ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ALGILANAN DUYGUSAL İSTİSMAR İLE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK VE BİLİNÇLİ FARKINDALIK ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 356 - 377, 28.02.2022

Sebahat Dilan Nar , Özlem Çakmak Tolan

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1054511

Öz

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinde algılanan duygusal istismar ile psikolojik sağlamlık ve bilinçli farkındalık arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Katılımcılar 269 kadın (%75.4) 88 erkek (%24.6) olmak üzere toplam 357 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde, “Algılanan Duygusal İstismar Ölçeği, “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği” ve “Bilinçli Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Cinsiyet değişkeninin psikolojik sağlamlık açısından anlamlı farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. Algılanan duygusal istismar ile psikolojik sağlamlık arasında negatif yönde, bilinçli farkındalık ile psikolojik sağlamlık arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Psikolojik sağlamlığın, algılanan duygusal istismarı yordadığı ve aralarında negatif yönde bir ilişki bulunduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın ışığında tartışılmaya çalışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

algılanan duygusal istismar, psikolojik sağlamlık, bilinçli farkındalık, üniversite öğrencileri

EXAMINATION OF THE RELATIONS BETWEEN PERCEIVED EMOTIONAL ABUSE IN UNIVERSITY STUDENTS AND PSYCHOLOGICAL RESİLİENCE AND MINDFULNESS

Öz

The study aims to examine the relationships between perceived emotional abuse and psychological resilience and mindfulness in university students. Participants consisted of 357 university students, 269 women (75.4%) and 88 men (24.6%). During the data collection process, “Perceived Emotional Abuse Scale”, “The Brief Resilience Scale” and “The Mindfulness Scale” were used. t-test, Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis were used in the analysis of the data. It was determined that the gender variable showed significant differences in terms of psychological resilience. It was also determined that there is a negative relationship between perceived emotional abuse and resilience, and a positive relationship between mindfulness and resilience. It was determined that psychological resilience predicted perceived emotional abuse and there was a negative relationship between them. The results obtained were discussed in the light of the relevant literature and suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

perceived emotional abuse, psychological resilience, conscious awareness, university students

Kaynakça

• Alharbi, B.H., Mhedat, F.A., & Alkhazaleh, Z.M. (2021). Mindfulness and Its Relation to Psychological Resilience and Depression of Distinguished Students. Journal of Educational and Social Research, 11, 91-91.
• Arslan, G. & Balkıs, M. (2016). Ergenlerde Duygusal İstismar, Problem Davranışlar, Öz Yeterlik Ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişki, Sakarya University Journal of Education, 6(1), 8-22
• Arslan, G. & Kabasakal, Z. (2014). Ergenler İçin Algılanan Duygusal/Psikolojik İstismar Ölçeği Kısa Formu-Iı : Geçerlilik Ve Güvenirlilik Çalışması, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 491-510
• Arslan, G. (2015). Ergenlerde Psikolojik Sağlamlık: Bireysel Koruyucu Faktörlerin Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 73-82.
• Arslan, G. (2015). Psikolojik istismar, psikolojik sağlamlık, sosyal bağlılık ve aidiyet duygusu arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 47-58
• Arslan, G. (2015).Relationship between Childhood Psychological Maltreatment, Resilience, Depression, and Negative Selfconcept. Yeni Sempozyum Dergisi, 53(4), 3-10.
• Arslan, G. (2017). Psychological maltreatment, forgiveness, mindfulness, and internet addiction among young adults: A study of mediation effect. Computers in Human Behavior, 72, 57–66.
• Aydın, E. (2018). Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantılarının Psikolojik Sağlamlık ve Depresyon Belirtileri Üzerine Etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, G. ve Gizir, C. (2006). Psikolojik Sağlamlık ve Ergen Gelişim Ölçeği’nin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 26(3), 87-99
• Basim, H. N., ve Cetin, F. (2011). The Reliability and Validity of The Resilience Scale For Adults-Turkish Version. Turkish Journal of Psychiatry, 22(2).
• Baysal, U. S. ve Şahin, F. (2014). Çocuk İstismarı ve İhmali. Türkiye Milli Pediatri Derneği Sosyal Pediatri Derneği Ortak Kılavuzu. Türkiye Milli Pediatri Derneği ve Yandal Dernekleri İşbirliği ile Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarında Tanı ve Tedavi Kılavuzları 2.
• Bernstein, D. P., Stein, J. A., Newcomb, M. D., Walker, E., Pogge, D., Ahluvalia, T., Stokes, J., Handelsman, L., Medrano, M., Desmond, D., & Zule, W. (2003). Development and validation of a brief screening version of the Childhood Trauma Questionnaire. Child Abuse & Neglect, 27, 169–190.
• Bostan, B. C. & Duru, E. (2019). Ergenlerde Algılanan Psikolojik İstismar İle Öznel İyi Oluş İlişkisinde Psikolojik Sağlamlık ve Sosyal Bağlılığın Rolü . Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 47 , 205-224 . DOI: 10.9779/pauefd.568123
• Bostan, B. C. (2018). Ergenlerde Algılanan Psikolojik İstismar Ve Öznel İyi Oluş İlişkisinde, Psikolojik Sağlamlık Ve Sosyal Bağlılığın Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli
• Brett, E. I., Espeleta, H. C., Lopez, S. V., Leavens, E. L. S., & Leffingwell, T. R. (2018). Mindfulness as a mediator of the association between adverse childhood experiences and alcohol use and consequences. Addictive Behaviors, 84, 92–98. doi:10.1016/j.addbeh.2018.04.002
• Brown KW, Ryan RM (2003) The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. J Pers Soc Psychol. 84:822–848.. & Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical psychology: Science and practice, 11(3), 230-241.
• Brown, S. M., Rienks, S., McCrae, J. S., & Watamura, S. E. (2017). The co-occurrence of adverse childhood experiences among children investigated for child maltreatment: A latent class analysis. Child Abuse & Neglect. doi:10.1016/j.chiabu.2017.11.
• Bulut, I. Genç Anne ve Çocuk İstismarı. Bizim Büro Yayıncılık, Ankara,1996.
• Cicchetti, D., Rogosch, F. A., Lynch, M., ve Holt, K. D. (1993). Resilience in maltreated children: Processes leading to adaptive outcome. Development and Psychopathology, 5(4), 629-647.
• Cicchetti, D., ve Rogosch, F. A. (1997). The role of self-organization in the promotion of resilience in maltreated children. Development and Psychopathology, 9, 797-815.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması:Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102
• Dutton, Mary Ann; Goodman, Lisa A.; Bennett, Lauren (2000), "Court-involved battered women's responses to violence: the role of psychological, physical, and sexual abuse", in Maiuro, Roland D.; O'Leary, K. Daniel (eds.), Psychological abuse in violent domestic relations, New York: Springer Publishing Company, p. 197, ISBN 9780826111463.
• Emirtekin, E., Balta, S., Kircaburun, K. et al. Childhood Emotional Abuse and Cyberbullying Perpetration Among Adolescents: The Mediating Role of Trait Mindfulness. Int J Ment Health Addiction 18, 1548–1559 (2020). https://doi.org/10.1007/s11469-019-0055-5
• Erkman, F. (1991). Çocukların duygusal ezimi. E. Konanç, İ. Gürkaynak ve A. Egemen (Ed.), Çocuk İstismarı ve İhmali Çocukların Kötü Muameleden Korunması I. Ulusal Kongresi içinde (s.163-169). Ankara
• Erkman, F. Duygusal Ezim. Yaşadıkça Eğitim, Sayı 11,1990.
• Ersanlı, K., Yılmaz, M. & Özcan, K. (2013). Algılanan Duygusal İstismar Ölçeği (Adiö): Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 147-164
• Farber, E. A., ve Egeland, B. (1987). Invulnerability among abused and neglected children. Anthony, E. J.ve Cohler, B. J. (Ed.) The invulnerable child, 253-288
• Frewen, P. A., Dozois, D. J., Neufeld, R. W., & Lanius, R. A. (2012). Disturbances of emotional awareness and expression in posttraumatic stress disorder: Meta-mood, emotion regulation, mindfulness, and interference of emotional expressiveness. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 4, 152–162.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik Sağlamlık, Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Üzerinde Bir Derleme Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128
• Güler N., Uzun S., Boztaş Z ve Aydoğan S. (2002). Anneleri Tarafından Çocuklara Uygulanan Duygusal ve Fiziksel İstismar/ İhmal Davranışı ve Bunu Etkileyen Faktörler. C.Ü Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128-134.
• Güloğlu, B. ve Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı ve Psikolojik Sağlamlık, Ege Eğitim Dergisi (11) 2: 73–88 Herrenkohl, R. C., Egolf, B. P., ve Herrenkohl, E. C. (1997). Preschool antecedents of adolescent
• Kabat-Zinn J (2005) Coming to Our Senses: Healing Ourselves and the World Through Mindfulness. New York: Hyperion.
• Kabat-Zinn, Jon. (2013). Full catastrophe living : using the wisdom of your body and mind to face stress, pain, and illness. New York :Bantam Books
• Kanak, M. ve Doğan Arslan, A. (2018). A Study of the Relationship Between the Level of Emotional Abuse Perceived by High School Students and their Levels of Psychological Resilience. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 187-201.
• Karaca, N. (2001). Duygusal istismara uğramış ergenlerin bazı kişilik özelliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karanis, Aslı. (2016), Üniversite öğrencilerinde algılanan duygusal istismar düzeyleri ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Aydın Üniversitesi.
• Kars, Ö. Çocuk İstismarı: Nedenleri ve Sonuçları. Bizim Büro Basımevi, Ankara,S. 10- 22,1996.
• Kaya, I., ve Çeçen-Erogul, A. R. (2015, Şubat). Relationship Between Resilience and Childhood Abuse/Neglect in Adolescent. 2nd International Conference on Education and Social Sciences, İstanbul
• Kaya, İ. & Çeçen Eroğul, A. R. (2016). The Mediating Role of Automatic Thought and Cognitive Emotion Regulation Strategies on Relationships among Childhood Abuse/Neglect, Behavioral Problems and Resilience of Adolescents . Cukurova University Faculty of Education Journal , 45 (2) , 331-358 . DOI: 10.14812/cuefd.284305
• Keye, M. D., & Pidgeon, A. M. (2013). An investigation of the relationship between resilience, mindfulness, and academic self-efficacy. Open Journal of Sciences, 1(6), 1-4.
• Kılınç, H. The Partial Norm of The Perception of Psychological Maltreatment Inventoy for Adololescents. Master's Thesis, Boğaziçi University, İstanbul, 1999.
• Koçmarlar, H. ve Akbağ, M. (2018). Ergenlerin anne baba ve öğretmenlerinden algıladıkları duygusal istismarın öz-yeterlikleri üzerindeki yordayıcı etkisi üzerine bir inceleme. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1323-1360. DOI: 10.26466/opus.449303
• Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik Psikolojisi. Ġstanbul: Remzi Kitabevi.
• Loening-Voysey, Heidi (2016). Physical, Emotional and Sexual Adolescent Abuse Victimisation in South Africa: Prevalence, incidence, perpetrators and locations, Lee, Y.H., Richards, K.A., & Washburn, N.S. (2021). Mindfulness, resilience, emotional exhaustion, and turnover intention in secondary physical education teaching.
• Luthar, S. S., Gicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71, 543–562.
• Masten, A. S. (1990). “Resilience and Development:Contributions from the Study of Children Who Overcome Adversity”. Development and Psychopathology, 2
• Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk andadversity. M.C. Wang ve E.W. Gordon (Ed.). Educational Resilience in Inner-city America:
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227–238
• National Domestic Violence Hotline; National Center for Victims of Crime; WomensLaw.org (23 July 2020). "Domestic violence". justice.gov. U.S. Department of Justice.
• O’Connor, M., O'Reilly, G., Murphy, E., Connaughton, L., Hoctor, E., & McHugh, L. (2021). Resilience mediates the cross-sectional relationship between mindfulness and positive mental health in early adolescence. Journal of Contextual Behavioral Science.
• Özcan, B. (2005). Anne-Babaları Boşanmış ve Anne-Babaları Birlikte Olan Lise Öğrencilerinin Yılmazlık Özellikleri ve Koruyucu Faktörler Karşılaştırması.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi,Ankara
• Özcan, K. (2009). Yetişkin Bireylerin Algılanan Duygusal İstismar Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Samsun
• Özkebapçı, Melis. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Duygusal İstismar ile Psikolojik Sağlamlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Tez (Yüksek Lisans), Doğu Akdeniz Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü, Gazimağusa: Kuzey Kıbrıs.
• Öztep, C. Duygusal İstismar Algılayan ve Algılamayan Ergenlerin Kaygı Düzeyleri ve Denetim Odaklarının Karşılaştırılması Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul 2010.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., & Deniz, M. E. (2011). Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160).
• Perera B, Ostbye T, Ariyananda PL, Lelwala E. Prevalence and correlates of physical and emotional abuse among late adolescents. Ceylon Med J. 2009 Mar;54(1):10-5. doi: 10.4038/cmj.v54i1.466. PMID: 19391449.
• Shailaja Daral, Anita Khokhar, Shishir Pradhan, Prevalence and Determinants of Child Maltreatment among School-Going Adolescent Girls in a Semi-Urban Area of Delhi, India, Journal of Tropical Pediatrics, Volume 62, Issue 3, June 2016, Pages 227–240, https://doi.org/10.1093/tropej/fmv106
• Sipahioğlu, Ö. (2008). Farklı Risk Gruplarındaki Ergenlerin Psikolojik Sağlamlıklarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Siyez, M. S. Duygusal İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Benlik Algıları ile Depresyon ve Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2003.
• Şebnem Hürler. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal İstismara İlişkin Algılarının İncelenmesi . Thesis (M.Ed.), Eastern Mediterranean University, Institute of Graduate Studies and Research, Dept. of Educational Sciences, Famagusta: North Cyprus.
• The Emotıonally Abused And Neglected Chıld, rom APSAC Handbook on Child Maltreatment, P 72-89, 1996, John Briere, Lucy Berliner, et al, eds. - See NCJ-172299
• Vardar, B. (1994). The validity and reliability of psyhological maltreatment inventory for adolescents. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Wang, K., & Kong, F. (2019). Linking Trait Mindfulness to Life Satisfaction in Adolescents: the Mediating Role of Resilience and Self-Esteem. Child Indicators Research, 13, 321-335.
• Wu, Q., Chi, P., Lin, X., & Du, H. (2018). Child maltreatment and adult depressive symptoms: Roles of self-compassion and gratitude. Child Abuse & Neglect, 80, 62–6
• Wei, J., Gong, Y., Wang, X., Shi, J., Ding, H., Zhang, M., Han, J. (2021). Gender differences in the relationships between different types of childhood trauma and resilience on depressive symptoms among Chinese adolescents. Preventive Medicine, 148, 106523. doi:10.1016/j.ypmed.2021.106523