KAMU MALİYESİ PERSPEKTİFİNDEN ADAM SMITH

Yıl 2013, Sayı: 11, - , 20.04.2015

Önder Çalcalı

Öz

Adam Smith klasik politik ekonominin kurucusu olarak kabul edilmektedir. “Ulusların Zenginliğinin Do-ğası ve Sebepleri Üzerine Bir İnceleme” adlı eseri politik ekonominin baş yapıtlarındandır. Adam Smith aynı zamanda bir ahlak filozofudur. Klasik liberal düşünürlerin en önemlilerinden birisidir. Adam Smith’in ekonomik yapı içerisinde, oldukça sınırlı bir devlet anlayışını benimsediği bir çok akademik yayında ve tartışmada dile getirilmekle birlikte savunma, güvenlik, adalet ve temel bayındırlık hizmetleri dışında devletin başka bir ekonomik aktivitede bulunmaması görüşünü savunduğu öne sürülmektedir. Ayrıca, insanların kendi çıkarları peşinde koşan birer ekonomik aktör olduklarını, sahip oldukları bu özel-likleri neticesinde farkında olmadan toplumsal refahı artırdıklarını vurguladığı belirtilmektedir. Bu bağ-lamda Adam Smith’in katı bir piyasacı liberal olduğu kabulü yaygındır. Bu çalışmada, Adam Smith’in sanıldığı ya da düşünüldüğü kadar bireyci ve katı bir piyasa yanlısı düşünür olmadığı, vergileme ve ka-musal hizmetler konusunda devlete birtakım başka görevler de yüklediği, bu anlamda daha ılımlı bir libe-ral düşünür olduğu görüşü dile getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adam Smith, Klasik Liberal Ekonomi, Kamu Maliyesi

Kaynakça

• ALADA, Dinç (2007), “Öncü İktisat Düşünürleri Yeni Liberalizme Karşı mı?” , Toplum ve Bilim, 108., ss: 167-185.
• ALVEY, E. James (2003), “Adam Smith’s View of History: Consistent or Paradoxical?” Discussion Paper No. 03.02 – March 2003, Massey University.
• AREVUO, Mikko (2012), “Review: Keynes Hayek, The Clash That Defined Modern Economics” 3 April, http://www.adamsmith.org/research/articles/review-keynes-hayek-the-clash-that-defined-modern-economics , erişim: 20.10.2012.
• ATILGAN, Emre ve Mehmet Z. KÖKSAL (2010), “Adam Smith ve David Ricardo’nun İktisadi Büyüme Analizleri”, içinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İstanbul, ss: 367- 382.
• BARR, Nicholas (1987), The Economics of Welfare State, Stanford Universty Press.
• BÜYÜKBUĞA, Belgin (2010), “Adam Smith’in Ticari Toplum Tasavvuru: Eşitsizlik ve Modern Devletin Oluşumu” İçinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İstanbul, ss: 115-126.
• ÇETİN, Halis (2004), “Özgürlüğe Karşı Güvenlik: Hayek’in Kölelik Yolu Eserini Yeniden Okumak”, Cumhuriyet Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi C:5 S:1 ss:1-23.
• EREN, Ahmet A. (2010), “Adam Smith’in Ticarete ve Merkantilist Politika-lara Yaklaşımı: Yeni Bir Adam Smith Sorunu mu? İçinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İstanbul, ss: 93-114.
• HETHERINGTON, Norriss S. (1983), “Isac Nevton’s İnfluenceon Adam Smith’s Natural Laws İnEconomics”, Journal of the History İdeas, 44(3) ss:497–505.
• KALAYCI, İrfan ve Aşkın DOĞAN (2010), “Adam Smith, Gizli Bir Anarko- Kapitalist miydi?”İçinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İs-tanbul, ss: 45-60.
• KAZGAN, Gülten (2011), “Adam Smith ve Milletlerin Zenginliği Üzerine”, İçinde, Milletlerin Zenginliği, T.İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul (ss:V- XXVI).
• KİRMANOĞLU, Hülya (2009), Kamu Ekonomisi Analizi, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
• MARTIN, Cristopher (2011), “Adam Smith and Liberal Economics: Reading the Minimum Wage Debate of 1795-96” Econ Journal Watch, Vol:8, No:2, May 2011, pp:110-125.
• MULLER, Z. Jerry (2002), The Mind and the Market, Random House, New York.
• NARİN, Özgür (2010), “Adam Smith ve Marks’ta Emek Bölümü ve Tekno-loji” içinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İstanbul, ss:233- 255.
• OTTESON, R. James (2002), Adam Smith's Marketplace of Life, (-Chapter 4- The “Adam Smith Problem” pp. 134-169), Cambridge University Press.
• PAGANELLİ, P. Maria (2008), “The Adam Smith Problem in Reverse: Self-Interest in The Wealth of Nations and The Theory of Moral Sentiments”, History of Political Economy, Vol:40, No:2, p:365-382.
• ROBERTSON, John (2005), “Adam Smith: Aydınlanma ve Toplum Felsefe-si”, Piyasa Dergisi (15-16), ss: 61-73.
• SAMUELS, J. Warren; Biddle, E. Jeff; Davis, B. John (2008), A Companion to the History of Economic Thought, Blackwell Publishing Hd. Malden.
• SAVAŞ, Vural F. (2000), İktisadın Tarihi, Siyasal Kitabevi, 4.Baskı, Ankara.
• SKOUSEN, Mark (2003), Modern İktisadın İnşası, Büyük Düşünürlerin Ha-yatları ve Fikirleri, çev: Mustafa Acar ve diğ, Liberte Yayınları, Ankara.
• SMITH, Adam (2002), Ulusların Zenginliği, çeviren: M.Tanju Akad, cilt:2, Alan Yayıncılık, İstanbul
• SMITH, Adam (2004), The Theory of Moral Sentiments, Edited by Knut Haakonsen, Coambridge Universty press
• SMITH, Adam (2011), Milletlerin Zenginliği, çeviren: Haldun Derin, Türki-ye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
• SPENCER, Herbert (1981), The Man Versus the State, With Six Essays on Government, Society and Freedom, ed. Eric Mack, LibertyClassics, Indianapolis, http://oll.libertyfund.org/title/330, erişim:06.10.2011
• UĞUR, S. Mehmet (2010), “ Ulusların Zenginliği ve Fakirliği: Adam Smith Felsefesi, Piyasa Mekanizması ve Gelişmekte Olan Ülkeler İncelemesi” , içinde, Po-litik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları, İstanbul, ss: 257- 268
• VERGARA, Francisco (2006), Liberalizmin Felsefi Temelleri, Liberalizm ve Etik, çev: Bülent Arıbaş, İletişim Yayınları, İstanbul
• YAYLA, Atilla (2000), Liberalizm, Liberte Yayınları, Ankara
• YAY, Turan (2010), “Adam Smith’in Düşünce Sisteminde Devletin Rolü ve Önemi Üzerine”, içinde, Politik İktisat ve Adam Smith, Yön Yayınları., İstanbul, ss: 77-91