BEDOŞ AS AN EXAMPLE OF A BIOGRAPHICAL NOVEL

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 958 - 971

Meltem Yanık

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1812758

Öz

The biographical novel is a genre that intertwines an individual’s life story with fictional narrative techniques. In the Republican period of Turkish literature, Kemal Bilbaşar (1910–1983) produced two notable works in this genre: Bedoş (1980) and Zühre Ninem (1981). Both novels exemplify how real-life experiences can be artistically reshaped through fiction. In Zühre Ninem, Bilbaşar fictionalizes the life of his grandmother, Zühre Hanım—depicting her story from birth to death—while also incorporating elements of his own childhood. Bedoş, dedicated to his wife Bedia Bilbaşar, portrays her childhood and youth, recounting the events surrounding these periods through a literary lens. Together, these works reconstruct personal histories with a distinctive narrative style, positioning them as significant examples of biographical fiction. This study first provides an overview of the biographical novel genre and then examines Bedoş within this framework. The analysis is presented in thematic sections, focusing on the novel’s structural and narrative features. The conclusion summarizes the main findings and offers evaluative remarks on the novel’s contribution to biographical fiction in Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Fiction , Turkish literature , biographical novel , Kemal Bilbaşar , Bedoş.

BİYOGRAFİK ROMAN ÖRNEĞİ OLARAK BEDOŞ

Öz

Biyografik roman, bireyin yaşam öyküsünü kurmaca unsurlarla birleştirerek ortaya koyan bir roman türüdür. Cumhuriyet dönemi yazarlarından Kemal Bilbaşar (1910-1983), Bedoş (1980) ve Zühre Ninem (1981) olmak üzere iki biyografik nitelikli eser kaleme almıştır. Bu eserler, bireyin hayat hikâyesini kurmaca ile birleştiren anlatı örnekleri sunmaktadır. Zühre Ninem adlı romanda Kemal Bilbaşar’ın anneannesi Zühre Hanım’ın doğumundan ölümüne kadarki yaşam öyküsü ve yazarın kendi çocukluk hayatı romanlaştırılmıştır. Kemal Bilbaşar’ın eşine ithaf ettiği Bedoş adlı eserde ise eşi Bedia Bilbaşar’ın çocukluk ve gençlik dönemleri ile bu dönemler etrafında gelişen olaylar dizisi, edebî anlatımla işlenmiştir. Dolayısıyla her iki eser, biyografik bir anlatı örneği olarak bireylerin yaşam evrelerinin sanatsal bir üslûpla yeniden inşa edilmesidir.
Bu çalışmada öncelikle biyografik roman türüne ilişkin genel bilgi verildikten hemen sonra Bedoş adlı eser, biyografik roman türü bağlamında değerlendirilmiş, ardından tematik bütünlük gözetilerek bölümler hâlinde incelenerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda genel kanaatlere yer verilmiş ve nihai görüşler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kurgu , Türk Edebiyatı , Biyografik roman , Kemal Bilbaşar , Bedoş.

Kaynakça

• Apaydın, M. (2001). Biyografik romanlar ve Türk edebiyatında biyografik romanın gelişimi üzerine bazı gözlemler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (7), 165-176.
• Bağcı Tayfur, M. (2008). Kemal Bilbaşar’ın hikâyeleri, romanları ve tiyatroları üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bağcı, M. (2023). Kemal Bilbaşar eğitime ve sanata adanmış bir hayat. Ankara: Olatanus Publishing Yayınları. Bilbaşar, K. (2015). Bedoş. İstanbul: Can Yayınları.
• Çetin, N. (2015). Roman çözümleme yöntemi. Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
• Çetindaş, D. (2016). Türk edebiyatında biyografik anlatı ve romanlar. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Dere, M. (2024a). Biyografik roman örneği olarak Ben Cahit Sıtkı-Sesim Sessizliğim Oldu. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 13(2), 473-491.
• Dere, M. (2024b). Folklorun modern edebî türlere yansıması: Kemal Bilbaşar ve Türk su kültü örneği. Folklor/Edebiyat, 30 (120), 1053-1072.
• Dere, M. (2025). Kemal Bilbaşar’ın romanlarında anlatım unsuru olarak kötücül kişilerin cezalandırılması. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi, 8 (1), 12-25.
• Kayğın, Ş. (2018). Bir Biyografik Roman İncelemesi: Daniel Kehlman’ın “Dünyanın Ölçümü” Adlı Romanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kundera, M. (2012). Roman sanatı. (Çev. A. Bora), İstanbul: Can Yayınları.
• Okay, O. (2019). Kâğıt medeniyeti. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Stevick, P. (2021). Roman teorisi. (Çev. S. Kantarcıoğlu). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Şimşek, F. (2025). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında biyografik roman türü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tekin, M. (2018). Roman sanatı romanın unsurları. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Üstün, K. (2021). Süreli Yayınların Biyografik Türlerin Gelişimine Katkısı ve Bir Örnek: Mınak Efendi’nin Tercüme-i Hâli. Edebi Eleştiri Dergisi,172-182.