6 ŞUBAT DEPREMİNE SOLASTALJİ KAVRAMI ÜZERİNDEN BAKMAK: KAHRAMANMARAŞ İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Sayı: 48, 377 - 400, 31.07.2025

Aysun (yemen) Öcal , Vildan Armağan , Sevinç Yüce

https://doi.org/10.18092/ulikidince.1686631

Öz

6 Şubat 2023 depremlerinde 50.000’den fazla insan yaşamını yitirmiştir. Bölgede gündelik hayatının devamlılığını sağlayan “yere bağlı hafıza” yok olmuştur. Bu durum, yer kaybı acısı olarak ifade edilen solastaljinin doğal afetler nedeniyle ortaya çıkmasına örnektir. Amaç, doğal afetlerle yok olan, hasar gören, formu değişen doğal ve/veya yapay çevrelerin, o çevreye ait kişilerde oluşturdukları solastalji durumunu araştırmak; ait olma duygusunun yoksunluğunda yaşanan ve gündelik yaşamı etkileyen sonuçları tespit etmek olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Kahramanmaraş evreninde, örneklem olarak Dulkadiroğlu ve Onikişubat ilçelerinde bulunan Yenişehir, Hayrullah, Şazibey ve İsmetpaşa mahalleleri seçilmiştir. Yöntem, nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine mülakat yöntemidir. Mekânların öncesi ve sonrası fotoğraflarıyla mülakat bulgularına katkı sağlanmıştır. Sonuçta, görüşmecilerin büyük çoğunluğunun solastalji yaşadığı ve kentsel yaşamda zorlandığı sonucuna varılmıştır. Afet yönetimi ve mekânsal kurgulamada solastalji de dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Afet Yönetimi , Kahramanmaraş , Mekânsal Bellek , Solastalji , 6 Şubat Depremleri

LOOKING AT THE FEBRUARY 6 EARTHQUAKE THROUGH THE CONCEPT OF SOLASTALGIA: THE EXAMPLE OF KAHRAMANMARAŞ PROVINCE

Öz

More than 50,000 people lost their lives in the earthquakes of 6 February 2023. The ‘place-based memory’ that ensures the continuity of daily life in the region has been destroyed. This situation is an example of the emergence of solastalgia, which is expressed as the pain of loss of place, due to natural disasters. The aim of this study is to investigate the solastalgia caused by natural and/or artificial environments that are destroyed, damaged or changed in form due to natural disasters, and to determine the results of the deprivation of the sense of belonging that affect daily life. In line with this purpose, Yenişehir, Hayrullah, Şazibey and İsmetpaşa neighborhoods located in Dulkadiroğlu and Onikişubat districts were selected as the sample in the universe of Kahramanmaraş. The method is in-depth interview method from qualitative research methods. Before and after photographs of the places contributed to the interview findings. As a result, it was concluded that the majority of the interviewees experienced solastalgia and had difficulty in urban life. Solastalgia should be taken into consideration in disaster management and spatial planning.

Anahtar Kelimeler

Disaster Management , February 6 Earthquakes , Kahramanmaraş , Solastalgia , Spatial Memory

Kaynakça

• Ajans344, (2025). Depremden Önce Hayrullah Mahallesi. https://www.ajans344.com/kahraman marasin-deprem-oncesi-ve-sonrasi.
• Alaca, Ç. (2023). Solastalji ve Orman Yangınları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 15(3), 498-476.
• Albrecht, G. (2006). Solastalgia. Alternatives Journal, 32(4/5), 34-36.
• Albrecht, G., Sartore, G.M., Connor, L., Higginbotham, N., Freeman, S., Kelly, B., Stain, H., Tonna, A. ve Pollard, G. (2007). Solastalgia: the Distress Caused by Environmental Change. Australas Psychiatry. 15(8).
• Askland, H.H. ve Bunn, M. (2018). Lived Experiences of Environmental Change: Solastalgia, Power and Place. Emotion, Space and Society, 27, 16-22.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Nitel Araştırma Yöntemleri NVivo ile Nitel Veri Analizi, Örnekleme, Analiz, Yorum (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Batool, A. ve Batool, I. (2024). Ecologial Grief, Eco-Anxiety and Climate Change; Develoment and Validation of the Solastalgia Scale. Journal of Health and Rehabilitation Research, 4(2), 1204-1211.
• Bumin, K. 2013. Demokrasi Arayışında Kent. Konya: Çizgi Yayınevi.
• Cáceres, C., Leiva-Bianchi, M., Serrano, C., Ormazábal, Y., Mena, C. ve Cantillana, J.C. (2022). What Is Solastalgia and How Is It Measured SOS, a Validated Scale in Population Exposed to Drought and Forest Fires. Int. J. Environ. Res. Public Health 2022, 19, 13682.
• Castells, M. (2020). Kent, Sınıf, İktidar. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Certeau, D. M. (1984). The Practice Of Everyday Life. California: University of California Press.
• Christensen, B. K., Monaghan, C., Stanley, S. K., Walker, I., Leviston,Z., Macleod, E., Rodney, R. M., Greenwood, L.-M., Heffernan,T., Evans, O., Sutherland, S., Reynolds, J., Calear, A. L., Kurz,T. ve Lane, J. (2024). The Brief Solastalgia Scale: A Psychometricevaluation and Revision. EcoHealth, 21(1), 83-93. Doi: https://doi.org/10.1007/s10393-024-01673-y
• Ferrarello S. (2023). Solastalgia: Climatic Anxiety-An Emotional Geography to Find Our Way Out. The Journal of Medicine and Philosophy: A Forum for Bioethics and Philosophy of Medicine, 48, 151-160. Doi: https://doi.org/10.3390/ijerph192013682
• Haber61, (2025). Depremden Önce ve Sonra Trabzon Caddesi. https://www.haber61.net/trabzon/ kahramanmarasta-trabzon-caddesinin-deprem-oncesi-ve-sonrasi-hali-felaketi-h468714.html.
• Kahramanmaraş Valiliği, (2024). Dulkadiroğlu İlçesi. http://www.kahramanmaras.gov.tr/dulkadir oglu
• Karar, (2025). Depremden Önce Şazibey Mahallesi. https://www.karar.com/guncel-haberler/bin-400-kisiye-mezar-olan-ebrar-sitesi-muze-yapilacak-once-sorumlular-1789937
• Keleş, R. ve Mengi, A. (2021). Kent Hukuku. Ankara: İmge Yayınevi.
• Kumar, P., Kumar, N. ve Sarthi, P.P. (2021). Feeling Solastalgia: A Study of The Effects of Changing Climate in Rural India. Asian Journal of Social Psychology, 24, 208-220.
• Lampredi, G. (2024). Solastalgia as Disruption of Biocultural Identity. The Mount Amiata Geothermal Conflict, Society & Natural Resources, 37(11), 1508-1527. Doi: 10.1080/08941920.2024.2381204
• Lefebvre, H. 82014). Kentsel Devrim. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Lynch, K. (2016). Kent İmgesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Marx, K. (2013). Yabancılaşma. (Der. Barışta Erdost). Ankara: Sol Yayınları. Erişim Adresi: https://archive.org/details/karlmarxyabancilasmasolyayinlari/mode/2up
• Meenakshi, S. ve Shah, K. (2024). Eco-Spatial Rethinking of Two Malayalam Movies Kumbalangi Nights nnd Malik: Spatial İmagination, Solastalgia, And Environmental in/ Justice. Contemporary South Asia, 32(3), 329-342, Doi: 10.1080/09584935.2024.2329561.
• NTV, (2025). Depremden Önce ve Sonrası ile İsmetpaşa Mahallesi. https://www.ntv.com.tr/galeri /turkiye/depremin-oncesi-ve-sonrasi-yikim-havadan
• Öcal, A. ve Yüce, S. (2024). Afet Yönetiminde Büyükşehir Belediyeleri Bünyesinde Bulunan İtfaiye Daire Başkanlıklarının Rolü: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Üzerine Bir Araştırma. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 19(3), 951-981. Doi: http://dx.doi.org /10.7827/TurkishStudies.74708
• Özberk, N. (2023). Hey Çoruh Kederim Derinden Derin: Çevresel Dönüşümün Duygusal Coğrafyaları Ekopsikoloji ve Solastalji. Kent Akademisi Dergisi, 16(2), 676-701.
• Pihkala, P. (2021). Eco-anxiety. In C. Parker Krieg, & R. Toivanen (Eds.), Situating Sustainability: A Handbook of Contexts and Concepts (pp. 119-133). Helsinki University Press. http://hdl.handle.net/10138/338986
• Simmel, G. (2017). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Stanley, K. S. (2023). Anticipatory Solastalgia in the Anthropocene: Climate Change As A Source Of Future-Oriented Distress About Environmental Change. Journal of Environmental Psychology, 91, 1-5.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2015). İklim Değişikliğinin Sağlık Üzerine Olumsuz Etkilerinin Azaltılması Ulusal Programı ve Eylem Planı. Erişim Adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ cevre-sagligi-db/Dokumanlar/Sunumlar/Iklim_Degisikligi_Eylem_Plani.pdf
• Weber, M. (2012). Şehir. İstanbul: Yarın Yayınları.