COMPARATIVE ANALYSIS OF MARKET FUNDING LEVELS OF PUBLIC AND PRIVATE BANKS IN TÜRKİYE DURING COVID-19 PERIOD

Yıl 2024, Sayı: 45, 297 - 310, 31.10.2024

Davut Aygün , Davut Ali Suiçmez

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1517026

Öz

In this study, it is aimed to comparatively examine the market funding levels of public and private banks operating in Türkiye during the covid-19 period. To achieve this goal the study was carried out on the sample of 3 public and private deposit banks based on the 2018-2022 year-end financial data, including before and after covid-19. Thus, the reality of the claim in the public that "Public banks funded the market if there were no public banks, the economy would have collapsed in the pandemic" has been examined. The comparison was made on the basis of asset size, cash loans, deposits and net profit for the period, and the changes in the process were evaluated with ratio and trend analysis. The results obtained revealed that public banks increased their asset size, cash loans and deposit totals more than privately owned banks in the mentioned period, but their profitability fluctuated in the process and they made less profit than privately owned banks. The results obtained are important in the sense that they are an indication that public banks continue to fund the market in difficult economic conditions instead of acting like an ordinary commercial bank and are willing to make less profit despite taking more risks in line with the economic policies determined by the government.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Turkish Economy, Turkish Banking Sector, Turkish Public Banks

TÜRKİYE’DE COVİD-19 SÜRECİNDE KAMU VE ÖZEL SERMAYELİ BANKALARIN PİYASAYI FONLAMA DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI İNCELENMESİ

Öz

Çalışmada covid-19 sürecinde Türkiye’de faaliyet gösteren kamu ve özel sermayeli bankaların piyasayı fonlama düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi amaçlanmıştır. Belirlenen amaca ulaşma adına covid-19 öncesi ve sonrasını içerecek şekilde 2018-2022 yılsonu mali verileri üzerinden kamu ve özel sermayeli mevduat bankalarından 3’er adet belirlenerek oluşturulan örneklem üzerinden çalışma gerçekleştirilmiştir. Böylelikle kamuoyunda oluşan “Kamu bankaları piyasayı fonladı, kamu bankaları olmasaydı pandemide ekonomi yerle bir olurdu” iddiasının gerçekliği irdelenmiştir. Karşılaştırma; aktif büyüklük, nakdi krediler, mevduat ve dönem net karı kriterleri üzerinden yapılmış olup ayrıca, oran ve trend analizi ile süreçteki değişimler değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar kamu bankalarının bahse konu süreçte özel sermayeli bankalara göre aktif büyüklüklerini, nakdi kredilerini, mevduat toplamlarını daha fazla artırdıklarını, ancak karlılıklarının süreçte dalgalı seyrettiğini ve özel sermayeli bankalardan daha az kar ettiklerini ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçlar kamu bankalarının sıradan bir ticari banka gibi hareket etmek yerine zorlu ekonomik koşullarda piyasayı fonlamayı sürdürmeye devam ettiklerinin ve hükümetin belirlediği ekonomi politikaları doğrultusunda daha fazla risk almalarına rağmen daha az kar etmeye razı olduklarının bir göstergesi olması bağlamında önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Türkiye Ekonomisi, Türkiye Bankacılık Sektörü, Türk Kamu Bankaları

Kaynakça

• Bicil, İ. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Türk Bankacılık Sistemindeki Mevduat Bankalarının Toplam Faktör Verimliliğindeki Değişimler, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 19/4, 349-361.
• Budak, F., Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği, Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
• Eceyurt Batır, T. (2022). COVID-19 Pandemi Sürecinde Bankacılık Sektörü Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Karşılaştırmalı Analizi: “CRITIC - EDAS Yaklaşımı Kapsamında Bir İnceleme”. Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi. 4(2), 186-203.
• Ertan A., Kayhan F. (2020). Küresel Finansal Krizin Özel ve Kamu Sermayeli Banka Davranışlarına Etkisi: Kapsamlı Bir Yazın Taraması ve Türkiye Bankacılık Sektörü Örneği, İktisat Araştırmaları Dergisi, 4/1, 46-63.
• Esmer, Y., Yüksel, M. (2022). Türk Kamu Bankalarının Misyon ve Vizyonlarına Yönelik Nitel Bir Araştırma, Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 5(2): 233-245.
• Işık, A., Akdoğan, N. (2021). Covid-19’un Türk Bankacilik Sektöründeki Mevduat Bankalarına Etkileri, Muhasebe ve Denetime Bakış, 21.63 (2021), 111-138.
• Koç, P., Şahpaz, K. İ., Kalaycı, R., İnce, T. (2021). Covid-19 Salgınının Türk Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkilerinin Analizi, İksad Yayınevi, Ankara.
• TBB (2018). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması – 2018 Aralık. https://www.tbb.org.tr /tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59.
• TBB (2019). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması – 2019 Aralık. https://www.tbb.org.tr /tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59.
• TBB (2020a). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması – 2020 Aralık. https://www.tbb.org.tr /tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59.
• TBB (2020b). Kamu Bankalarının Ekonomik İstikrarı Sağlamadaki Rolü. Türkiye Bankalar Birliği, 1-15.
• TBB (2021). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması – 2021 Aralık. https://www.tbb.org.tr /tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59.
• TBB (2022). Aktif Büyüklüklerine Göre Banka Sıralaması – 2022 Aralık. https://www.tbb.org.tr /tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59.
• TCMB (2020). Koronavirüsün Olası Ekonomik ve Finansal Etkilerine Karşı Alınan Tedbirler, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Duyurular/Koronavirus.
• TÜSİAD (2020). Türkiye Ekonomisi 2018-2022 Dönemi Değerlendirmesi. TÜSİAD, 1-32.
• Uçarkaya, S. (2006). Kamu Bankalarının Bankacılık Sistemindeki Rolü. Uzmanlık Yeterlik Tezi, TCMB Kütüphanesi, 23.
• Yazıcıoğlu, Y., Uygurtürk, H. (2023). Yabancı, Özel ve Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları ile Katılım Bankalarının Camels Yöntemiyle Analizi. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 6(2), 115 – 131.
• Yılmaz, A. (2019). Kamu Bankalarının Bankacılık Sektöründeki Rolü ve Önemi, Bankacılar Dergisi, 106, 4-11.