COVID-19 PANDEMİSİNİN BAŞLANGIÇ DÖNEMİNDE ÇOCUKLARIN UYKU ALIŞKANLIKLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER: BİR TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 151 - 166, 25.03.2023

Emel Sarı Gökten , Gökçe Vogt

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1212308

Öz

Amaç: Covid-19 pandemisini kontrol altına almak amacıyla uygulanan sosyal izolasyon önlemleri, günlük yaşamda erişkinlerle birlikte çocukları da olumsuz anlamda etkilemiştir. Bu çalışmanın amacı okulların kapanması, çevrimiçi eğitime geçiş ve diğer sosyal izolasyon önlemlerinin çocukların uyku alışkanlıklarında ne gibi değişikliklere neden olduğunun araştırılmasıdır.
Yöntem: Çevrimiçi yolla anne ve babalara ulaştırılan Sosyo-demografik Bilgi Formu ve Çocuk Uyku Alışkanlıkları Ölçeği ile 141 anne ya da babadan, çocuklarından biri ile ilgili veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS v.21 istatistik programı ile analize tabi tutulmuştur.
Bulgular: 4-12 yaş aralığında çocuğu olan anne ve babaların doldurdukları ölçekler yardımıyla pandemi sürecinde, öncesine göre çocukların uyku alışkanlıklarında anlamlı değişiklikler görüldüğü saptanmıştır. Uykuya geçişte, uykudaki bölünmelerde, uyku anksiyetesinde, parasomnilerde, sabah uyanış şeklinde, başkalarıyla yatma ihtiyacında ve gün içinde uykululuk oranlarında anlamlı düzeylerde bozulmalar olduğu saptanmıştır. Pandemi sürecinde öncesine göre duygusal ve davranışsal sorunların alt boyutlarına bakıldığında; hareketlilik artışı, dikkatsizlik, sinirlilik, kavgacılık, kurallara uymama ve huzursuzluk ortalamaları anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Pandemi öncesi döneme göre pandemi sürecinde çocukların uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler anne-babalarının sağlık çalışanı olup olmamasına göre farklılık göstermemiştir.
Sonuç: Araştırmamıza göre pandemi döneminde, öncesine göre çocukların uyku ile ilişkili alışkanlıklarında ve duygusal-davranışsal sorunlarda anlamlı düzeyde bozulmalar görülmüştür. Bu değişikliklerin çocukların yaşamlarında uzun dönemdeki etkileri boylamsal araştırmalarla incelenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemi, çocuk, uyku, duygusal sorunlar

CHANGES IN CHILDREN'S SLEEPING HABITS AT THE BEGINNING OF THE COVID-19 PANDEMIC: A SAMPLE OF TURKEY

Öz

Objective: Social isolation measures implemented to control the Covid-19 pandemic have negatively affected children as well as adults in daily life. The aim of this study is to investigate the changes in the sleep habits of children due to the closure of schools, the transition to online education and other social isolation measures.
Method: Data about one of their children were collected from 141 mothers or fathers with the Socio-demographic Information Form and Child Sleeping Habits Questionnaire, which were sent to the parents online. The obtained data were analyzed with SPSS v.21 statistical program.
Results: With the help of questionnaires filled out by mothers and fathers with children between the ages of 4-12, it was determined that there were significant changes in the sleep habits of children during the pandemic process compared to before. It was determined that there were significant deteriorations in transition to sleep, sleep interruptions, sleep anxiety, parasomnias, morning awakening, the need to sleep with others, and daytime sleepiness. Considering the sub-dimensions of emotional and behavioral problems in the pandemic process compared to before; increased mobility, inattention, irritability, belligerence, non-compliance with rules and restlessness were found to be significantly higher. Compared to the pre-pandemic period, the changes in children's sleep habits during the pandemic did not differ according to whether their parents were healthcare workers or not.
Conclusion: According to our research, there were significant deteriorations in sleep-related habits and emotional-behavioral problems of children during the pandemic period compared to before. The long-term effects of these changes on children's lives should be investigated with longitudinal studies.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemic, child, sleep, emotional problems, behavioral problems

Kaynakça

• Akoğlu, G., & Karaaslan, B. T. (2020). Covid-19 ve izolasyon sürecinin çocuklar üzerindeki olası psikososyal etkileri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 99-103.
• Altena, E., Baglioni, C., Espie, C. A., Ellis, J., Gavriloff, D., Holzinger, B., ... & Riemann, D. (2020). Dealing with sleep problems during home confinement due to the COVID‐19 outbreak: Practical recommendations from a task force of the European CBT‐I Academy. Journal of sleep research, 29(4), e13052.
• Becker, S. P., & Gregory, A. M. (2020). Editorial Perspective: Perils and promise for child and adolescent sleep and associated psychopathology during the COVID‐19 pandemic. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 61(7), 757-759.
• Besedovsky, L., Lange, T., & Haack, M. (2019). The sleep-immune crosstalk in health and disease. Physiological reviews.
• Byrne, B. M. (2016). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. routledge.
• Cellini, N., Canale, N., Mioni, G., & Costa, S. (2020). Changes in sleep pattern, sense of time and digital media use during COVID‐19 lockdown in Italy. Journal of sleep research, 29(4), e13074.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Davico, C., Ghiggia, A., Marcotulli, D., Ricci, F., Amianto, F., & Vitiello, B. (2021). Psychological impact of the COVID-19 pandemic on adults and their children in Italy. Frontiers in psychiatry, 12, 572997.
• Dijk, D. J., & Cajochen, C. (1997). Melatonin and the circadian regulation of sleep initiation, consolidation, structure, and the sleep EEG. Journal of biological rhythms, 12(6), 627-635.
• Fiş, N. P., Arman, A., Ay, P., Topuzoğlu, A., Güler, A. S., Gökçe İmren, S., ... & Berkem, M. (2010). Çocuk uyku alışkanlıkları anketinin Türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(2), 151-60.
• George, D. (2011). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update, 10/e. Pearson Education India. Golberstein, E., Wen, H., & Miller, B. F. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) and mental health for children and adolescents. JAMA pediatrics, 174(9), 819-820.
• Gregory, A. M., & Sadeh, A. (2016). Annual research review: sleep problems in childhood psychiatric disorders–a review of the latest science. Journal of child psychology and psychiatry, 57(3), 296-317.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis 6th Edition. Holmes, E. A., O'Connor, R. C., Perry, V. H., Tracey, I., Wessely, S., Arseneault, L., ... & Bullmore, E. (2020). Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science. The Lancet Psychiatry, 7(6), 547-560.
• Jiao, W. Y., Wang, L. N., Liu, J., Fang, S. F., Jiao, F. Y., Pettoello-Mantovani, M., & Somekh, E. (2020). Behavioral and emotional disorders in children during the COVID-19 epidemic. The journal of Pediatrics, 221, 264-266.
• Owens, J. A., Spirito, A., & McGuinn, M. (2000). The Children's Sleep Habits Questionnaire (CSHQ): psychometric properties of a survey instrument for school-aged children. Sleep-New York-, 23(8), 1043-1052.
• Rundle, A. G., Park, Y., Herbstman, J. B., Kinsey, E. W., & Wang, Y. C. (2020). COVID -19 related school closings and risk of weight gain among children. Obesity (Silver Spring, Md.), 28(6), 1008.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics: Pearson new international edition. Pearson Higher Ed.
• Tsai, K. M., Dahl, R. E., Irwin, M. R., Bower, J. E., McCreath, H., Seeman, T. E., ... & Fuligni, A. J. (2018). The roles of parental support and family stress in adolescent sleep. Child development, 89(5), 1577-1588.
• Wearick-Silva, L. E., Richter, S. A., Viola, T. W., & Nunes, M. L. (2022). Sleep quality among parents and their children during COVID-19 pandemic. Jornal de Pediatria, 98, 248-255.
• Yeliz, S. U. N. A., YAYAN, Y., & Yayan, E. H. (2021). COVİD-19 Sürecinde Çocukların Oyun Bağımlılığı Düzeylerinin Uyku ve Akademik Başarılarına Etkisi. Bağımlılık Dergisi, 22(4), 447-454.
• Zreik, G., Asraf, K., Haimov, I., & Tikotzky, L. (2021). Maternal perceptions of sleep problems among children and mothers during the coronavirus disease 2019 (COVID‐19) pandemic in Israel. Journal of sleep research, 30(1), e13201.