Cilt: 7 Sayı: 2, 31.07.2024

Yıl: 2024

Uluborlu Mesleki Bilimler Dergisi (UMBD) uluslararası, hakemli, bilimsel ve ücretsiz yayın yapan bir dergidir. Dergimiz ulusal ve uluslararası düzeyde yapılacak nitelikli, bilimsel ve etik standartlara uygun çalışmalarla sosyal bilimler, sağlık bilimleri ve fen bilimleri temel alanlarının gelişimine katkıda bulunmayı amaçlar. Bu kapsamda özgün, bilime katkı sunan ve disiplinlerarası çalışmalara öncelik tanır.

Dergi özgün araştırma, sistematik derleme, meta analiz, olgu sunumu ve editöre mektup gibi makale türlerine yer verir. Mart, Temmuz ve Ekim olmak üzere yılda en az 3 sayı yayımlanan derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Derginin tüm sayılarının tam metinlerine https://dergipark.org.tr/tr/pub/umbd web sitesinden erişilebilir.

GENEL KURALLAR
Dergiye gönderilen makaleler, daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olmalı ve yayın süreci içinde başka bir dergiye gönderilmemelidir. Çalışma, dergide yayımlanmadan önce herhangi bir kongrede sunularak bildiri özet kitabında basılmışsa bu durum başlık sayfasında belirtilmelidir.
Çalışmanın bilimsel ve etik kurallara uygunluğu, yazar ya da yazarların sorumluluğundadır. Dergiye gönderildikten sonra yazar adı veya sıralaması değiştirilemez. Ayrıca dergide yayımlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez. Ulusal ve uluslararası etik kurallara uyulması gerekir.
Etik kurul izni alınması gereken klinik ve deneysel çalışmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı ve belgelendirilmelidir. Etik kurul onayı, çalışmanın dergiye gönderilmesi sırasında sisteme yüklenmelidir.
Türkçe makalelerin yazımında Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlük'ü temel alınmalıdır.
Dergide kör hakemlik politikası uygulanmaktadır.
Telif Hakkı Devir Formu, başlık sayfasındaki yazar sıralamasına uygun olarak yazarlar tarafından ıslak imza ile imzalanmalı ve sisteme yüklenmelidir.

BİÇİMSEL ÖZELLİKLER
Dergimize gönderilen tam metin dosyalar Microsoft Word ya da Word uyumlu bir programda ŞABLON ÜZERİNDE hazırlanmış olmalıdır. Farklı formatta hazırlanan makaleler editör değerlendirmesine alınmadan ilgili yazarlara düzeltmeleri için iade edilecektir.
Tam metin dosyasında sayfa kenar boşlukları alt, üst, sağ ve soldan 2 cm olmalıdır. Metindeki üst ve alt başlıklar dâhil tüm içerik Times New Roman yazı stilinde 11 punto olarak hazırlanmalıdır. Metin iki yana yaslı ve satır aralıkları 1,15 olacak şekilde yazılmalı, paragraf aralığı 6 nk (sonrası) olmalıdır.
Dergiye yüklenen çalışmaların değerlendirme sürecine alınabilmesi için Başlık Sayfası, Makale Dosyası, Benzerlik Raporu ve Telif Hakkı Devir Formu mutlaka sisteme yüklenmelidir.

1. BAŞLIK SAYFASI
Makalenin başlığı Türkçe ve İngilizce olarak, 14 punto ve başlıktaki her bir kelimenin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır. Yazarların ad ve soyadları, ünvanları, çalıştıkları kurum bilgileri, ORCID numaraları, iletişim kurulacak yazarın adı, soyadı, çalıştığı kurum bilgisi, GSM, e-posta adresi yazılmalıdır.
Gerekli ise teşekkür bilgileri yazılmalıdır.
Birden fazla yazarlı olan çalışmalarda, yazarların çalışmaya katkıları bu sayfada belirtilmelidir. İlgili yerlere yazarın/yazarların adı ve soyadının baş harfleri yazılmalıdır.
Yazar Katkısı:....; Fikir/kavram:......; Tasarım:....; Danışmanlık:....; Veri toplama ve/veya Veri İşleme…; Analiz ve/veya Yorum:…; Kaynak tarama;….Makalenin Yazımı:….; Eleştirel inceleme:.
Çalışma bir sempozyum/kongrede sunulduysa bu durum başlık sayfasında yazılmalıdır.
Çıkar çatışması ve finansal destek alındıysa kişi ya da kurumun adı başlık sayfasında belirtilmelidir.

2. MAKALE DOSYASI
2.1. Öz ve Anahtar Kelimeler
Dergimize gönderilen her bir çalışmada başlıktan sonra en az 100, en fazla 150 kelimeden oluşan Türkçe özet ve Türkçe özetle uyumlu İngilizce özete yer verilmelidir. Özet Times New Roman yazı tipinde 10 punto ile yazılmalı, iki yana yaslı ve tek satır aralığında olmalıdır. Öz ve Abstract makalenin içeriğini yansıtacak şekilde yapılandırılmamış (tek paragraf) olmalıdır. Çalışmada en az 3, en fazla 5 anahtar kelimeye yer verilmelidir. Anahtar kelimeler için Türkiye Bilim Terimlerinden (https://www.bilimterimleri.com/) yararlanılması tavsiye edilir. Özette kısaltma kullanılmamasına özen gösterilmelidir. 

2.2. Ana Metin
Ana metin makale türüne göre yapılandırılmış (ör: giriş, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç) olmalıdır. Gerekli durumlarda alt başlıklar oluşturulabilir.
Tablo, grafik, şekil ve diğer görseller tam metin içerisinde yer almalıdır. Tablolar metin içinde sırasıyla numaralandırılmış olmalı ve her tablonun üstünde başlık olacak şekilde verilmelidir. Tablolar Times New Roman yazı stilinde, 10 punto ve tek satır aralığı olacak şekilde hazırlanmalıdır. Tabloda dipnot varsa tablonun hemen altında belirtilmelidir. Grafik, şekil ve resimlerde ise başlık görselin hemen altında olacak şekilde yerleştirilmiş olmalıdır.
Makale içerisindeki bütün şekiller ve tabloların çözünürlükleri yüksek kalitede ve boyutları okunabilecek düzeyde olmalıdır. Şekiller için GIF, JPG, TIF, BMP dosya tipleri kullanılabilir. Dergi editörlüğü olarak PNG uzantılı dosyaların kullanılması çözünürlük ve boyut bakımından tavsiye edilmektedir.
Çalışmanın ek dosyaları varsa metin içinde sırasıyla belirtilmeli ve ek dosyalar mutlaka sisteme yüklenmelidir.
Tam metin içindeki kısaltmaların açık hâlleri mutlaka verilmeli ve kısaltmaların doğru kullanımına dikkat edilmelidir.

2.3. Kaynakça
Metin içinde belirtilen tüm kaynaklar, Times New Roman 10 punto olarak ‘Kaynakça’ başlığı altında sıralanmalıdır.
Yazar(lar) ana metin dosyasında faydalandıkları tüm kaynakları eksiksiz ve açıkça belirtmelidir. Çalışmada alıntı yapılan kaynaklar, hem metin içinde hem de kaynakça kısmında Amerikan Psikologlar Birliği (APA) tarafından hazırlanan APA 7. versiyon (https://apastyle.apa.org/) kurallarına uygun olarak hazırlanmalıdır. 

3. TELİF HAKKI DEVİR FORMU
Dergide çalışmaların değerlendirilebilmesi için Telif Hakkı Formunun yüklenmesi gerekmektedir.
Gerekli durumlarda yazarlardan veri seti talep edilebilir.
Sorumlu yazar, çalışmada adı geçen tüm ortak yazarların ortak yazar olarak adlandırılmaya rızası olduğunu garanti etmelidir. Çalışmaya önemli katkılar sağlayan kişiler ortak yazar olarak belirtilmeli, bunun dışındaki kişilere teşekkür kısmında yer verilmelidir.

4. BENZERLİK RAPORU
Dergide çalışmaların değerlendirilebilmesi için Benzerlik Raporunun yüklenmesi zorunludur. Çalışmanın kaynakçası hariç benzerlik oranı %20’yi aşmamalıdır. Yazar(lar) makalenin özgün bir çalışma olduğunu ve benzerlikten doğan tüm sorumlulukların kendilerine ait olduğunu kabul etmiş sayılırlar.

5. ETİK KURUL ONAYI
İnsan ve/veya hayvanların denek ya da veri kaynağı olarak kullanıldığı çalışmalar için mutlaka Etik Kurul Onayı alınmış olmalıdır. Etik kurul onayı gerektiren çalışmaların onay belgesi sisteme mutlaka yüklenmelidir. 

Etik İlkeler ve Yayın Politikası
UMBD; her yılın Mart, Temmuz ve Ekim aylarında yayımlanmakta olup uluslararası açık erişimli ve hakemli bir dergidir. Makale işlem ücreti bulunmamaktadır. Dergimiz elektronik ortamda “DergiPark” sisteminde ve çeşitli indekslerde arşivlenmektedir.
Yazarların dergiye gönderilen eserlerinde, Committee on Publication Ethics (COPE), International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) gibi kuruluşların benimsediği değerlere uyması beklenmektedir.
Dergimize gönderilen makaleler akademik çalışma niteliğinde ve hakemler tarafından incelenebilecek formatta olmalıdır. Çalışmaların benzerlik oranları % 20’yi aşmamalıdır.

Yazar(lar)ın Sorumlulukları
Yazar tarafından gönderilen çalışmalar orijinal olmalıdır. Sahte ya da hileli çalışmalar reddedilir. Yazar, çalışmalarının özgün olduğunu garanti etmelidir.
Yazarlar, çalışmalarında diğer eserlerden yararlanarak uygun bir şekilde atıf verilmesine özen göstermelidir.
Dergimize gönderilen araştırma eseri, üzerinde değişiklikler yapılmadan başka bir yayın mecrasında yayımlanamaz. Aynı araştırma çalışması farklı dillerde yayımlanamaz.
Yazarlar dergimizin hakem ve editörleri tarafından önerilen makul revizyonları yapmayı kabul etmelidirler. Makalenin yayımlanmasından önce imzalı telif hakkı formunu derginin editörlüğüne devretmelidir. Yayın süreçlerinde (Yayına Gönderme) tüm ortak yazarların onayını almak sorumlu yazarın sorumluluğundadır.
Gönderilen araştırmalar insan ögesini içinde bulunduruyorsa katılımcılar ve otoritelerden “Etik Kurul Onayı” alınmalı ve makaleyle birlikte sisteme yüklenmelidir. Hayvan materyali kullanılmış ise “Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulundan” onay belgesinin alınması gerekmektedir.

Editörlerin Sorumlulukları
Dergi editörü yapılan başvuruların uygunluğuna ve yayımlanıp yayımlanmayacağına karar verir. Editör bu kararı verirken yazar veya yazarların ırkı, cinsiyeti, inancı, uyruğu, politik görüşüne göre değil, gönderinin derginin yayın politikası ile uygunluğu, orijinalliği ve önemine göre karar verir. Dergi editörü başvuru ile ilgili kişisel bilgileri üçüncü kişilerle (hakemler, bilim kurulu üyeleri, yayıncı vs.) paylaşamaz.
Editör veya hakemler reddedilen veya yayın aşamasında olan başvurularda yer alan bilgi ve belgeleri yazarın yazılı izni olmadan kendi araştırmalarında kullanamazlar.

Hakemlerin Sorumlulukları
Yazarlar tarafından dergimize gönderilen her çalışma gizli belge olarak ele alınmaktadır. Hakem değerlendirme sürecinden elde edilen bilgi veya fikirler gizli tutulup kişisel menfaat için kullanılmamalıdır.
Hakem raporları, makalelerin yazarlar tarafından geliştirilebilmesi için destekleyici belgelerle birlikte açık bir şekilde sunulmalıdır. Hakem, atanan çalışmayı gözden geçirmek için yeterli olmadığını düşünüyorsa veya inceleme zamanında tamamlanamayacak ise editörü bilgilendirmek zorundadır.
Her çalışmanın objektif bir şekilde değerlendirilmesi için birçok akademik dergide tercih edilen kör hakemlik sistemi kullanılmaktadır. Böylece hem çalışmayı gerçekleştiren yazar hem de değerlendiren hakemlerin kimlikleri gizlenmektedir.

Makale Değerlendirme Süreçleri
İlk Değerlendirme Süreci

Bu aşamada, derginin amaç ve kapsamına uymayan, Türkçe ve İngilizce olarak dil ve yazım hataları olan, anlatım kuralları açısından zayıf, istatistiği uygun olmayan, bilimsel açıdan hatalar içeren, özgün değeri olmayan ve yayın politikalarını karşılamayan çalışmalar editör kurulumuz tarafından reddedilir. Reddedilen çalışmaların yazarları, gönderim tarihinden itibaren en geç iki hafta içerisinde gerekçeleriyle birlikte bilgilendirilir. Uygun bulunan çalışmalar ise ön değerlendirme için çalışmanın ilgili olduğu alanla ilgili alan editörlerine gönderilir.

Ön Değerlendirme Süreci
Bu aşamada alan editörlerimiz çalışmaların öz, giriş, yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç ile diğer bölümlerini dergi yayın politikaları, kapsamı ve özgünlüğü açısından ayrıntılı bir şekilde inceler.
Bu inceleme sonucunda uygun bulunan çalışmalar hakemlere gönderilir. Uygun bulunmayan çalışmalar ise en geç beş hafta içerisinde bölüm editörü değerlendirme raporu ile yazara iade edilir.

Uluborlu Mesleki Bilimler Dergisi makale gönderim, değerlendirme ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir.

Creative Commons Lisansı
Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Uluborlu Mesleki Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.