Bal Arısı (Apis Mellifera L.) Ve Diğer Böceklerin Çilek (Fragaria Sp.) Bitkisinin Polinasyonuna Olan Etkileri

Yıl 2010, Cilt: 10 Sayı: 1, 29 - 35, 28.02.2010

Ahmet Kuvancı

Öz

Bu çalışma,
İstanbul boğazı köyü (perşembe, ordu)‟nde bir dekarlık çilek bahçesinde
yürütülmüştür. Çilek bitkisi çiçek açmadan önce bahçeye 0.57 m2 alanı kaplayacak şekilde 95 cm x 60
cm ebadında dokuz adet kafes yerleştirilmiştir. Bu kafeslerden: üç adedinin
gözenek ebadı 4 mm x 4 mm, üç adedinin ise gözenek ebadı 1 mm x 1 mm olan tül
ile kapatılmıştır. Diğer üç adet kafeste de tül kullanılmayarak kontrol gurubu
oluşturulmuştur. Deneme bahçesine çiçeklenme öncesi iki adet balarısı kolonisi
bırakılmıştır. Kontrol guruplarında çiçeklenme süresince üç gün aralıklarla
belirlenen alan üzerinde 10 dakika süreyle balarıları ve morfolojik olarak
balarılarından büyük olan böceklerin sayımları yapılmıştır. Çilek meyvesi
olgunlaştıktan sonra üç gün ara ile meyveler toplanıp yerinde tartılmıştır. Bal
arılarının 8.2 adet/m2 ziyaret
yaptığı saptanmış olup morfolojik olarak bal arısına eşit veya daha büyük
böceklerin ziyaret gerçekleştirmediği gözlemlenmiştir. Çalışma grubu
içerisindeki uygulamalardan, çilek bitkisinde en yüksek verim 2320.8 gr/m² arı
girişine serbest bırakılan birim alandan elde edilirken, bunu 1387.8 gr/m²
verim ile rüzgar ve morfolojik olarak balarılarından küçük böceklerin etkili
olduğu alan takip etmiştir. 733.1 gr/m² verim ile rüzgarın etkili olduğu
alandan en az ürün elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bal arısı, çilek, tozlaşma

The Effects of Honey Bees (Apis mellifera L.) and Other Insects on Pollination of Strawberry (Fragaria sp.) Plants

Öz

Goal: The effects of wind, insects and honey bees about
strawberry plant‘s efficiency are examined in this study.

Materials and Method: This study was performed in a strawberry field, about
1000 square meters, in the village of İstanbul Boğazı in Perşembe, Ordu Province.
Nine cages, which had about 0,57 square meters area (95 cm x 60 cm dimensions),
were put on the strawberry field before blooming. Three of the cages were
covered by mesh which has 4 mm x 4 mm openings, three of the cages are covered
by mesh which has 1 mm x 1 mm openings. The other cages were not covered by
mesh for using as a control group.

Two honey bee colonies were
placed to test in the field before blooming period. Honey bees and insects
larger than bees were counted in the control groups during the blooming period
in 10 minutes with 3 days break. Ripe strawberries were harvested and weighted
with 3 days break.

Results and Conclusion: We found out that, honey bees‘ visiting rate was 8.2
bees/ m2 and insects which were equal to honey bees or larger than them by
morphologically did not visit the flowers of strawberry plants. The biggest
yield rate resulted 2320.8 gr/m2 was gained in the open bee-pollinated plots. Second
yield rate results by 1387.8 gr /m2 was gained on the field that was exposed to wind and
insects smaller than bees by morphologically. The effect of the wind by 733.1
gr/m2 was
less effective than insects.

It has been proved in the study
that strawberry production has greatly improved by honey bee pollination. It
has also been discovered that honeybees speeded up fruit ripeniry time up to
about 3-4 days. It has been concluded in the study that glasshouse strawberry
producers, when the glasshouses provided with bee colonies, may have great
advantages. Since strawberry crops will be beter both in quality and quantity,
they will have better marketing chances.

The intent
of fruit growing may be improved in quantity and quality of production. An
important way of this is realization of pollination. Pollination of plants also
depends on flower structure, wind, insects and other pollinators.

Anahtar Kelimeler

Honey bee, strawberry, pollination

Kaynakça

• Allen, M. Y., 1937. European bee plants. S. 148. The Bee Kingdom League, Alexandria, Egypt
• Delaplane, K. S. ve Mayer, D. F., 2000. Crop Pollination by Bees, CABI Publishing University Press,
• Cambridge, 344pp. Crane, E., 1975. Honey A Comprehensive Survey, Heinemann, London.
• Çakaryıldırım, N., 2004. Çilek. Tarımsal Ekonomik Araştırma Enstitüsü Bakış. Sayı:7, Aralık 2004.
• Eckert, J. E., 1933. The flight range of the honeybee. J. Agric. Res., 47:257-285.
• Erdoğan, Ü., Erdoğan, Y., 2009. Üzümsü meyvelerin tozlaşmasında bal arılarının yeri ve önemi http://www.uzumsu.com/dosyalar/II_Ulusal_U zumsu_Semp_359-364.pdf (08.07.2009)
• Eriş, A., 1989. Türkiye için yeni bir meyve türü kivi.T.C Ziraat Bankası Kültür Yayınları No:2, Ankara.
• Free, J.B., 1992.Insect pollination of crops. Academic Press Harcourt Brace.
• Free, J:B., 1993. Insect pollination of crops. 2. Edition, Academic Press, London, 684pp.
• Gemici, Y., Güven, A., Gemici, M., 1995. Polenler. Bilim ve Teknik Dergisi, sayı:330, cilt:28, s 75-79,
• Goodwin, R.M., 1986. Increased kiwifruit polen collection after feeding sugar syrup to honey bees within their hive. Hort. Abst., 56(10):7589.
• Güler, A., 2006. Bal arısı. OMÜ Ziraat Fakültesi Ders Kitabı.No:55 S:9-11
• Lecomte, J., 1960. Observations sur la compotement des abeilles butineuses. Annls Abeille 3(16):411-414.
• Levin, M.D., 1983. ―Value of bee pollination to U. S. agriculture‖, Bulletin of the Entomological Society of America, 29:50-51.
• McGregor, S.E. 1976. İnsect pollination of cultivated crop plants. U.S.D.A. Agriculture Handbook No.496. Washington Dc., U.S. Depart. Of Agric., 411pp
• Özbek, H. 1979a. Kültür bitkilerinin tozlaşmasında bal arısı (Apis mellifera L.). Atatürk Üniv. Zir. Fak. Derg., 10 (1-2): 171-177.
• Özbek, H. 1979b. Erzurum civarında yonca (Medicago sativa L.) ve korunga (Onobrychis sativa L.)'daki polinatör arılar (Apoidea:Hym.) bunların faaliyetleri, meyve ve tohum bağlamaya etkileri. Atatürk Üniv. Yay. No. 516, Zir. Fak. Yay.No. 235, Araş. Serisi No. 152, Erzurum.
• Özbek, H. 1985. Pestisitlerin faydalı böcek faunasına olumsuz etkileri. Ulusal Çevre Simpozyumu Tebliğ Metinleri, 12-15 Kasım, Adana, Tubitak Deniz Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu, 766-775.
• Özbek, H. 1986. Arılar ve bitki yetiştiriciliği. Hasad, Yıl 1, Sayı 10, 18.
• Özbek, H. 1992. Balarısı (Apis mellifera L. )'nın bitkilerin tozlaşmasında kullanılması. Doğu Anadolu Bölgesi I. Arıcılık Semineri, 3-4 Haziran 1992, Erzurum. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Zir. Derg., 48-60.
• Özbek, H. 1993. Decline in Bombus terrestris populations in Turkey. Melissa, 6: 7-8.
• Özbek, H. 1995. Türkiye‘de tehdit altında bulunan yabanarı (Hymenoptera: Apoidea) türleri ve alınacak önlemler. II. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi 11-13 Eylül 1995, Ankara.
• Özbek, H. 1996. Zirai mücadelede ilaçlarının arılara etkileri. II. Ulusal Zirai Mücadele İlaçları Sempozyumu, 18-20 Kasım 1996, Ankara, 140-148.
• Özbek, H. 2003. Türkiye‘de arılar ve tozlaşma sorunu. (Bees and pollination problem in Turkey) Uludağ Arıcılık Dergisi.3 (3):41-44.
• Özbek, H. 2008a. Türkiye‘de yonca bitkisini ziyaret eden arı türleri ve Megachile rotundata F. (Hymenoptera: Megachilidae). Uludağ Arıcılık Dergisi. 8 (1):17-29.
• Özbek, H. 2008b. Türkiye‘de ılıman iklim meyve türlerini ziyaret eden böcek türleri. Uludağ Arıcılık Dergisi. 8 (3): 94-105
• Robinson, W. S., Nowogrodski, R., Morse, R. A., 1989. ― The value of honeybees as pollinators of US crops‖, American Bee Journal, 128(6):411-423; 129(7):477- 487.
• Sorkun, K., 1994. Türkiye'nin önemli nektar kaynagı olan kültür bitkileri ve bal potansiyelleri. Türkiye II.Teknik Arıcılık Kongresi,Ankara. 134-145.
• Skrebtsova, N. D., 1957. Role bees ın pollınatıon of strawberrıes. Pchelovodstvo 34(7): 34-36. Russian
• Yousef, J., ve Bergamini, A., 1981. L' Actinidia – Sa Culture. La Maison Rustique, 22p. Paris.