HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNE SİBER ZORBALIĞA YÖNELİK UYGULANAN GÖRSEL EĞİTİM, SİBER ZORBALIK EĞİLİMİNİ ETKİLER Mİ?

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 542 - 556, 05.05.2021

Cansu Koşar Şahin , Esin Sevgi Doğan , Dilan Deniz Akan , Ozden Dedeli Caydam , Sezgi Çınar Pakyüz

https://doi.org/10.47525/ulasbid.869647

Öz

Giriş: Ülkemizde internet güvenliğinin arttırılması, bu konunun gençler arasındaki durumuna ilişkin tespit yapılması, eğitim ve uygulamalarla farkındalığın arttırılması sanal zorbalığın önlenebilmesi için önem taşımaktadır.

Amaç: Bu araştırmanın amacı; hemşirelik bölümü öğrencilerine uygulanan görsel eğitimin siber zorbalık eğilimine etkisini değerlendirmektir.

Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel tipteki bu araştırmanın evrenini Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi (MCBÜ SBF) Hemşirelik Bölümü’nde eğitim alan tüm ikinci sınıf öğrenciler oluştururken; örneklemini; MCBÜ SBF Hemşirelik bölümünde eğitim alan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 115 ikinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Veriler tanıtıcı özellikler formu ve siber zorbalık tutum ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın yürütebilmesi için MCBÜ Sağlık Bilimleri Etik Kurulu’ndan ve MCBÜ SBF’den yazılı izinler alınmış olup veri toplama aşamasında araştırmaya katılmaya karar veren öğrencilerden yazılı olarak bilgilendirilmiş gönüllü olur formu alınmıştır. Araştırma sürecinde eğitim materyali olarak kullanılan videoların izinleri de ilgili kurumlardan yazışma yoluyla alınmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden ikinci sınıf öğrencilerinin yaş ortalaması 20,02±1,37 olup, örneklemin çoğunluğu (%51,3) internete erişim sağladıkları yeri sadece cep telefonu olarak ifade etmişlerdir. Örneklemin %30,4’ü siber zorbalığa maruz kaldığını; %7’si ise siber zorbalık uyguladığını belirtmiştir. Siber zorbalığa maruz kalan 36 öğrencinin, 29’u kadın iken; siber zorbalık uygulayan yedi öğrencinin beşinin erkek olduğu saptanmıştır. Uygulanan eğitimin (video destekli siber zorbalık eğitimi), örneklem grubunda siber zorbalığa yönelik tutum üzerinde 0,391, kimlik gizleme üzerinde 0,445’lik bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Keyif, onaylama ve endişe alt boyutlarındaki etkinliğin ise düşük olduğu saptanmıştır (EB=0,070; 0,094; 0,018).

Sonuç: Araştırma bulgularımız ışığında video destekli siber zorbalık eğitiminin siber zorbalığa yönelik tutumu azaltmada üç aylık sürede etkinliğinin olduğu söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

siber zorbalık, sanal, tutum, eğitim, video

DOES VISUAL EDUCATION FOR CYBER BULLYING APPLİED TO NURSING STUDENTS, AFFECT THE CYBER BULLYING TENDENCY?

Öz

Background: Increasing internet security in our country, determining the situation of this issue among young people, raising awareness with different education and application techniques and improving attitude are important in terms of reducing cyber bullying and victimization.
Objectives: The aim of this research; to evaluate the effect of visual education applied to nursing students on cyberbullying tendency.
Methods: While the population of this research, which was carried out in accordance with the quasi-experimental research design was formed by all second-year students studying in Manisa Celal Bayar University Faculty of Health Sciences (MCBU FHS) Nursing Department; sample; It consisted of 115 students who were studying in MCBU FHS Nursing Department and voluntarily accepted to participate in the study. Data were collected by introductory features form and cyber bullying attitude scale. Written permissions were obtained from MCBU Health Sciences Ethics Committee and MCBU HSF in order to carry out the study, and a written informed consent form was obtained from the students who decided to participate in the research during the data collection phase. During the research process, students were interviewed three times, and the training was carried out with video support. The permissions of the videos used as educational material were obtained from the relevant institutions by correspondence.
Results: The average age of the second grade students who voluntarily accepted to participate in the study was 20.02 ± 1.37, and the majority of the sample (51.3%) stated the place where they accessed the internet only as mobile phone. While 30.4% of the sample stated that they were exposed to cyberbullying; 7% of them stated that they had cyberbullying. While 29 of 36 students who were exposed to cyberbullying were women; Five of the seven students who implement cyberbullying were determined to be male. It was observed that the training applied had an effect of 0.391 on attitude towards cyberbullying and 0.445 on identity concealment in the sample group. The effectiveness in the pleasure, approval, and anxiety sub-dimensions was found to be low. (ES=0,070; 0,094; 0,018).
Conclusions: In the light of our research findings, it can be said that video-assisted cyberbullying training is effective in improving attitudes towards cyberbullying, especially in the three-month period after the training. 

Anahtar Kelimeler

Cyberbullying, virtual, attitude, education, vıdeo

Kaynakça

• Arıcak OT. Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research. 2009; 34(34): 167-184.
• Callaghan M, Kelly C, Molcho M. Exploring traditional and cyberbullying among Irish adolescents. International Journal of Public Health. 2015; 60(2): 199-206.
• Campbell MA. Cyber bullying: An old problem in a new guise? Australian Journal of Guidance and Counselling. 2005; 15(1):68-76.
• Ceyhan E. Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2008; 15(2): 109–116.
• Chan HC, Wong DSW. Traditional School Bullying and Cyberbullying in Chinese Socities: Prevalence and a Review of the Whole-school Intervention Approach. Agression and Violent Behavior. 2015; 23: 98-108.
• Cross D, Shaw T, Hadwen K, Cardoso P, Slee P, Roberts C, Thomas L, Barnes A. Longitıdinal impact of the cyber friendly schools program on adolescents’ cyberbullying behavior. Aggressive Behavior. 2016; 42(2): 166-180.
• Çapık C. İstatiksel Güç Analizi ve Hemşirelik Araştırmalarında Kullanımı: Temel Bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 17(4): 268-274.
• Chaux E, Velasquez AM, Krumbholz AS, Scheithauer H. Effects of the cyberbullying prevention program media hereos on traditional bullying. Aggressive Behavior. 2016; 42(2): 157-165.
• Deschamps R, Mcnutt K. Cyberbullying: What’s the problem? Canadian Public Administration. 2016; 59(1): 45-71.
• Doane AN, Kelley ML, Pearson MR. Reducing cyberbullying: A theory of reasoned action-based video prevention program for college students. Aggressive Behavior. 2016; 42(2): 136-146.
• Erdur Baker Ö, Kavşut F. Akran Zorbalığının Yeni Yüzü: Siber Zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research. 2007; 27: 31-42.
• Eroğlu Y, Peker A. Ergenlerde akran ilişkileri ile siber zorbalık statüleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2015; 10(11): 593-606.
• Gaffney H, Farrington DP, Espelage DL, Ttofi MM. Are cyberbullying intervention and prevention programs effective? A systematic and meta-analytical review. Agression and Violent Behavior. 2019: 45: 134-153.
• Gezgin DM, Çuhadar C. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2012;2(2): 94-104.
• Korkmaz A. Siber Zorbalık Davranışları Sergileme ve Siber Zorbalığa Maruz Kalma Durumlarının Karşılaştırılması. TRT akademi. 2016;1(2): 622-639.
• Kowalski RM, Limber SP, McCord A. A developmental approach to cyberbullying: Prevelance and protective factors. Agression and Violent Behavior. 2019; 45: 20-32.
• Lee C, Shinn N. Prevalence of cyberbullying and predictors of cyberbullying perpetration among Korean adolescents. Computers in Human Behavior. 2017; 68:352-358. Li Q. New Bottle but Old Wine: A research of cyberbullying in schools. Computers in Human Behavior. 2005; 23(4): 2-15.
• Marczak M, Coyne I. Cyberbullying at school: Good practice and legal aspects in the United Kingdom. Australian Journal of Guidance and Counselling, 2010; 20(2): 182 193.
• Özdemir M, Akar F. Lise öğrencilerinin siber zorbalığa ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2011; 17(4): 605-626. Öztürk Ö, Odabaşıoğlu G, Eraslan D, Genç Y, Kalyoncu ÖA. İnternet bağımlılığı: Kliniği ve tedavisi. Journal of Dependence. 2007; 8(1): 36-41.
• Palladino BE, Nocentini A, Menesini E. Evidence based ıntervention against bullying and cyberbullying: Evaluation of the No Trap Program in two Independent trials. Aggressive Behavior. 2016;42(2): 194-206.
• Patchin, JW, Hinduja S. Bullies move beyond the school yard: A preliminary look at cyber bullying. Youth Violence and Juvenile Justice. 2006; 4(2): 148–169
• Pekşen Süslü D, Oktay A. Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetle İlişkili Bazı Değişkenlerin İncelenmesi. Elementary Education Online. 2018;17(4): 1877-1985.
• Raskauskas J, Huynh A. The process of coping with cyberbullying: A systematic review. Aggression and Violent Behaviour. 2015; 23: 118-125.
• Semerci A. Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık ve Mağduriyet Durumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2017;25(4): 1285-1300.
• Sevgi H, Çetin B. Eğitim Araştırmalarında Güç Analizi ve Bir Uygulama. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi; 2017:14(1): 1462-1480.
• Smith PK, Mahdavi J, Carvalho M, Fisher S, Russell S, Tippett N. Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 2008; 49(4): 376–385.
• Soydaş DK. Ergenlerde ebeveyn izlemesi, siber zorbalık ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin cinsiyete göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Doç. Dr. Zehra UÇANOK). Ankara, 2011.
• Tutgun A. Öğretmen Adaylarının Problemli İnternet Kullanım Düzeylerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Dr. Öğretim Üyesi Levent DENİZ). İstanbul, 2009.
• Türkoğlu S. Ergenlerin problemli internet kullanımları ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. TC. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ARSLAN). İstanbul, 2013.
• Ünver H. Siber Zorbalık ile Problemli İnternet Kullanımı ve Riskli İnternet Davranışı Arasındaki İlişki ve Bu Değişkenlerin Çeşitli Demografik Özellikler Açısından İzlenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. (Dr. Öğr. Üyesi Zihni KOÇ). Ankara, 2016.
• Waasdorp TE, Bradshaw CP. The Overlap between Cyberbullying and Traditional Bullying. Journal of Adolescent Health. 2015; 56(5): 483-488.
• Watts LK, Wagner J, Velasques B, Behrens PI. Cyberbullying in higher education: A literatur review. Computers in Human Behaviour. 2017; 69: 268-274.
• Wolke D, Lee K, Guy A. Cyberbullying: A storm in a teacup. European Child and Adolescent Psychiatry. 2017; 26(8): 8.