YÖNETSEL OKURYAZARLIK ÖLÇEĞİ’NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2023, , 59 - 74, 30.04.2023

Engin Yurdasever , Yahya Fidan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1159763

Öz

Yönetsel okuryazarlık, “bireylerin planlama, organize etme, liderlik ve karar verme gibi yönetim ile ilgili temel teknikler, yöntemler ve araçlar hakkındaki genel bilgi düzeyi” olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, bireylerin yönetsel okuryazarlık düzeyini ölçebilmek için geçerli ve güvenilir bir “Yönetsel Okuryazarlık Ölçeği” geliştirmektir. Bu amaçla örneklem olarak seçilen 358 üniversite öğrencisinden veri elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek amacıyla yapılan açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda 23 madde ve 5 faktörden oluşan bir ölçek yapısı doğrulanmış ve yapı geçerliği sağlanmıştır. Ölçeğin Cronbach’s Alpha katsayısının 0,708 olarak ölçülmesi ile ölçeğin güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ölçek ile alt boyutlar arasındaki korelasyon katsayıları hesaplanmış ve ölçek ile tüm alt boyutlar arasında pozitif yönde ve anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçları, geliştirilen Yönetsel Okuryazarlık Ölçeği (YOYÖ)’nin bireylerin yönetsel okuryazarlık düzeylerini ölçme amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Okuryazarlık, Yönetsel Okuryazarlık, Ölçek Geliştirme, Geçerlik, Güvenirlik

DEVELOPMENT OF THE MANAGERIAL LITERACY SCALE: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz

Managerial literacy is defined as “the level of knowledge of individuals about basic techniques, methods and tools related to management such as planning, organizing, leadership and decision making”. The aim of this research is to develop a valid and reliable Managerial Literacy Scale to measure the administrative literacy level of individuals. For this purpose, data were obtained from 358 university students selected as a sample. As a result of the explanatory and confirmatory factor analyzes carried out to test the construct validity of the scale, a scale structure consisting of 23 items and 5 factors was confirmed and construct validity was ensured. The Cronbach's Alpha coefficient of the scale was measured as 0.708, and it was concluded that the scale was reliable. In addition, the correlation coefficients between the scale and sub-dimensions were calculated and it was seen that there was a positive and significant relationship between the scale and all sub-dimensions. The results of the research show that the Managerial Literacy Scale is a valid and reliable measurement tool that can be used to measure the managerial literacy levels of individuals.

Anahtar Kelimeler

Literacy, Managerial Literacy, Scale Development, Validity, Reliability

Kaynakça

• Abraham, S. E., Karns, L. A., Shaw K. ve Mena, M. A. (2001). Managerial Competencies and Managerial Performance Appraisal Process. Journal of Management Development, 20(10), 842-852.
• Allen, M. J. ve Yen, W. M. (2002). Introduction to Measurement Theory. Illinois: Waveland Press.
• Alvarez, S. A. ve Busenitz, L. W. (2001). The Entrepreneurship of Resource‐Based Theory. Journal of Management, 27(6), 755‐75.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Atılgan, H., Kan, A. ve Aydın, B. (2017). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Chia, R. ve Holt, R. (2008). On Managerial Knowledge. Management Learning, 39(2), 141–158.
• Child, D. (2006). The Essentials of Factor Analysis (3. baskı). London: Continuum International Publishing Group.
• Cronbach, L. (1951). Coefficient Alpha and The Internal Structure of Tests. Psychometrika, 16(3), 297–334.
• Çetinkaya, M. (2009). Yöneticilerin Yönetsel Yetkinlik Algılamalarına İlişkin Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(2), 219-239.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çömlekçı̇, M. ve Başol, O. (2019). Sosyal Medya Haberlerine Güven ve Kullanıcı Teyit Alışkanlıkları Üzerine Bir İnceleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 30, 55-77.
• Davis, L. L. (1992). Instrument Review: Getting the Most from a Panel of Experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197.
• DeVellis, R. F. (2016). Scale Development: Theory and Applications (4. baskı). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Dinçer, Ö. ve Fidan, Y. (2016). İşletme Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Dinçer Ö. ve Fidan, Y. (2017). İşletme Yönetimine Giriş. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Erkuş, A. (2017). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-II: Ölçme Araçlarının Psikometrik Nitelikleri ve Ölçme Kuramları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ertürk, M. (2018). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Fındıkçı, İ. (2012). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Gamarra, M. P., Girotto, M. ve Seguí, L. A. (2019). Managerial Competencies in The 21st Century: A Bibliographic Review of the Research Domain. 11th International Conference on Education and New Learning Technologies 1-3 Temmuz 2019, Palma, Spain. Erişim Adresi https://upcommons.upc.edu/bitstream/handle/2117/341530/paper_Edulearn_970.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Grant, R. M. (1996). Prospering in Dynamically‐Competitive Environments: Organizational Capability as Knowledge Integration. Organization Science, 7(4), 375‐387.
• Güler, N. (2019). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (14. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Henderson, R. ve Cockburn, I. (1994). Measuring Competence? Exploring Firm Effects in Pharmaceutical Research. Strategic Management Journal, 15(S1), 63-84.
• Kalaycı, Ş. (2008). Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi (11. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3. baskı). New York: The Guilford Press.
• Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Krajcovicova, K., Caganova, D. ve Cambal, M. (2012). Key Managerial Competencies and Competency Models in Industrial Enterprises. The 23rd International DAAAM Symposium, 1119-1122, Zadar, Crotia.
• Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 28, 283-298.
• Seçer, İ. (2015). Spss ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi (2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-73.
• Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve Eğitimde Ölçme Aracı Geliştirme (2. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şencan, H. ve Fidan, Y. (2020). Likert Verilerinin Kullanıldığı Keşfedici Faktör Analizlerinde Normallik Varsayımı ve Faktör Çıkarma Üzerindeki Etkisinin Spss, Factor ve Prelis Yazılımlarıyla Sınanması. Business and Management Studies: An International Journal, 8(1), 640-687.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5. baskı). New York: Pearson Education.
• Whiddett, S. ve Hollyforde, S. (2003). A Practical Guide to Competencies: How to Enhance Individual and Organizational Performance. London: CIPD Publishing.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.