EĞİTİMDE İNTERNET KULLANIMI VE İNTERNET ETİĞİ: BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK PROGRAMI ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK MODELİ İLE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2011, Sayı: 6, 0 - , 13.05.2015

Hülya Çınar

Öz

Bu araştırmada, Büro Yönetimi ve Sekreterlik programında halen öğrenimleri devam eden öğrencilerin laboratuarda geçen derslere ve dersler için verilen ödevleri hazırlamaya yönelik, bilgisayar ve interneti kullanmada etik dışı davranışlarının kişilik özellikleri ile ilişkisi üzerine durulmuştur. Bu amaçla konunun kuramsal çerçevesini belirlemeye yönelik olarak literatür taramasının ardından elde edilen veriler ışığında öğrencilerin bilgisayar ve interneti kullanmada etik dışı davranışlarına bağlı olan kişilik özellikleri üzerine bir saha çalışması ile anket uygulanmıştır. Çalışmanın ana kütlesi, Türkiye’de Büro Yönetimi ve Sekreterlik programında öğrenimlerine devam eden öğrencilerdir. Zaman ve maliyet kısıtları nedeniyle, ana kütleyi temsil edebilecek dört farklı meslek yüksekokulda bulunan Büro Yönetimi ve Sekreterlik programında öğrenimlerine devam eden öğrenciler ör-neklem olarak seçilmiştir. Çalışma, geri dönüşü sağlanan 450 adet anketin üzerinden yürütülmüĢtür. Değerlendirme sonucunda, bilgisayar ve internetin etik dışı kullanılması ile ilgili sorular, yapılan faktör analizine göre beş grupta toplanmıştır. Bu gruplardan ödev hazırlamada hileye başvurma nedenleri ile sorumluluk ve duygusal denge kişilik özellikleri arasında negatif ve önemli derecede bir ilişki bulunmuştur. Ders ile ilgili olmayan faaliyetler başlıklı grup ile sorumluluk kiĢilik özelliği arasında yine negatif ve önemli derecede bir iliĢki bulunmuştur. Lisanssız yazılım kullanma ve dağıtım ile dışa dönüklük, duygusal denge ve gelişime açıklık olan kişilik özellikleri arasında pozitif ve önemli derecede, sorumluluk özelliği ile negatif ve önemli derecede ilişki bulunmuştur. Özel bilgilere erişim ve derste en çok yapılan hatalı davranışlar ile sorumluluk kişilik özelliği arasında ise yine negatif yönde önemli derecede ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• ACAR, S. ve GÜRSOY, H. (2009), “Büro Yöneticilerinin Mobil ve Kablosuz İletişim Araçları Tercihini Etkileyen Faktörler ve E-Öğrenme Ortamlarının Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Ġktisadi ve Ġdari Ġncelemeler Dergisi, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:2, 59-81.
• ADAM, A. (2001), “Computer ethics in a different voice”, Information and Organization, Volume 11, Issue 4, October 235-261.
• AKBULUT, Y., ġENDAĞ. S., BĠRĠNCĠ, G., KILIÇER, K., ġAHĠN, M.C. ve ODABAġI, H.F. (2008/2), “Exploring the types and reasons of Internet-triggered
• academic dishonesty among Turkish undergraduate students: Development of Internet-Triggered Academic Dishonesty Scale”, (ITADS) Computers & Education, Volume 51, Issue 1, August, 463-473.
• AKBULUT, Y., UYSAL, Ö., ODABAġI, H.F. ve KUZU, A. (2008/1), “Influence of gender, program of study and PC experience on unethical computer using behaviors of Turkish undergraduate students”, Computers & Education, Volume 51, Issue 2, September, 485-492.
• AYDIN, Ġ.P. (2002), Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik, 3. Baskı, Anka-ra:Pegem A Yayıncılık.
• BEYCĠOĞLU, K. (2009), “A cyberphilosophical issue in education: Unethical computer using behavior – The case of prospective teachers”, Computers & Education, In Press, Corrected Proof, Available online 23 February.
• CARLO, G., OKUN, M.A., KNIGHT, G.P., ve DE GUZMAN, M.R.T. (2005), “The interplay of traits and motives on volunteering: agreeableness, extraversion and prosocial value motivation”, Personality and Individual Differences, Volume 38, Issue 6, April, 1293-1305.
• CARLSON, J.F. ve HARVEY, V.S. (2004), “Using computer-related technology for assessment activities: ethical and professional practice issues for school psychologists” Computers in Human Behavior, Volume 20, Issue 5, September, 645-659.
• ÇAKIROĞLU, Ü., AKKAN, Y. ve KÖSA, T. (2008), “Ödev Hazırlama Sü-recinde İnternet Kullanımının Kopya Ve Aşırmaya Etkileri”, http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc 2008/221.doc (EriĢim Tarihi: 06.04.2009).
• DOEVEN-EGGENS, L., DE FRUYT, F., HENDRIKS, A.A.J., BOSKER, R.J. ve VAN DER WERF, M.P.C. (2008), “Personality and personal network type”, Personality and Individual Differences, Volume 45, Issue 7, November, 689-693.
• DONNELLAN, M.B., CONGER, R.D. ve BRYANT, C.M. (2004), “The Big Five and enduring marriages”, Journal of Research in Personality, Volume 38, Issue 5, October, 481-504.
• GERDEMAN, D.R. (2000), “Academic Dishonesty and the Community College”. ERIC Clearinghouse for Community Colleges Los Angeles CA. (ED. (ED447840). http://www.ericdigests.org/2001-3/college.htm (EriĢim Tarihi: 31.03.2009).
• HENDRIKS, A.A.J., HOFSTEE, W.K.B. ve DE RAAD, B.(1999), “The Five-Factor Personality Inventory”, (FFPI) Personality and Individual Differences, Volume 27, Issue 2, August, 307-32.
• JENSEN-CAMPBELL, L.A., ROSSELLI, M., WORKMAN, K.A., SANTISI, M., RIOS, J.D. ve BOJAN, D. (2002), “Agreeableness, conscientiousness, and effortful control processes”, Journal of Research in Personality, Volume 36, Issue 5, October, 476-489. KARIM, N.S.A., ZAMZURI, N.H.A. ve NOR, Y.M. (2009), “Exploring the relationship between Internet ethics in university students and the big five model of personality” Computers & Education, In Press, Corrected Proof, Available online 23 February KATHLEEN, M., MARILYN, K. ve JONGSAWAS, C. (2008), “Ethics vs. IT Ethics: Do Undergraduate Students Perceive a Difference?”, Journal of Business Ethics, Dec, Vol. 83 Issue 4, 657-671. KUZU, E.B. ve BECĠT, G. (2008), “Bilgisiyar Etiği Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Programlarında Kendine Ne Kadar Yer Buluyor?” http://ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008/48.doc (EriĢim Tarihi:24.04. 2009)
• NAMLU, A.G. ve ODABAġI, H.F. (2007), “Unethical computer using behavior scale: A study of reliability and validity on Turkish university students”, Computers & Education, Volume 48, Issue 2, February. 205-215.
• O’CONNOR, M.C. ve PAUNONEN, S.V. (2007), “Big Five personality predictors of post-secondary academic performance”, Personality and Individual Differences, Volume 43, Issue 5, October, 971-990.
• ODABAġI, H.F. ve BĠRĠNCĠ, G. (2006), “, 6.Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı, Gazimağusa, KKTC,1, 289-295. http://home.anadolu.edu.tr/~
• fodabasi /doc/ty14.swf (EriĢim Tarihi: 31.03.2009).
• ODABAġI, H.F., BĠRĠNCĠ, G., KILIÇER, K., ġAHĠN, M.C., AKBULUT, Y. ve ŞENDAĞ, S. (2007/1), “Bilgi İletişim teknolojileri ve İnternet’le Kolaylaşan Akademik Usulsüzlük”, Anadolu Universitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 503-518.
• PRIYANKA, P. (2003), “Plagiarism in the New Age”, Internet Health, 2(4). http://asmj.netfirms.com/article0803.html (EriĢim tarihi: 06.04.2009)
• SACKSON, M. “Computer Ethics: Are Students Concerned?”, Pace Univer-sity, Http://Web pages.Cs.Luc.Edu/~Laufer/Ethics96/Papers/Sackson.Doc. (EriĢim Tarihi. 24.04.2009).
• SWICKERT, R.J., HITTNER, J.B., HARRIS, J.L. ve HERRING, J.A. (2002), “Relationships among Internet use, personality, and social support”, Computers in Human Behavior, Volume 18, Issue 4, July, 437-451.
• UNDERWOOD, J. ve SZABO, A, “Plagiarism: Is this a Problem in Tertiary Education”, http://www.jiscpas.ac.uk/images/bin/underwoodtertiary.pdf (EriĢim Ta-rihi:24.04.2009).
• WALKER, D.F. ve GORSUCH, R.L. (2002), “Forgiveness within the Big Five personality model”, Personality and Individual Differences, Volume 32, Issue 7, May,1127-1137.
• WHITE, J.K., HENDRICK, S.S. ve HENDRICK, C. (2004), “Big five personality variables and relationship constructs”, Personality and Individual Differences, Volume 37, Issue 7, November, 1519-1530.