A RESEARCH TO EXAMINE THE RELATIONSHIP BETWEEN SERVANT LEADERSHIP AND ORGANIZATIONAL ALIENATION IN THE STRATEGIC HUMAN RESOURCES MANAGEMENT OF ORGANIZATIONS

Yıl 2023, , 92 - 106, 30.04.2023

Ercan Yavuz , Melek Bodur

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1167603

Öz

The relationship of the strategic human resources management approach to different organizational variables has become one of the key topics in field writing. Although there are many studies and findings on strategic human resources management at the organizational level, the literature shows that there are few studies on the concepts of servitative leadership and organizational alienation. In this study, it is aimed at identifying the relationship between servant leadership and organizational alienation in strategic human resources management. The institutions and businesses within the service sector in Ankara constitute an example of research. The data of the research is collected with the prepared questionnaire. A total of 400 valid questionnaire forms and a data set of the research have been created. As a result of research analysis, it has been determined that when work is carried out in strategic human resources management that should improve the effectiveness of the business, it increases service leadership and reduces organizational alienation.

Anahtar Kelimeler

Strategic Human Resources Management, Servant Leadership, Organizational Alienation.

ÖRGÜTLERİN STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE HİZMETKAR LİDERLİK İLE ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİYİ İNCELEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Öz

Stratejik insan kaynakları yönetim yaklaşımının farklı örgütsel değişkenlerle ilişkisi, alan yazınında önem kazanan konulardan biri haline gelmiştir. Literatürde örgütsel düzeyde, stratejik insan kaynakları yönetimi ile ilgili birçok çalışma ve bulgular olmasına rağmen, hizmetkar liderlik ve örgütsel yabancılaşma kavramlarına ilişkin çalışmaların az sayıda olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, stratejik insan kaynakları yönetiminde hizmetkar liderlik ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Ankara ilinde hizmet sektörü bünyesinde yer alan kurum ve işletmeler araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri hazırlanan anket formu ile toplanmıştır. Toplamda 400 geçerli anket formu ile araştırmanın veri seti oluşturulmuştur. Araştırma konusuna ilişkin yapılan analizler neticesinde, stratejik insan kaynakları yönetiminde işgörenin verimliliğini artıracak gereken çalışmalar yapıldığında hizmetkar liderliği artırdığı, örgütsel yabancılaşmayı azalttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, Hizmetkar Liderlik, Örgütsel Yabancılaşma

Kaynakça

• Armstrong, M. (2017). Armstrong’un Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi El Kitabı. (Çev. Ed. Yonca Deniz Gürol ve Evrim Gemici). 6. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Andre., Lantu, D.C. (2015). Servant Leadership and Human Capital Management: Case Study in Citibank Indonesia. Procedia – Socialand Behavioral Sciences, 169, 303 – 311.
• Aşık, N.A. (2018). İşe Yabancılaşma Boyutlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 1-34.
• Bakan, İ., Doğan İ. F. (2012). Hizmetkar Liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 1-12.
• Banai, M., Weisberg, T. (2003), “Alienation in State-owend and Private Companies in Russia”, Scandinavion Tournal of Management, Vol.19pp.359- 383.
• Beer, M. (1997) “The Transformation of the Human Resource Function: Resolving the Tension Between a Traditional and a New Strategic Role”, Human Resource Management, 36 (spring), 49- 56.
• Budhwar, P., Sparrow, PR. (1997) “Evaluating Levels of Strategic Integration and Devolvement of Human Resource Management in India”, The International Journal of Human Resource Management, 8(4), 476–494.
• Cingöz, A. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Performans ve İç Girişimcilik Üzerine Etkileri. Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Coşkun, S., Kayar, N. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi: Kamuda Uygulamalar ve Türk Kamu Yönetimi İçin Öneriler. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 69-95.
• Cooper, D.J. (2003). Leadership for Follower Commitment. Burlington.
• Demirel, G., Ünal, A. (2011). Meslek Yüksekokullarında Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Örgütsel Yabancılaşma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Pınarhisar MYO Örneği. 2. Uluslararası ve 6. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sempozyumu 2011. 1-8.
• Demirtaş, Ö. (2013). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örgütsel İnovasyon. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 35(2), 261-290.
• Duyan, E. C. (2014). Hizmetkar Liderliği Anlamak: Teoriden Ampirik Araştırmaya Doğru. Sosyoloji Konferansları, (49): 1-32.
• Ertürk, A. (2016). Çağdaş Liderlik Yaklaşımları Hizmetkâr Liderlik, Ruhsal Liderlik ve Kuantum Liderlik. Erişim Tarihi: 31 Aralık 2021. https://www.researchgate.net/.
• Fındıkçı, İ. (2012). Bir Gönül Yolculuğu Hizmetkar Liderlik. 3. Basım. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Frick, D.M. (2004). Robert K. Greenleaf: a life of servant leadership. San Francisco, Calif: BerrettKoehlerPublishers.
• Golden, K. A., Ramanujam, V. (1985) “Between a Dream and a Nightmare: On the Integration Human Resource Management and Strategic Business Planning Processes”, Human Resource Management, 24 (4), 429- 452.
• Gürer, A. (2018). Örgütsel Davranış Odaklı Yönetsel Yaklaşımlar. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Gürbüz, S. (2011). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa ve İş Tatminine Etkisi: İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 397-418.
• Giampetro-Meyer, A., Brown, T., Browne, M. N., Kubasek, N. (1998). Do were ally want more leaders in business? Journal of Business Ethics, 17(15), 1727–1736.
• Hope-Hailey, V., Gratton, L., McGovern, P., Stiles., Truss, P. (1997) “A Chameleon Function? HRM in the ‘90s”, Human Resource Management Journal, 7 (3), 5–18.
• İnan, Ö., Serinkan, C. (2020). Liderlik Yaklaşımları ve Spor Yönetiminde Liderlik. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 308-332.
• Kaufman, B. E. (2015). The RBV Theory Foundation of Strategic HRM: Critical Flaws, Problems for Research and Practice, and an Alternative Economics Paradigm.
• Kaya, E. (2019). Hizmetkâr liderlik: turizm sektöründe bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Keçecioğlu, T., Ayyıldız Ünlü, N.A. (2009). İnsan Kaynakları Yönetiminden “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Dönüşüm. Ege Akademik Bakış. 9(4), 1171-1192.
• Keser, A. (2002). Değişen Yönleriyle Personel Yönetimi: İnsan Kaynakları Yönetimi. Kiraz, S. (2011). Yabancılaşmanın Kökeni Üstüne. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 147-169.
• Lengnick- Hall, CA, Lengnick- Hall, ML. (1998) “Strategic Human Resources Management: A Review of Literature and a Proposed Typology”, The Academy of Management Review, 13 (3), 454- 470.
• Ofluoğlu, G., Büyükyılmaz, O. (2008). Yabancılaşmanın Teorik Gelişimi ve Tarihsel Süreç İçinde Farklı Alanlarda Görünümleri, Kamu-iş, C. 10, S. 1, ss.113-144.
• Özutku, H. Çetinkaya, M. (2012). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Firma Performansı Arasındaki İlişkide İçsel ve Dışsal Uyumun Moderatör Etkisi: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Alan Araştırması. 12 (3),351-365.
• Perry, JL, Mesch, DJ. (1997) “Strategic Human Resource Management”, Public Personnel Management; Current Concerns, Future Challanges içinde Der: Ban, Carolyn, Ricucci, Norma M., New York: Longman, 21-34.
• Salihoğlu, G. H. (2014). Örgütsel Yabancılaşma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 1-11.
• Sarıdakis, G., Lai, Y., & Cooper, C. L. (2017). Exploring the relationship between hrm and firm performance: a meta-analysis of longitudinal studies. Human Resource Management Review, 27(1), 87-96.
• Seeman, M. (1959). On the Meaning of Alienation. American Sociological Review, V. 24, N.6,.783-791.
• Solmaz, B. (2018). Liderlik ile İnsan Kaynakları Yönetimi İlişkisi Üzerine Nitel Bir Araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, Science Journal of Turkish Military Academy, 28(2), 21-45.
• Schuler, RS. (1992) “Strategic Human Resource Management: Linking people with the stratejik needs of business”, Organizational Dynamics, 21 (1), 18-31.
• Silah, M. (2005). Endüstride Çalışma Psikolojisi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Spears, L. (1996). Reflections on Robert K. Greenleaf and Servant-Leadership. Leadership & Organization Development Journal, 17(7), 33-35.
• Şimşek, Şerif., Çelik, A., Akgemci, T., Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde Yabancılaşma Yönetimi Araştırması. 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 569-587.
• Tanrıverdi, H., Kılıç, N. (2018). Algılanan Örgütsel Destek ve Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Erişim Tarihi: 11 Ocak 2022. https://www.researchgate.net.
• Toytok, E.H., Uçar, L. (2018). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Türleri ve Örgütsel Depresyon: Bir İlişkisel Tarama Modeli. Siirt Üniversitesi Ekev Akademi Dergisi,76, 109-126.
• Tuna, M., Yeşiltaş, M. (2017). Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri. (Ed. Okumuş, F., Avcı, U.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ünsal, Y. (2018). Eğitim Örgütlerinde Sergilenen Hizmetkar Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin Örgütsel Yabancılaşmasına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Zengin, Y. & Bozçalı, Ü.C. (2020). İnsan Kaynakları Uygulamalarının Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Yabancılaşmaya Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Üniversitesi Dergisi, 11(22), 680-710.
• Yavuz, E., Küçük, K. (2018). Hizmetkar Liderlik: Gandhi Örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(2), 81-93.
• Yavuz, E., Altınay M. (2015). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütlerde Çalışanların Tükenmişliğine Etkisi; Kamu Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. "İş, Güç" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(4), 21-42.
• Yoshida, D.T., Sendjaya, S., Hirst, G., Cooper, B. (2014). Does Servant Leadership Foster Creativity and Innovation? A Multi-level Mediation Study of Identification and Prototypicality. Journal of Business Research, 67, 1395–1404.