YAŞLILIKTA DİJİTAL ÇAĞI YAKALAMAK

Yıl 2021, , 367 - 390, 31.12.2021

Aylin Arıcı , Mahmure Nur Bayram

https://doi.org/10.54961/uobild.1038126

Cited By: 6

Öz

Günümüz dünyasında toplumlar refah seviyesini artırmak adına çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Dijitalleşme ve yeni teknolojiler, insanların çalışma yöntemini değiştirmiş ve dijital dönüşüm, yeni alan ve hizmetler geliştirmiştir. Tıpta yaşanan gelişmeler, dijitalleşme ve refah seviyesindeki artış, yaşam beklentisini de artırmaktadır. Ülkelerdeki mevcut refah sistemleri geliştirilirken, yaşlanan toplumların kendi sağlık sorunları ile daha iyi mücadele etmeleri ve sağlıklarını iyileştirme sürecine katılmaları amaçlanmaktadır. Bununla beraber yaşlanan toplumlarla ilgili kronik sorunların ve artan sağlık harcamalarının çözümüne de katkıda bulunmak mümkün olabilecek, yaşlılara sağlıklı ve güvenli bir yaşam tarzı sunulabilecektir. Bu çalışmada dünyada ve Türkiye’deki yaşlı insanların sayısının artması ile yaşlıların refah seviyesinin artırılarak yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefleyen teknolojik gelişmeler incelenmiştir. Araştırma 12 katılımcı ile gönüllü olarak yapılan yarı yapılandırılmış mülakat tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Yaşlı bireylerin dijitalleşme sürecinde karşılaştıkları problemler ve çözüm önerileri tespit edilmeye çalışılmış ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Yapılan çalışmada elde edilen bulgular yaşlıların teknolojik cihaz kullanımına tam hâkim olamadıkları ve teknolojinin aile içi ilişkileri olumsuz etkilediğini göstermektedir. Özellikle pandemi dönemi evlerinden çıkamayan yaşlıların teknoloji tabanlı etkinlikler ile ilgili bilgi sahibi olmamaları büyük bir eksikliktir. Ayrıca teknolojik gelişmelerin yaşlıların aile hayatını büyük oranda olumsuz etkilemesi söz konusudur. Bu noktada yaşlıların geçmiş deneyimleri ile yeni nesilin güncel bilgi ve teknoloji donanımının sentezlenmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Teknolojik Gelişme, Ev Teknolojileri, Dijitalleşme

CATCHING THE DIGITAL AGE IN OLD AGE

Öz

Purpose: The aim of this study is to examine the relationship of elderly people aged 65 and over residing in Istanbul with technology and to evaluate the reflections of technology on the lives of elderly people. Method: Phenomenology approach, which is one of the qualitative research approaches, was used in the research. The data collection method of the research is interview. Snowball sampling technique, one of the purposeful sampling techniques, was used to determine the research sample. Twelve volunteer participants over the age of 65 were included in the research. Research data were analyzed by descriptive analysis method. Findings: In the study, it was seen that the participants used technology for many different purposes such as communication, socialization, and getting information. Many of the participants stated that they use social media (Instagram, Twitter, Teamlink) and reported that they do not need support in using technological devices. Participants who needed help with the use of social media and technological devices said that they received support from their families. Some of the participants emphasized that technological developments affect family relations negatively. Some participants stated that technology-based applications (Zoom, Skype) cause positive interaction in family relations, especially during the pandemic period. Conclusion: Majority of the participants use technology; use it for purposes such as facilitating daily work, acquiring information, communication and socialization. All of the participants explained the technology by comparing it with their past experiences. Most of the participants do not receive support in the use of technology. This shows that the participants are open to technological developments and removes the prejudice that "old people are distant from technology use and closed to change". It is thought that the fact that the majority of the participants are flexible and open to innovations can be associated with the fact that they are the first generation to witness the development and spread of digital technology in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Aging, technological development, digitalization, social work, gerontology

Kaynakça

• ActiveAge, (2008). The Role Of Social Networks İn Helping To Alleviate Loneliness And İsolation For Senior. citizens file:///C:/Users/velittin/Down- loads/lonelinessdp.pdf.
• Altındağ, Ö. (2020). Yaşlılığa Güneydoğu Penceresinden Bakış. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Artan, T. & Urhan, G. (2019). Yaşlıların Teknoloji Kullanarak Ulaşabilecekleri Sosyal Ağlar ve İletişim Teknolojileri. Akgül, A. (editör). Geronteknoloji. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 66-71.
• Atila Demir, S. (2020). Salgın Sürecinde Yaşlı Nüfus, Sosyal Dışlanma ve Yaş Ayrımcılığı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 186-201. Retrieved From https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Sbe/Issue/58152/778888
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bien, Z. Z., Park, K.H., Bang, W.C., & Stefanov, D. H. (2003). LARES: An Intelligent Sweet Home for Assisting the Elderly and the Handicapped. 7.
• Bogdan, R.C. & Biklen, S.K. (1992) Qualitative researchfor education: An introduction to theory and methods, Boston: Allyn and Bacon.
• Bozan, S. & Ekinci, A. (2018). Öğretmen Performans Değerlendirme Sürecine İlişkin Okul Müdürü ve Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Nitel Bir Çalışma. Mukaddime, 9(2), 213-239.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Çiftlikli, C., Tuncer, A. T., & Öz, A. T. (2008). Uzaktan Bakım Hizmeti Verilmesinde Yeni Kablosuz İletişim ve Bilişsel Radyo Teknolojilerinin Önemi The Importance of New Wireless Communications and Cognitive Radio Technologies for Remote Care Service. 5.
• Ekici, S. K., & Gümüş, Ö. (2016). Yaşlılıkta teknolojinin kullanımı. Ege Tıp Dergisi, 55(0), 26-30. https://doi.org/10.19161/etd.344199
• Erkoç, B. & Danış, M.Z. (2021). Yaşlılık Döneminde Karşılaşılan Sorunlar, içinde Gerontolojik Sosyal Hizmet, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Güni, Ö. (2021). Eşini Kaybetmiş Yaşlı Bireylerin Yas Sürecinin Sosyal Hizmet Açısından Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Gyalog, L. (2017). Smart Home Technology For Aging In Place, June 20 2017, Nokia Blog.
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı: Bir Alan Çalışması, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 3, 158 – 159.
• Kalınkara, V. & Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda Sosyal Ağ Kullanımı ve Yalnızlık İlişkisinin Belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 12 (1), 8-19. Retrieved From https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Yasad/Issue/46670/476411
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi. 1(1), 62-80.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1(1), 68-86.
• Terkeş N., Bektaş H. (2016) Yaşlı Sağlığı ve Teknoloji Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 9(4): 153-159.
• Lee, L., & Maher, M. L. (2021). Factors Affecting the Initial Engagement of Older Adults in the Use of Interactive Technology. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(6), 2847. https://doi.org/10.3390/ijerph18062847
• Matanda, M., Jenvey, V.B. ve Phillips, J.G. (2004) “Internet Usage in Adulthood: Loneliness, Computer Anxiety and Education” Behavior Change, 21(2):103-114.
• O’Toole, K., (2000). Study offers early look at how Internet is changing daily life, Stanford News, 16 February, http://www.stanford.edu/dept/ news/pr/ 00/000216internet.html, SET: 25.08.2009.
• Özgür, Ö., Demirbilek, T. (2020). Endüstri 4.0 ve Yaşlı Çalışanların İstihdam Edilebilirliği. İzmir İktisat Dergisi, 35(1), 61-76. https://doi.org/10.24988/ije.202035105
• Özsungur, F. (2018). Yaşlıların Teknoloji̇ Kabul ve Kullanım Davranışlarının Başarılı Yaşlanma Üzerindeki Etkilerinin Analizi: Adana İli Örneği, 183-113.
• Peek, Sebastiaan Theodorus Michaël, Wouters, E. J., Luijkx, K. G., & Vrijhoef, H. J. (2016). What İt Takes To Successfully Implement Technology For Aging İn Place: Focus Groups With
• Peek, Sebastiaan T.M., Luijkx, K. G., Rijnaard, M. D., Nieboer, M. E., Van Der Voort, C. S., Aarts, S., Van Hoof, J., Vrijhoef, H. J. M., & Wouters, E. J. M. (2016). Older Adults’ Reasons For Using Technology While Aging İn Place. Gerontology, 62(2), 226-237. Https://Doi.Org/10.1159/000430949
• Reza Kachouie, Mei-Tai Chu,Rajiv Khosla. (2015). Socially Assistive Robots in Elderly Care: A Mixed-Method Systematic Literature Review.
• Silverman, D. (2016). Qualıtatıve Research: Issues Of Theory, Method And Practıce. (3rd ed.), Sydney: Sage.
• Sinav, A. (2020). Genç-Yaşlı, Orta-Yaşlı ve İleri-Yaşlı Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Karşılaştırmalı Analizi: Eskişehir İli Örneği. Etkileşim, (5) , 116-145 . DOI: 10.32739/etkilesim.2020.5.87
• Şimşek, D. (2020). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitime Erişimi: Engeller ve Öneriler. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 17(65), 10-32.
• Tekindal, M. , Attepe Özden, S. , Gedik, T. E. , Ege, A. , Erim, F. & Tekindal, M. A. (2021). Nitel Araştırmaların Raporlanmasında Standartlar: SRQR Kontrol Listesinin Türkçe Uyarlaması . OPUS International Journal of Society Researches , 18 (42) , 5425-5443 .
• Tuna Uysal, M. (2020). Yaşlı Bireylerin Sosyalleşmesinde Dijital Teknolojinin Rolü: Dijital Yaşlılar Üzerine Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 43-59. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/56641/741769
• Turner, H., & Gulerce, H. (2021). Migrants and communication technologies in challenging times; a double-edged sword. In V. Bozkurt, G. Dawes, H. Gulerce, & P. Westenbroek (Eds), The societal impacts of COVID-19: A transnational perspective, 161. Istanbul, Turkey: Istanbul University Press. https://doi.org/10.26650/B/SS49.2021.006.11
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24, 543-559.
• Ultan, M. Ö. (2018). Dünyadaki nüfus artışı konusuna Avrupa Birliği ve Bir-leşmiş Milletler Yaklaşımları. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(31), 82–92.
• Üstün, Ç. & Özçiftçi, S. (2020). Covid-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması. Anatolian Clinic The Journal Of Medical Sciences, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi (Covid 19 Özel Sayısı), 142-153. Doi: 10.21673/Anadoluklin.721864.
• Wagner, N., Hassanein, K. & Head, M. (2010). Computer Use By Older Adults: A Multi-Disciplinary Review. Computers In Human Behavior, 26(5): 870–882.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeithaml, V.A. & Gilly, M. (1987). Characteristics Affecting The Acceptance Of Retailing Technologies: A Comparison Of Elderly And Nonelderly Consumers. J Retail 63:49–68.