POZİTİF GÜNDEM VE SONRASINDAKİ GELİŞMELER IŞIĞINDA TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ

Yıl 2017, Sayı: 19, 43 - 58, 31.05.2017

Ekrem Yaşar Akçay

https://doi.org/10.18092/ulikidince.309494

Cited By: 3

Öz

Türkiye
için Avrupa Birliği 1960’ların başlarından beri hep ilgi odağı olmuştur.
Ekonomik ve siyasi çıkarları gereği Avrupa Birliğine tam üye olmak konusunda büyük
çaba sarf eden Türkiye için Avrupa Birliği bir devlet politikasıdır. 12 Eylül
1963’te imzalanan Ankara Anlaşması ile hukuki zemine oturan ve günümüze kadar
geçen sürede olumlu ve olumsuz pek çok sürecin yaşandığı Türkiye-Avrupa Birliği
ilişkileri özellikle 2005’ten sonra Türkiye’deki gelişmeler, AB’deki gelişmeler
ve Türkiye-AB ilişkilerindeki gelişmeler nedeniyle neredeyse tıkanma noktasına
gelmiştir. Avrupa Komisyonu var olan sorunları çözmek ve ilişkileri geliştirmek
için 2012 yılında Pozitif Gündem adında bir rapor yayınlamıştır. Bu rapor
kapsamın gerçekleştirilen bazı çalışmaları sayesinde iki taraf arasındaki
ilişkilerde az da olsa bir gelişme gözlenmiştir. Ancak her iki taraf için de
istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Bu çalışma Pozitif Gündem ve sonrasında
yaşanan gelişmeleri Realist bir bakış açısıyla ele alacaktır. Dönem içinde
yaşanan bütün gelişmeleri incelemek mümkün değildir. Dolayısıyla bir takım
gelişmeler üzerinden değerlendirmeler yapılacaktır. Türkiye-AB ilişkilerinin
neden gelişemediği ve bu süreci etkileyen unsurların neler olduğu soruları
üzerinden bir analiz yapılacaktır. Bu sayede hem Türkiye’nin hem de AB’nin
neler yapması gerektiği ve Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl bir yola girdiği
anlaşılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Türkiye, AB, Pozitif Gündem, Tam Üyelik, Türkiye-AB İlişkileri

TURKEY-EU RELATIONSHIPS IN THE LIGHT OF POSITIVE AGENDA AND DEVELOPMENTS BEYOND POSITIVE AGENDA

Öz

The European Union for
Turkey has been always the focus of attention since the early 1960s. For Turkey
which struggled to be membership to EU because of its economic and political
interests, European Union is a state policy. Turkey-EU Relations that has legal
basis with Ankara Agreement which was signed on September 12, 1963 and got to a
lot of positive and negative process in the period until today, has almost come
to an impasse due to developments in Turkey, developments in EU and
developments in Turkey-EU Relations. European Commission issued a report that
called Positive Agenda in 2012 to solve the existing problems and improve the
relations. With some of the work performed within the scope of this report in
the relations between the two sides have observed a slight improvement.
However, it could not reach the desired results for both sides. This study will
deal with Positive Agenda and the developments after the Realist point of view.
It is not possible to examine all the developments experienced during the
period. Therefore, evaluations will be made on a number of developments. An
analysis will be conducted on the question of why Turkey-EU relations can not
develop and what are the factors affecting this process. In this respect, it
will be understood what both Turkey and the EU should do and how Turkey-EU
relations have entered the path.

Anahtar Kelimeler

Turkey, EU, Positive Agenda, Full Membership, Turkey-EU Relations

Kaynakça

• Fule’den Türkiye’ye AB değerlerine bağlılık uyarısı. http://www.euractiv.com.tr/ab-ve-turkiye/article/fuleden-turkiyeye-ab-degerlerine-baglilik-uyarisi-029470. (Erişim Tarihi: 04.08.2016).
• Juncker to halt enlargement as EU Commission head. http://www.eubusiness.com/news-eu/politics-juncker.x29. (Erişim Tarihi:16.08.2016).
• Turkey-EU Positive agenda Enhanced EU-Turkey Energy Cooperation. https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/20120622_outline_of_enhanced_cooperation.pdf. (Erişim Tarihi: 09.01.2016).
• Aktar, C. (2012). The Positive Agenda and Beyond: A New Beginning for the EU-Turkey Relations?. Insight Turkey, 14 (3), 35-43.
• Analiz Türkiye, “Sayın Doç. Dr. Aylin Güney İle Röportaj: Türkiye İçin AB Treni Kaçtı Mı”, http://researchturkey.org/dev/tr/interview-with-associate-professor-aylin-guney-has-turkey-missed-the-eu-boat.html, (12.08.2016).
• Arikan, H. (2006). Turkey and the EU: An Awkward Candidate for EU Membership?. Second Ed. London: Ashgate.
• Atacan, H. V. (2009). Türkiye Avrupa Birliği. Bursa: Asa Kitabevi.
• Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi. (2010). Kamuoyu ve Türk Dış Politikası Anketi. Ankara: ATAUM Yayınları.
• Ateş, D.İ, Türkelli, G. E. Ve Aydın, D. (2014). AB-Brüksel: Brüksel’de Bir Hafta, 40, Brüksel.
• Baykal, S. Ve Arat, T. (2006). AB İle İlişkiler 1990-2002. Baskın Oran (ed.), Türk Dış Politikası Olgular, Belgeler ve Yorumlar, C. 2, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bohler, P., Pelkmans, J., And Selcukı, C. (2012). Who remembers Turkey’s pre-accession. CEPS Special Report, 74, 1-24.
• Demiral, N. (2014). Positive Agenda for Turkey-European Union Relations: What will it bring or what will it take. Procedia: Social and Behavioral Sciences. 143, 1011-1014.
• Elmas, F. Y. (2013). Türkiye-AB İlişkileri: Kaldığı Yerden Yeniden. USAK Analiz. 24, 7-8.
• Eralp, N. A. (2011). TEPAV: Türkiye Gündeminden Uzaklaşan AB’nin Karmaşık Gündeminde Neler Var?. TEPAV Değerlendirme Notu. 201132, 1-7.
• ___________. (2013). AB Ülkeleri Türkiye’ye Vize Uygulamasını Kaldırıyor Mu?. TEPAV Değerlendirme Notu. 201344, 1-4.
• ___________. (2014). Türkiye-AB İlişkilerinin Geleceğine Bakış. TEPAV Değerlendirme Notu. 201203, 1-5.
• Erhan, Ç. Ve Akdemir, E. (2016). Türkiye – Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde İlk On Yılın Muhasebesi (2005-2015), Bilig, 78, 1-30
• Ernst, O. (2014). Kişisel Görüşme.
• European Commıssıon. (2012). Turkey 2012 Progress Report. Brussels.
• ________________________. (2014). Report From the Commission to the European Parliament and the Council on progress by Turkey in fulfilling the requirements of its visa liberalisation roadmap. Brussels.
• ________________________. (2016a). Enlargement Strategy and Main Challenges 2011-2012. http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2011/package/strategy_paper_2011_en.pdf. (Erişim Tarihi: 15.08.2016).
• _______________________. (2016b). Positive EU-Turkey Agenda Launced in Ankara. http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-12-359_en.htm. (Erişim Tarihi: 19.08.2016).
• _______________________. (2016c). Turkey 2013 Progress Report. http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2013/package/brochures/turkey_2013.pdf. (Erişim Tarihi: 18.08.2016).
• _______________________. (2016d). Turkey 2015 Report. http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2015/20151110_report_turkey.pdf. (Erişim Tarihi: 14.08.2016).
• European Parliamet. (2016a). European Parliament resolution of 10 June 2015 on the 2014 Commission Progress Report on Turkey (2014/2953(RSP). http://www.ab.gov.tr/files/5%20Ekim/ep_resolution_of_10_june_2015_on_the_2014_progress_report_on_turkey.pdf. (Erişim Tarihi: 16.08.2016).
• ______________________. (2016b). Joint statement - committee chair Elmar Brok and rapporteur Kati Piri on Turkey. http://www.europarl.europa.eu/news/en/news- room/20160719IPR37518/joint-statement-committee-chair-elmar-brok-and-rapporteur-kati-piri-on-turkey. (Erişim Tarihi: 17.08.2016).
• European Union Council. (2016). International Summit, Meeting of heads of state or government with Turkey – EU, Statements and Remarks. http://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-summit/2015/11/29/. (Erişim Tarihi: 19.08.2016).
• Göçmen, İ. (2015). Kişisel Görüşme.
• İktisadi Kalkınma Vakfı. (2016). Türkiye İle AB Arasındaki Pozitif Gündem Resmen Başlatıldı. http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/5-pozitif_gundem.pdf. (Erişim Tarihi: 18.08.2016).
• Kılıç, M. (2006). Türkiye-Avrupa Birliği Siyasi İlişkilerinin Tarihsel Gelişimi (1951-2005). Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Morelli, V. L. (2013). European Union Enlargement: A Status Reporton Turkey’s Accession Negotiations. CRS Report. 1-18.
• Özal, T. (2010). Tarih ve Miras. İstanbul: Yakın Plan.
• Özen, Ç. (1998). Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerinin Neofonksiyonalist Teori Çerçevesinde Analizi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı. (2014). Türkiye’nin Avrupa Birliği Stratejisi: Siyasi Reform Sürecinde Kararlılık, Sosyo-Ekonomik Dönüşümde Süreklilik, İletişimde Etkinlik. Ankara, 3-13.
• The Guardian. (2016). Europe and US urge Turkey to respect rule of law after failed coup. https://www.theguardian.com/world/2016/jul/18/european-leaders-urge-turkey-to-respect-rule-of-law-after-failed-coup. (Erişim Tarihi: 19.08.2016).