ÖRGÜTSEL DEDİKODU DÜZEYLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 507 - 519, 30.06.2024

Gülcan Sari , Hüseyin Aslan

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1484000

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel dedikodu düzeylerine ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilimi deseninde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında Ordu ili Altınordu ilçesinde görev yapan 20 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunun oluşturulmasında amaçlı örneklem tekniği kullanılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verileri analiz etmek için betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada, örgütsel dedikodunun gerçek veya gerçek dışı yorum yapma ve kişinin arkasından konuşma olduğu aynı zamanda olumlu ve olumsuz bir eleştiri ve hızlı yayılan bir iletişim şekli olduğuna ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin okulda dedikoduya maruz kaldıklarında genellikle yüzleşme, açıklama yapma, ciddiye almama, görmezden gelme ve iletişimi kesme gibi tepkiler gösterdiği anlaşılmıştır. Okulda yapılan dedikodunun nedenleri arasında idareci tutumları, çalışanlar arası iletişimsizlik, kıskançlık, merak, bilgi eksikliği, gruplaşma ve can sıkıntısının etkili olduğu ifade edilmiştir Dedikodunun çalışanlar arası ilişkilerin bozulması, verim ve motivasyon düşüklüğü, psikolojik baskı, iletişim sorunları, kendini değersiz hissetme, stres, mesleki yetersizlik, dışlanmışlık gibi olumsuz sonuçları olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dedikodu, Örgütsel Dedikodu, Öğretmen, Okul

TEACHERS' OPINIONS ON ORGANIZATIONAL GOSSIP LEVELS

Öz

The purpose of this research is to determine teachers' views on organizational gossip levels. The study was conducted using the phenomenological design, one of the qualitative research methods. The study group consists of 20 teachers working in the Altınordu district of Ordu province during the 2023-2024 academic year. A purposeful sampling technique was used to form the study group. Data were collected through a semi-structured interview form and analyzed using descriptive analysis techniques. The findings reveal that organizational gossip involves making real or unrealistic comments and talking behind someone's back, and it includes both positive and negative criticism. Additionally, gossip is identified as a fast-spreading form of communication. It was observed that when teachers are exposed to gossip at school, they typically react by confronting the gossiper, providing explanations, not taking it seriously, ignoring it, or cutting off communication. The reasons for gossip at school include administrative attitudes, lack of communication among employees, jealousy, curiosity, lack of information, grouping, and boredom. The negative consequences of gossip include deterioration of relationships among employees, reduced productivity and motivation, psychological pressure, communication problems, feelings of worthlessness, stress, professional inadequacy, and exclusion.

Anahtar Kelimeler

Gossip, organizational gossip, teacher, school

Kaynakça

• Arabacı, B. İ., Sünkür, M. & Şimşek, F. Z. (2012). Öğretmenlerin dedikodu ve söylenti mekanizmasına ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(2), 171-190.
• Akbulut, H. & Aslan, H. (2022). Öğretmenler odası konuşmalarının eğitim-öğretim sürecine etkisi: Öğretmen görüşlerine dayalı bir değerlendirme. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 586-608.
• Balcı, A. (2007). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Berkos, K. M. (2003). The effects of message direction and sex differences on the interpretation of workplace gossip. PhD Dissertation, Graduate Faculty of the Louisiana State University, USA. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çağalı, E. (2021). Örgütsel dedikodu ve sinerjiye yönelik lise öğretmenlerinin görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Çalıkuşu, E., Öz, M., Göral, B. B., Bozoğlu, A. & Ateş, İ. (2013). İnformal iletişimin “dedikodu-söylenti” örgüt içi rolü: Bir yükseköğretim kurumunda yapılan çalışma. ICQH 2013 Proceedings Book, Sakarya, 438-470.
• Difonzo, N. & Bordia, P. (2007). Rumor, gossip and urban legends. Diogenes, 54(1), 19-35.
• Dilber, F. (2018). Kurumsal iletişimde dedikodu ve söylenti. İstanbul: Literatürk Academia.
• Doğan, H. (2002). İş görenlerin adalet algılamalarında örgüt içi iletişim ve prosedürel bilgilendirmenin rolü. Ege Akademik Bakış, 2(2), 71-78
• Eşkin Bacaksız, F. & Yıldırım, A. (2013). Dedikodu ve söylenti tutumu ölçeğinin geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(1), 36-42.
• Foster, E. K. (2004). Research on gossip: Taxonomy, methods, and future directions. Review of General Psychology, 8(2), 78.
• Han, B. (2019). İnformal iletişim biçimi olarak okullarda söylenti ve dedikodunun öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Karasu, Y. (2020). İlköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel dedikodu ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Kardaş, K. (2019). Sağlık çalışanlarında dedikodu ve söylenti tutumunun iş tatmini üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Kim, A., Moon, J. & Shin, J. (2019). Justice perceptions, perceived insider status, and gossip at work: A social exchange perspective. Journal of Business Research, (97): 30-42
• Kurland, N. B. & Pelled, L. H. (2000). Passing the word: Toward a model of gossip and power in the workplace. The Academy of Management Review, 25(2), 428-439.
• Levent, F. & Türkmenoğlu, G. (2019). Okul yöneticilerinin dedikodu ve dedikodu yönetimine ilişkin görüşleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 787-814.
• Michelson, G. & Mouly, S. (2000). Rumour and gossip in organizations: conceptual study. Management Decision, 38(5), 339- 346.
• Mills, C. (2010). Experiencing gossip: The foundations for a theory of embedded organizational gossip. Group and Organization Management, 35(2), 213-240.
• Özşarlak, P. (2016). Örgütlerde dedikodu ve söylentilerin ortaya çıkış nedenleri, içerikleri ve etkilerine ilişkin çalışan algılarının değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Petek, T. (2021). Öğretmenlerin örgütsel dedikodu ile örgütsel tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Siirt.
• Sezerel, H. (2007). Örgütlerde mobbingin etkileri ve TÜLOMSAŞ’da bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Solmaz, B. (2004). Söylentilerin kurumsal iletişim açısından değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği. Selçuk İletişim Dergisi, 3(3), 120-127.
• Stewart, P. J. & Strathern, A. (2004). Witchcraft, sorcery, rumors, and gossip. Cambridge University Press.
• TDK (2024). Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr adresinden alındı. (Erişim tarihi: 22.04.2024)
• Thomas, S. A., & Rozell, E. J. (2007). Gossip and nurses: Malady or remedy? The Health Care Manager, 26(2), 111-115.
• Usta, M. E., Kaya, A. & Özyurt, D. (2018). Örgütsel dedikodu yönetimi. Harran Maarif Dergisi, 3(2), 1-13.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık