Yazarlar İçin Üretken Yapay Zekâ Kullanımına İlişkin Temel İlkeler ve Sorumluluklar

Yazarlık ve Sorumluluk:

• Üretken yapay zekâ araçları (ChatGPT, Claude, Gemini vb.) hiçbir koşulda yazar veya ortak yazar olarak listelenememektedir.
• Yazarlar, makalelerinin tüm içeriğinden, doğruluğundan, bütünlüğünden ve özgünlüğünden bizzat sorumludur.
• Yapay zekâ kullanımı, yazarları bilimsel ve etik sorumluluklarından muaf tutmaz.

Şeffaflık ve Beyan:

• Makalede üretken yapay zekâ araçlarının kullanıldığı tüm durumlar açıkça beyan edilmelidir.
• Beyan, makalenin "Yöntem" veya "Teşekkür" bölümünde yapılmalıdır.
• Beyanda kullanılan araçların tam adı, sürüm numarası, nasıl ve hangi amaçla kullanıldığı belirtilmelidir.

İzin Verilen Kullanım Alanları

1. Dil ve Okunabilirlik İyileştirmeleri:

• Yazarların kendi oluşturdukları metinlerde gramer, yazım, noktalama ve dil akıcılığı düzeltmeleri için yapay zekâ kullanımı kabul edilebilir.
• Bu tür düzeltmeler, orijinal içeriği değiştirmemeli, yalnızca okunabilirliği artırmalıdır.

2. Fikir Geliştirme ve Araştırma Planlama:

• Araştırma soruları geliştirme, beyin fırtınası yapma ve araştırma tasarımını planlamada yardımcı araç olarak kullanılabilir.
• Ancak, araştırmanın kavramsal çerçevesi ve metodolojisi temelde yazarın kendi bilimsel yaklaşımına dayanmalıdır.

3. Kod Yardımı ve Veri Analizi:

• Veri analizi için kod yazımında yardımcı araç olarak kullanılabilir. Ancak, istatistiksel analizlerin doğruluğu ve uygunluğu yazarın sorumluluğundadır.
  

4. Literatür Taramalarında Organizasyon:

• Mevcut literatürün organize edilmesi ve sınıflandırılmasında yardımcı olarak kullanılabilir. Ancak, literatür taramasının kapsamlılığı ve doğruluğu yazarın sorumluluğunda kalmalıdır.
  

Kısıtlı veya Yasaklı Kullanım Alanları

1. İçerik Oluşturma:

• Makalenin özet, giriş, literatür taraması veya tartışma gibi herhangi bir ana bölümünün tamamen yapay zekâ tarafından yazılması kabul edilemez.
• Yapay zeka çıktıları yalnızca başlangıç noktası olarak kullanılmalı ve yazarlar tarafından kapsamlı şekilde değiştirilmeli, geliştirilmeli ve doğrulanmalıdır.

2. Sonuçların Üretilmesi ve Yorumlanması:

• Araştırma sonuçlarının üretilmesi, raporlanması veya yorumlanması için yapay zekâ kullanımı kabul edilemez.
• Veri analizi sonuçlarının doğruluğu, bütünlüğü ve geçerliliği doğrudan yazarların sorumluluğundadır.

3. Kaynak Oluşturma ve Atıf:

• Yapay zeka araçlarıyla hayali veya doğrulanamayan kaynaklar oluşturmak veya var olmayan çalışmalara atıf yapmak kesinlikle yasaktır.
• Tüm kaynaklar yazarlar tarafından doğrulanmalı ve uygun şekilde atıf yapılmalıdır.

4. Akademik Yazım ve Argüman Geliştirme:

• Makalenin argüman yapısı, teorik katkısı ve ana tezleri yazar tarafından geliştirilmelidir.
• Yapay zeka, bu süreçlerde yalnızca destekleyici bir araç olarak kullanılabilir.

Politika İhlali Durumunda Uygulanacak İşlemler

• Yapay zekâ kullanımının beyan edilmemesi veya politikaya aykırı şekilde kullanılması durumunda makalenin reddedilmesi söz konusu olabilir.
• Yayınlanmış makalelerde politika ihlalinin tespit edilmesi halinde, makalenin geri çekilmesi veya düzeltme yayınlanması gibi işlemler uygulanabilir.
• Tekrarlanan ihlaller, yazarın dergimize gelecekteki başvurularının kabul edilmemesiyle sonuçlanabilir.

Editörler İçin Politikalar

Gizlilik ve Fikri Mülkiyet Sorumluluğu:

• Editörler, yayınlanmamış makaleleri veya ilgili dosyaları, görselleri ve bilgileri üretken yapay zekâ araçlarına yüklememelidir.
• Makale içeriklerinin gizliliğini ve yazarların fikri mülkiyet haklarını korumak editörlerin temel sorumluluğudur.

Değerlendirme Sürecinde Yapay Zeka Kullanımı:

• Editörler, makale değerlendirme sürecinde (ör. uygunluk kontrolü, hakem seçimi) yapay zeka araçlarını ancak dergi yönetiminin onayladığı şekilde kullanabilirler.
• Her türlü yapay zeka kullanımı, yazarların bilgilendirilmesini gerektirmektedir.

Yazarların Yapay Zeka Beyanlarının Değerlendirilmesi:

• Editörler, yazarların yapay zekâ kullanım beyanlarını dikkatlice incelemeli ve gerektiğinde ek açıklama istemelidir.
• Yapay zekâ kullanımının dergimizin politikalarına uygunluğunu değerlendirmek editörlerin sorumluluğundadır.

Şüpheli Durumların Yönetimi:

• Yapay zekâ kullanımıyla ilgili şüpheli durumlarda, editörler sorunu yazarlarla açıkça tartışmalı ve gerekirse ek kanıt talep etmelidir.
• İleri değerlendirme gerektiren durumlar dergi editör kuruluna iletilmelidir.

Politika Güncellemelerini Takip:

• Editörler, üretken yapay zekâ teknolojileriyle ilgili gelişmeleri ve dergimizin politika güncellemelerini düzenli olarak takip etmelidir.

Hakemler İçin Politikalar

Gizlilik ve Etik Sorumluluk:

• Hakemler, değerlendirme için kendilerine iletilen yayınlanmamış makaleleri veya ilgili materyalleri hiçbir koşulda üretken yapay zekâ araçlarına yüklememelidir. Bu tür eylemler, gizlilik ihlali ve fikri mülkiyet hakları için önemli bir tehdit olabilmektedir.

Değerlendirme Sürecinde Yapay Zekâ Kullanımı:

• Hakemler, makale değerlendirmesi veya analizi için üretken yapay zekâ araçlarını kullanmamalıdır.
• Değerlendirmeler, hakemin kendi uzmanlığı ve bilgisi doğrultusunda yapılmalıdır.

Yapay Zeka Kullanımının Tespiti:

• Hakemler, değerlendirdikleri makalelerde beyan edilmemiş olası yapay zeka kullanımını tespit etmeye çalışmalı ve şüpheli durumları editörlere bildirmelidir. Ancak bu tespitler, nesnel değerlendirme kriterlerine dayanmalıdır.

Değerlendirme Etiği:

• Hakemler, yapay zekâ kullanımı konusunda yazarları adil bir şekilde değerlendirmeli, dergimizin politikalarını kendi kişisel tercihlerinden ve önyargılarından ayrı tutmalıdır.
• Değerlendirmelerde yapay zekâ kullanımıyla ilgili eleştiriler yapıcı olmalı ve dergimizin politikalarına uygun şekilde yapılmalıdır.

Görsel, Grafik ve Tablo Oluşturmada Yapay Zeka Kullanımı Politikası

Uluslararası İşletme Bilimi ve Uygulamaları Dergisi olarak, teknolojik gelişmelere açık bir yaklaşım benimsemekteyiz. Üretken yapay zekâ teknolojilerinin görsel, grafik ve tablo oluşturmadaki potansiyelinin farkındayız ve bu araçların akademik çalışmalara katkıda bulunabileceğini kabul ediyoruz. Ancak bilimsel bütünlük ve etik ilkelerin korunması için, bu tür teknolojilerin kullanımına yönelik aşağıdaki genel ilkeler ve politikayı benimsiyoruz.

Şeffaflık ve Beyan

• Üretken yapay zekâ araçları kullanılarak oluşturulan tüm görseller, grafikler ve tablolar açıkça belirtilmelidir.
• Beyan, ilgili görselin altındaki açıklamada yer almalı ve kullanılan yapay zekâ aracının adı, sürümü ve ne amaçla kullanıldığı detaylandırılmalıdır.

Bilimsel Doğruluk ve Sorumluluk

• Yazarlar, yapay zekâ ile oluşturulan görsellerin bilimsel doğruluğundan ve uygunluğundan tamamen sorumludur.
• Her türlü görsel materyal, yazarın kendi araştırma sonuçlarını ve bilimsel anlayışını doğru bir şekilde yansıtmalıdır.

İzin Verilen Kullanım Alanları

1. Kavramsal Diyagramlar ve Açıklayıcı Görseller:

• Teorik çerçeveleri, kavramsal modelleri veya süreçleri görselleştirmek için üretken yapay zekâ kullanılabilir.
• Bu tür görseller, yazarın kendi anlayışını ve açıklamalarını doğru şekilde temsil etmelidir.

2. Veri Görselleştirme:

• Yazarların kendi araştırma verilerini görselleştirmek için yapay zekâ araçlarını kullanmaları teşvik edilir.
• Grafiklerin, şemaların ve tabloların tasarımında görsel kaliteyi artırmak amacıyla bu araçlardan yararlanılabilir.

3. İllüstrasyon ve Temsili Görseller:

• Kavramları açıklamak için temsili görseller veya illüstrasyonlar oluşturmada yapay zekâ kullanılabilir.
• Bu tür görseller, okuyucuların kavramları anlamasına yardımcı olmalı ve yanıltıcı olmamalıdır.