial period. 100 Jahre Osterreichische Forschungen in Ephesos içinde (107-113), Wien.
• Gökalp, N. (2001). Roma İmparatorluk Çağında Likya ve Pamfilya kentlerinde ünlü ailelerin prosopografyası, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gygax, M. D.( 2016). Benefaction and rewards in the ancient Greek city. The origins of euergetism, Cambridge University Press.
• Halamus, M. (2017). Honorific inscriptions and their Pontic recipients, Eos CIV, 71-82.
• Hemelrijk, E.A. (2004). City patronesses in the Roman Empire, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 53, 2, 209-245.
• Hemelrijk, E. A. (2008). Patronesses and “mothers” of roman collegia, Classical Antiquity , Vol. 27/ 1, 115-162. IK Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien.
• Jones, A.H.M. & Rhodes, P. J. (2016). Liturgy, Erişim adresi https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199381135.013.3735. (Erişim tarihi: 20.05.2025).
• Joy, K. (2017). Female patronage of public space in Roman cities, Trinity College Digital Repository. Kadıoğlu, M. (2022). Teos’tan büst taçlı bir kadın portresi (Claudia Metrodora?), Anadolu / Anatolia 48, 129-156.
• Kalınbayrak Ercan, A. (2020). Roma Küçük Asyasında kadın baniler ve mimarlık: Pergeli Plancia Magna ve Aurelia Paulina, Mekânlar/Zamanlar/İnsanlar: Cinsiyet, Cinsellik ve Mimarlık Tarihi içinde (13-33), Ankara.
• Kays, M. (2022). Monuments of Aurelia Paulina and her portrayal of social change in Roman Asia Minor, Zeit(en) Des Umbruchs Akten Des 17. Internationalen Kolloquiums zum provinzialrömischen Kunstschaffen Wien içinde (469-482), Carnuntum.
• Kearsley, R.A. (2005). Women and public life in Imperial Asia Minor: Hellenistic tradition and Augustan ıdeology, Ancient West and East, 4 (1), 98-121.
• Kearsley, R.A. (1999). Women in public life in the Roman East: Iunia Theodora, Claudia Metrodora and Phoebe, Benefactress of Paul 1, Tyndale Tulletin 50(2),189-211.
• Lewis, N. (1960). Leitourgia and Related Terms, GRBS, 3, 175-184.
• Longfellow, B. (2014/2015). Female patrons and honorific statues in Pompeii, Memoirs of the American Academy in Rome, 59(50), 81-101.
• MacMullen,R. (1980). Women in public in the Roman Empire, Historia 21, 208-218. MAMA Monumenta Asiae Minoris Antiqua.
• Özdizbay, A. (2019). Perge’nin italik kökenli hayırseverleri ve kent gelişimine katkıları, Tekin, O. & Roosevelt, C.H. & Akyürek, E. (Ed.), Tarih Boyunca Anadolu’da Hayırseverlik. Birinci Uluslararası Suna & İnan Kıraç Akdeniz Uygarlıkları Sempozyumu içinde (83-97), Antalya. PHI Packard Humanities Institute.
• Rizakis, A. (2007). Urban elites in the Roman East: Enhancing regional positions and social superiority”, Rüpke J. (Ed.) A Companion to Roman Religion içinde (317-330), Blackwell Publishing.
• Rogers, G.M. (1992). The Constructions of Women at Ephesos, ZPE 90, 215-223. SEG Supplementum Epigraphicum Graecum.
• Sherk, R.K. (1991). The Eponymous officials of Greek Cities III: The Register: Thrace, Black Sea Area, Asia Minor, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 88, 225-260.
• Şahin, S. (1996). Perge kentinin kurucuları ve Plancia Magna, Adalya, 45-53.
• Şahin, S. (1999). Die Inschriften von Perge I. Inschriften griechischer Stadte aus Kleinasien 54. Bonn.
• Ștefan, A. (2017). The case of multiple citizenship holders in the Graeco-Roman East, Cecchet, L. Busetto, A. (Ed.). Citizens in the Graeco-Roman World Aspects of Citizenship from the Archaic Period to ad 212 içinde (110-131), Brill. Leiden. Boston.
• Tekoğlu, R.& Korkut, T. (2019). Activities of Euergesia from the Ancient City of Tlos, Tekin, O. & Roosevelt, C. H & Akyürek, E. (Ed.), Tarih Boyunca Anadolu’da Hayırseverlik. Birinci Uluslararası Suna & İnan Kıraç Akdeniz Uygarlıkları Sempozyumu içinde (97-111), Antalya.
• Ünver, G. (2019). Karia kentlerinde özel şahısların kent imarına yönelik bağışları, Cedrus VII, 511-543.
• Ünver, G. (2012). Yazıtlar ışığında Karia kentlerinde yurttaşların kent imarına katılımları. (Yayımlanmamıs Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Xydopoulos I.(2021). “Euergetes and euergesia in inscriptions for public benefactors from Macedonia”, Ancient West and East, 1-56.