MARKALARIN SOSYAL MEDYADA RETORİK KULLANIMI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Sayı: 41, 16 - 35, 31.10.2023

Besra Kardaş , Emre Ş. Aslan

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1308771

Öz

Son zamanlarda hızla gelişen, kitleler üzerinde etkisini artıran sosyal medya, marka iletişimi alanında kullanılmaya başlanmıştır. Müşterilerle iletişim kurma ve bilgilerine erişimin yanında sosyal medya; maliyet, zaman, ikna etmedeki başarısıyla markaların ilgisini çekmeyi başarmıştır. Sosyal medyanın bu yönünü keşfeden markalar, bireyleri ikna etmek için onları üstün kılacak farkı ortaya koymaya gerek duymaktadır. Kitlesiyle etkileşimde bulunmak, kendini tanıtmak, imaj oluşturmak içinde sosyal medyada retoriğe başvurmaktadır. Markaların sosyal medyadaki paylaşımlarının bir kısmında retorikten yararlanıldığı muhakkaktır. İkna edici iletişim olarak da görülen retorik günümüze kadar farklı amaçlarda kullanılmıştır. Bu bağlamda markaların sosyal medyada retorikten fazlasıyla faydalandıkları görülmektedir. Çalışma, markaların sosyal medyada kitleleriyle iletişim kurarken retorikten nasıl faydalandığını incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak akademisyen, reklamcı, kurumsal iletişimci ve marka danışmanları üzerinden yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat ile deneklere açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Ulaşılan veriler Nvivo 20 uygulamasıyla analizi yapılarak alana katkı sunulmaya çalışılmaktadır. Gerçekleştirilen araştırmada markaların sosyal medyada istemsizcede olsa retorikten faydalandıkları görülmüş ve global markaların, Türk markalarına göre retoriği etkili şekilde kullandıkları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Marka, Nitel Araştırma, Retorik, Sosyal Medya

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

A Qualitative Research On The Use Of Rhetoric By Brands In Social Media

Öz

Social media, which has recently developed rapidly and increased its impact on the masses, has begun to be used in the field of brand communication. Social media as well as communicating with customers and accessing their information; It has managed to attract the attention of brands with its success in cost, time and persuasion. Brands that discover this aspect of social media need to show the difference that will make them superior in order to persuade individuals. He uses rhetoric on social media to interact with his audience, promote himself, and create an image. It is certain that rhetoric is used in some of the shares of brands on social media. Rhetoric, which is also seen as persuasive communication, has been used for different purposes until today. In this context, it is seen that brands benefit greatly from rhetoric in social media. The study aims to examine how brands benefit from rhetoric while communicating with their audiences on social media. Using the qualitative research method, open-ended questions were asked to the subjects through semi-structured in-depth interviews with academicians, advertisers, corporate communicators and brand consultants. It is tried to contribute to the field by analyzing the obtained data with the Nvivo 20 application. In the conducted research, it was seen that brands involuntarily benefited from rhetoric in social media, and it was concluded that global brands use rhetoric more effectively than Turkish brands.

Anahtar Kelimeler

Brand, Qualitative Research, Rhetori, Social Media

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Aaker, D. (2018). Markalama. (N. Özata, Çev.) İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri A.Ş.
• Akar, E. (2010). Sosyal Medya Pazarlaması Sosyal Web‟De Pazarlama Stratejileri. Ankara: Efil Yayınevi.
• Aktuğlu, I. K. (2018). Marka Yönetimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aristoteles. (2018). Retorik. (M. H. Doğan, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aslan , E. Ş. (2014). Marka 2.0 Stratejileri Bağlamında Global Markaların Sosyal Medyada Gündem Belirlemesi: Markaların 2.0 Gündemi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Https://Tez.Yok. Gov.Tr/Ulusaltezmerkezi/Tezsorgusonucyeni.Jsp Adresinden Alındı
• Aslan, E. Ş. (2016). Markaların Kriz Dönemlerinde Sosyal Medya Kullanımı Stratejileri: Gezi Parkı Olayları Sürecinde Twitter Üzerine Bir İnceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(2), 505-533. Doi:Https://Doi.Org/10.19145/Gujofoc.64515
• Aslan, E. Ş. (2017). Türkiye Sağlık Sektöründe Global Bir Marka Yaratabilir Mi? Sağlık Çalışanları Üzerine Nitel Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi İletişim Billimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 25(2), 23-38. Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/150 5506 Adresinden Alındı
• Aslan, E. Ş. (2018). Şehirlerin Markalaşmasında Ortak Aklın Yaratılması: Bir Marka Kent Platformu. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 27(4), 29-61. Https://Gumushanedenhaber.Com/Wp-Content/Uploads/2018/12/Marka-Kent-Emere-%C5%9e.-Aslan.Pdf Adresinden Alındı
• Aslan, E. Ş., & Demirel, Ç. (2017). Tüketim Toplumunda Mesajın İnşası Ve Bilinçdışı Koşullandırma: Global Tekstil Markaların Reklamları Üzerine Göstergebilimsel Bir Analiz. Internatıonal Peer-Revıewed Journal Of Communıcatıon And Humanıtıes Researches(16). Doi:Doı: 10.17361/Uhıve.2017.3.9
• Aslan, E. Ş., & Demirel, Ç. (2018). A Study On Rhetoric Theory And Rhetoric Use İn Advertisement. B. O. Aydın, E. Şahin, & Ö. Duğan İçinde, Public Relations And Advertising Theories: Concepts And Practices (S. 210). Berlin: Internationaler Verlag Der Wissenschaften.
• Aslan, E. Ş., & Yıldız, S. (2018). Marka Reklamlarında Kullanılan Korku Çekiciliği Üzerine Nitel Bir Araştırma. Atatürk İletişim Dergisi(15), 59-88. Doi:Https://Doi.Org/10.32952/Ataunii letisim.450261
• Aydın , A. F. (2017). Sosyal Medya Kullanımı Ve Kurumsal Markalaşma: Vodafone Örneği. Global Media Journal Tr Edition, 8(15), 320-345. Https://Globalmediajournaltr.Yeditepe .Edu.Tr/Sites/Default/Files/16_Ali_Fikret_Aydin.Pdf Adresinden Alındı
• Baba, C. (2018). Retorikte Pathos'un Yeri. V. Kamer, & Ş. Ural İçinde, Vıı. Mantık Çalıştayı Kitabı (S. 49-68). İstanbul: Mantık Derneği Yayınları.
• Baba, C. (2019). Retorik Ve Mantık İlişkisi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 247-260. Doi:Doı: 10.29029/Busbed.639740
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. Doi:Https://Doi.Org/10.31592/Aeusbed .598299
• Bat, M., & Akıncı Vural, Z. B. (2013). Teoriden Pratiğe Kurumsal İletişim. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Batı, U. (2013). Reklamın Dili . İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım San. Ve Tic. Ltd. Şti.
• Bayartan Zafer, S. (2017). 2000 Yılı Sonrasında Dergilerde Yayınlanan Axe Reklamların Görsel Retorik Ve Figüratif Dil Kullanımının Karşılaştırmalı İçerik Analizi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi. Https://Tez.Yok.Gov.Tr/Ulusaltezmerkezi/Tezdetay.Jsp?İd Adresinden Alındı
• Bulunmaz, B. (2011). Otomotiv Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı Ve Fiat Örneği. 2(3), 19-50. Https://Www.Acarindex.Com/Dosyalar/Makale/Acarindex-1423901823.Pdf Adresinden Alındı
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri "Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Ve Araştırma Deseni" (3. B.). (M. Bütün, & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çadırcı, A. (2010). Retorik-Aristotales. Hukuk Gündemi, 92.
• Çiftçi, H. (2019). Dijitalleşen Dünyada Yeni Medya.
• Çodur, G. (2017). Siyasal Reklamcılık Retoriği: 2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Sosyal Medyada Yayınlanan Reklamların İçerik Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniveristesi. Https://Tez.Yok.Gov.Tr/Ulusaltezmerkezi/Tezdetay.Jsp?İd Adresinden Alındı
• Erdil, T. S., & Uzun, Y. (2010). Marka Olmak. İstanbul: Beta Basım.
• Garakhanova, N. (2021). Marka. Konya: Kto Karatay Üniversitesi Yayınları.
• Hassan, A. (2021). Rhetoric Situation Of Novel Coronavirus (Covıd-19) İn Social Media And İts Impact On Pedagogy. International Journal Of Online Pedagogy And Course Design, 11(3), 62-77. Doi:Doı: 10.4018/Ijopcd.2021070105
• Hilal, U., & İnce, M. (2019). Marka Kimliği, Marka Kişiliği, Marka İmajı Ve Marka Konumlandırma Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 224-240. Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/775328 Adresinden Alındı
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkileri: Türkiye'deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi. Https://Acikbilim.Yok.Gov.Tr/Bitstream/Handle/20.500.12812/100028/Yokacikbilim_449165.Pdf Adresinden Alındı
• Kaplan, A., & Haenlein, M. (2010). Users Of The World, Unite! The Challenges And Opportunities Of Social Media. Business, 53(1), 59-68. Doi:Doı: 10.1016/J.Bushor.2009.09.003
• Meyer, M. (2009). Rhetoric. (İ. Yerguz, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Nas, A. (2013). Reklam Bağlamında İkna Ve Retorik. Es Yayınları.
• Oyman, N. (2016). Sosyal Medya Dindarlığı. Ksü İlahiyat Fakültesi Dergisi(28), 125-167. Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/259255 Adresinden Alındı
• Özer, S. (2006). Hadislerin Anlaşılmasında Bir Yöntem Olarak Retorik Analiz: Vadettikleri Ve Sınırlılıkları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(3), 233-258. Https://Dergip ark.Org.Tr/Tr/Download/Article-File/52502 Adresinden Alındı
• Padem, H., Göksu, A., & Konaklı, Z. (2012). Araştırma Yöntemleri "Spss Uygulamalı". International Burch University Publication.
• Panigyrakis, G., Panopoulos, A., & Koronaki, E. (2019). All We Have İs Words: Applying Rhetoric To Examine How Social Media Marketing Activities Strengthen The Connection Between The Brand And The Self. International Journal Of Advertising, 38(9), 1-20. Doi:10.1080 /02650487.2019.1663029
• Polat, G. (2022). Nitel Araştırma Süreci Ve Örneklem Seçimi. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. Ocak 30, 2023 Tarihinde Https://İtunesu-Assets.İtunes.Apple.Com/ Adresinden Alındı
• Tepebaşılı, F. (2016). Retorik . Konya: Çizgi Kitapevi.
• Tosun, N. B. (2017). Marka Yönetimi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Uztuğ, F. (2003). Markan Kadar Konuş. İstanbul: Mediacat Kitapları.
• Ünlü, Ç. Y. (2018). Retorikte Alan Temelli Dönüş Ve Katılımcı Eleştirel Retorik. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 5(1), 57-78. Doi:Https:/ /Doi.Org/10.17572/Mj2018.1.5778
• Vukasovic, T. (2013). Building Successful Brand By Using Social Networking Media. Journal Of Media And Communication Studies, 5(6), 56-53. Doi:10.5897/Jmcs2013. 0352
• Yıldırım, A. (2021). Sosyal Medyada Dil Ve İletişim. Nobel Yayın.
• Yüksel, A. H. (2012). İknanın Psikolojik, Toplumsal Ve Mantıksal Boyutları . M. Oyman İçinde, İkna Edici İletişim. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Zeybek, B. (2015). Türkiye’de Gazetelerin Yayınlandığı Siyasal Reklamlarda Retorik Türlerin Kullanımı, Doktora Tezi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Https://Tez.Yok.Gov.Tr/U lusaltezmerkezi/Tezdetay.Jsp?İd Adresinden Alındı