BİREYLERİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI İLE ROMANTİK KISKANÇLIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 678 - 691, 31.05.2022

Necip Kaplan Hande Tasa

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1092690

Öz

Bu araştırma, üniversite eğitimi gören bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ile romantik kıskançlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte araştırmada, katılımcıların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve romantik kıskançlık düzeylerinin bazı demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, çalışmaya gönüllü olarak katılan 402 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcılardan Sosyodemografik Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ) ve Romantik Kıskançlık Ölçeği (RKÖ) aracılığı ile veri toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin gelenekselci tutum puanları ile romantik kıskançlık puanları arasında pozitif yönlü anlamlı bir korelasyon bulunmaktadır. Ayrıca öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları cinsiyet, yaş, yaşanılan ilişkinin türü, yaşanılan ilişkinin devam etme süresi ve ailelerinin gelir düzeyine göre farklılaşmaktadır. Öğrencilerin romantik kıskançlık düzeylerinin de yaş, yaşanılan ilişkinin türü ve yaşanılan ilişkinin süresine göre farklılaştığı görülmüştür. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Kıskançlık

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi

THE RELATIONSHIP BETWEEN INDIVIDUALS'S ATTITUDES TOWARDS GENDER ROLES AND THEIR ROMANTIC JEALOUSY

Öz

This study was carried out to examine the relationship between the attitudes of university students towards gender roles and their romantic jealousy. In addition, the research also examined whether the participants' attitudes towards gender roles and romantic jealousy levels differ according to some demographic variables. The sample of the research consists of 402 university students who voluntarily participated in the research. Data were collected from the participants through the Sociodemographic Information Form, the Gender Roles Attitude Scale (TCRTÖ), and the Romantic Jealousy Scale (RCS). According to the findings, there is a positive and significant correlation between the student’s traditionalist attitudes towards gender roles and their romantic jealousy scores. In addition, students' attitudes towards gender roles differ according to gender, age, type of relationship, duration of relationship and income level of their families. It was observed that the romantic jealousy levels of the students also differed according to age, type of relationship and duration of the relationship. The findings were discussed in the light of the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Gender, Gender Roles, Jealousy

Kaynakça

• • Andersen, P. A., Eloy S. V., Guerrero, L. K., Spitzberg, B. H. (1995). Romantic jealousy and relational satisfaction: A look at the impact of jealousy experience and expression. Communication Reports, 8(2), 77-86. https://doi.org/10.1080/08934219509367613
• • Archer, J., Lloyd, B. (2002). Sex and gender. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• • Arıcı, F. (2011). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve psikolojik iyi oluş (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (308446).
• • Askari, S. F., Liss, M., Erchull, M. J., Staebell, S. E., & Axelson, S. J. (2010). Men want equality, but women don't expect it: Young adults' expectations for participation in household and child care cores. Psychology of Women Quarterly, 34, 243-252. https://doi.org/10.1111%2Fj.1471-6402.2010.01565.x
• • Aune, K. S., Comstock, J. (1991). Experience and expression of jealousy: Comparison between friends and romantics. Psychol Reports, 69, 315-319. https://doi.org/10.2466/PR0.69.5.315-319
• • Barelds, D. P. H., & Barelds-Dijkstra, P. (2007). Relations between different types of jealousy and self and partner perceptions of relationship quality. Clinical Psychology & Psychotherapy, 14, 176-188. https://doi.org/10.1002/cpp.532
• • Bringle, R. G. & Buunk, B. (1985). Jealousy and social behavior. Review of Personality and Social Psychology, 6, 241-2.
• • Buunk, B. (1981). Jealousy in sexually open marriages. Alternative Lifestyles, 4, 357- 372.
• • Buunk, A. P., Solano, A. C., Zurriaga, R., González, P. (2011). Gender differences in the jealousy-evoking effect of rival characteristics: A study in Spain and Argentina. Journal of Cross-Cultural Psychology, 42(3), 323–339. https://doi.org/10.1177/0022022111403664
• • Buunk, B., & Bringle, R. G. (1987). Jealousy in love relationships. D. Perlman ve S. Duck (der.), Intimate relationships: Development, dynamics, and deterioration içinde, s. 123-147. Beverly Hills, CA: Sage.
• • Buunk, B. P. (1991). Jealousy in close relationships: An exchange theoretical perspective. In P. Salovey (Ed.), The psychology of jealousy and envy (pp. 148-177). New York: Guilford.
• • Can, İ.; Girgin Büyükbayraktar, Ç. (2018). Erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (39), 355-372. https://doi.org/10.21497/sefad.443531
• • Curun, F., Çapkın, M. (2014). Romantik kıskançlığın bağlanma stilleri, benlik saygısı, kişilik özellikleri ve evlilik doyumu açısından yordanması. Psikoloji Çalışmaları, 34(1), 1-22.
• • Çavdar, D. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• • Çelik, A. S., Pasinlioğlu, T., Tan, G., Koyuncu H. (2013). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet eşitliği tutumlarının belirlenmesi. F.N. Hem. Dergisi, 21(3), 181-186.
• • Çıtak A. (2008). Kadınların çalışmasına yönelik tutum: cinsiyet, cinsiyet rolü ve sosyoekonomik düzeye göre bir karşılaştırma (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (228255).
• • Deaux, K. ve LaFrance, M. (1998). “Gender”, D.T. Gilert, S.T. Fiske ve Lindzey (Ed.), The Handbook of Social Pyschology. Boston: The McGraw Hill C.
• • Demirtaş, A. (2004). Yakın ilişkilerde kıskançlık (Bireysel, İlişkisel ve Durumsal Değişkenler) (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi: Ankara.
• • DeSteno, D. A., Salovey, P. (1996). Evolutionary origins of sex differences in jealousy? Questioning the "Fitness" of the model. Psychological Science, 7, 367-372. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.1996.tb00391.x
• • Dökmen, Z. (2012). Toplumsal cinsiyet: sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• • Dönmez, A., Demirtaş, H. A. (2006). Yakın ilişkilerde kıskançlık: Bireysel, ilişkisel ve durumsal değişkenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(3), 181-191.
• • Gizir, C. A. (2013). Üniversite öğrencilerinin ilişki inançlarının cinsiyet ve romantik ilişki yaşama durumlarına göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38(170), 372-384.
• • Gök, F. G. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• • Güdül, Ö., Çolak. Ö., Önen P. ve Şah, U. (Ed.). (2017). Psikologlar için LGBTİ’lerle (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks) çalışma kılavuzu. İstanbul: Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği (TODAP).
• • Greenberg, J., & Pyszczynski, T. (1985). Proneness to romantic jealousy and responses to jealousy in others. Journal of Personality, 53(3), 468-479. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1985.tb00377.x
• • Guerrero, L. K., Trost, M. R., & Yoshimura, S. M. (2005). Romantic jealousy: Emotions and communicative responses. Personal Relationships, 12, 233-252. https://doi.org/10.1111/j.1350-4126.2005.00113.x
• • Güvenç, G,. Aktaş, V., (2006). Ergenlik döneminde yaş, toplumsal cinsiyet, bireysel ve ilişkisel tutumlar, benlik değeri ve yaşam becerilerine ilişkin algı arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 45-62.
• • Güzel, A. (2016). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet rolleri tutumları ve ilişkili faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 1-11.
• • Hupka, R. B. (1981). Cultural determinant of jealousy. Alternative Lifestyles, 4, 310- 356. https://doi.org/10.1007/BF01257943
• • Kalaycı, N., Hayırsever F. ve Özcan, F. Z. (2012, Eylül). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Algıları. 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Bolu.
• • Keith, B. & Jacqueline, S. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes in 1990’s Great Britain. Sex Roles, 46 (7/8), 239–244. https://doi.org/10.1023/A:1019919331967
• • Kite, M. E., Deaux, K., & Haines, E. L. (2008). Gender stereotypes. In F. L. Denmark & M. A. Paludi (Eds.), Psychology of women: A handbook of issues and theories (pp. 205–236). Praeger Publishers/Greenwood Publishing Group.
• • Lans, O., Mosek, A., & Yagil, Y. (2014). Romantic jealousy from the perspectives of Bowen’s concept of differentiation and gender differences. The Family Journal, 22(3), 321–331. https://doi.org/10.1177/1066480714530835
• • Lippa, R. A. (2005). Gender, nature, and nurture (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• • Mathes, E. W., Roter, P. M., & Joerger, S. M. (1982). A convergent validity study of six jealousy scales. Psychological Reports, 59, 1143-1147. https://doi.org/10.2466/pr0.1982.50.3c.1143
• • Mathes, E. W., & Severa, N. (1981). Jealousy, romantic love, and liking: Theoretical considerations and preliminary scale development. Psychological Reports, 49, 23-31. https://doi.org/10.2466/pr0.1981.49.1.23
• • Mullen, P. E. (1991). Jealousy: The pathology of passion. British Journal of Psychiatry, 158, 593–601. https://doi.org/10.1192/bjp.158.5.593
• • Öcal Yüceol, S. E. (2016). Toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar ile ilişki doyumu ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (441119).
• • Öngen B, Aytaç S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48(2), 1-18.
• • Pines, A., Aronson, E. (1983). Antecedents, correlates and consequences of sexual jealousy. J Pers, 51, 108-136. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1983.tb00857.x
• • Pines, A. M. (1998). Romantic jealousy: Causes, symptoms, cures. New York: Routledge.
• • Rydell, R. J., & Bringle, R. G. (2007). Differentiating reactive and suspicious jealousy. Social Behavior and Personality, 35, 1099-1114. https://doi.org/10.2224/sbp.2007.35.8.1099
• • Seçgin, F., ve Tural, A. (2011). Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Education Sciences, 6 (4), 2446-2458.
• • Sümer, S. (2017). Romantik ilişkilerde bağlanma stilleri, romantik kıskançlık ve ilişki doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• • Uçar, T., Derya, Y. A., Karaaslan, T., Tunç, Ö. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve şiddet davranışları. Nesne-Psikoloji Dergisi, 2, 21-43.
• • Utkan, H. B. (2016). Üniversite öğrencilerinde romantik kıskançlık ile romantik ilişki inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (441388).
• • Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6:1. http://www.insanbilimleri.com
• • Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da Hemşirelik Öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları (Doktora Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (224217).