Üstün ve Özel Yeteneklı̇ Öğrencı̇lerı̇n Probleme Dayalı Fen Etkı̇nlı̇klerı̇ne İlı̇şkı̇n Görüşlerı̇nı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 3, 1 - 21, 30.12.2019

Doç.dr.didem İnel Ekici İzel Can

https://doi.org/10.29065/usakead.657108

Öz

Bu araştırmada probleme dayalı öğrenme yöntemine ilişkin üstün yetenekli öğrencilerin görüşlerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Uşak Bilim ve Sanat Merkezinde dördüncü sınıfta öğrenim görmekte olan 22 üstün yetenekli öğrenci katılmıştır. Araştırmanın yöntemi betimsel araştırma yöntemlerinden örnek olay çalışmasıdır. Öğrencilerin probleme dayalı fen öğrenme uygulamalarına ilişkin görüşlerini belirlemeye yönelik açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu çalışmanın veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmada 8 hafta süren probleme dayalı etkinlik uygulamaları sonrasında öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Verileri analizi ile ulaşılan sonuçlar uygulama sürecine ilişkin ilgi, işbirlikli öğrenme süreci, edinilen bilgi ve beceriler, uygulama sürecinin sınırlılıkları, etkinlik önerileri olmak üzere beş tema altında değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları genel olarak üstün yetenekli öğrencilerin probleme dayalı fen öğrenme uygulamalarına ilişkin olumlu deneyimlere ve görüşlere sahip olduklarını göstermektedir. Bununla birlikte öğrenciler sınırlı zamanda araştırma yoluyla bilgi edinme, problemi çözüme ulaştırma ve birlikte çalışma sürecinde çeşitli güçlüklerle karşılaştıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçların probleme dayalı fen öğrenme uygulamalarının üstün yetenekli öğrenciler üzerindeki etkilerine ilişkin literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, probleme dayalı öğrenme, üstün yetenekli öğrenciler

Kaynakça

• Kaynakça
• Akarsu, F. (1993). Üstün zihinsel yeteneklilerin eğitiminde sorunlar, Asri Diyalog, 3: 26-27.
• Akarsu, F. (2001). Yetişemediğimiz çocuklar: Üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri., Ankara: Eduser Yayınları.
• Akın, S. (2008). Anız yangınları, ozon tabakasındaki incelme ve motorlu taşıtlardan kaynaklanan çevre sorunlarının probleme dayalı öğrenme yöntemi ile öğretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Akkaya, G. (2016). Rol model içerikli animasyonların üstün yetenekli 4. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersinde Zihinsel Risk Alma Davranışları ve Öğrenmelerine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Akpınar, E., & Ergin, Ö. (2005). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımına yönelik öğrenci görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 3-14.
• Arahmat, Y., Suratno, S., & Wahono, B. (2017). The Effect Of Problem Based Learning Model With Mind Mapping Technique On Biology Learning Achivement. Pancaran Pendidikan, 6(2), 125-132.
• Ay, Y., Tüysüz, C., & Kuşdemir, M. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin 10. sınıf “karışımlar” ünitesinde öğrenci başarısı, tutum ve motivasyona etkisinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 195-224.
• Bakar, F. (2013). Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin plastik atıkların geri dönüşümü ve çevreye etkileri konusundaki tutumlarının belirlenmesi (Batı Karadeniz bölgesi örneklemi). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Baki, A., Güç, A. F., & Özmen, M. Z. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerinin incelenmesi. Uluslararası eğitim programları ve öğretim çalışmaları dergisi, 2(3), 59-72.
• Balim, A. G., İnel-Ekici, D., & Özcan, E. (2016). Concept Cartoons Supported Problem Based Learning Method in Middle School Science Classrooms. Journal of Education and Learning, 5(2), 272-284.
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stogdill's handbook of leadership: Theory, research, and managerial applications. London: Collier Macmillan.
• Biber, M., & Başer, N. E. (2012). Probleme dayalı öğrenme sürecine yönelik nitel bir değerlendirme. HAYEF Journal of Education, 9(1), 12-33.
• Bildiren, A. (2016). Proje temelli yaklaşıma dayalı erken programının üstün yetenekli çocukların problem çözme becerisine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Boran, A. İ., & Aslaner, R. (2008). Bilim ve sanat merkezlerinde matematik öğretiminde probleme dayali öğrenme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 15-32.
• Brzovic, K., & Matz, S. I. (2009). Students advise Fortune 500 company: Designing a problem-based learning community. Business Communication Quarterly, 72(1), 21-34.
• Cantürk-Günhan, B., & Başer, N. (2009). Probleme dayalı öğrenmeye ilişkin öğrenci, öğretmen ve öğretim üyelerinin görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 134-155.
• CCEA (Council of curriculum, examinations and assessment) (2006). Gifted and talented children in (And out) of the classroom. Feb 28. Erişim: 07.12.2019.
• Cengiz, C., & Karataş, Ö., F. (2014). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirme: fen bilgisi öğretmen adayları ile gerçekleştirilen yansıtıcı günlük tutma uygulamasının etkileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 120-129.
• Çelikdelen, H. (2010). Bilim ve sanat merkezlerin bilim biriminde destek alan üstün yetenekli öğrencilerin kendi okullarında fen ve teknoloji dersinde karşılaştıkları güçlüklerin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Chikotas, N. E. (2009). Problem-based learning and clinical practice: The nurse practitioners’ perspective. Nurse Education in Practice, 9(6), 393-397.
• Chiriac, E. H. (2008). A scheme for understanding group processes in problem based learning. Higher Education, 55(5), 505-518.
• Chou, F. H., & Chin, C. C. (2009). Experience of problem-based learning in nursing education at Kaohsiung Medical University. The Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 25(5), 258-262.
• Dadlı, G. (2017). İnsan ve çevre ilişkileri ünitesinde otantik probleme dayalı öğrenme etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinde yansıtıcı düşünme becerisi, akademik başarı, çevre tutum ve farkındalıkları üzerinde etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Demirel, Ö., & Turan, S. (2011). Hacettepe üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin probleme dayalı öğrenmeye yönelik tutumları ve görüşleri, Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(162), 16-29.
• Downing, K., Kwong, T., Chan, S. W., Lam, T. F., & Downing, W. K. (2009). Problem-based Learning and the Development of Metacognition. Higher Education, 57, 609-621
• Ellis, R. A., Goodyear, P., Brillant, M., & Prosser, M. (2008). Student experiences of problem-based learning in pharmacy: conceptions of learning, approaches to learning and the integration of face to face and on-line activities. Advances in Health Sciences Education,13(5), 675-692.
• Emir, S., & Acar, S. (2012). Zekâ-liderlik ilişkisi: üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerinin karşılaştırılması. HAYEF Journal of Education, 4(2), 189-201.
• Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü. Ankara: Gündüz Yayıncılık.
• Esen, T. (2011). Üstün yetenekli öğrencilerin çevreye yönelik bilgi ve tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
• Grzeskowiak, M., Podlewski, R., Turowska-Koska, A., Zaba, Z., & Drobnik, L. (2009). The First Attempt at Initiating Problem-Based Learning as A Method of Teaching–Learning at the University of Medical Sciences in Poznan, Poland. The Kaohsiung journal of medical sciences, 25(5), 271-275.
• Gwee, M. C. E. (2009). Problem-based learning: a strategic learning system design for the education of healthcare professionals in the 21st century. The Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 25(5), 231-239.
• Hsieh, C., & Knight, L. (2008). Problem-based learning for engineering students: an evidence-based comparative study. The Journal of Academic Librarianship, 34(1), 25-30.
• İnce-Aka, E. (2012). Asitler ve bazlar konusunun öğretiminde kullanılan probleme dayalı öğrenme yönteminin farklı değişkenler üzerine etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnel, D., & Balım, A. G. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde probleme dayalı öğrenme yöntemi kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-13.
• İnel, D., & Balım, A. G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 169-188.
• Kanlı, E. (2008). Fen ve Teknoloji öğretiminde probleme dayalı öğrenmenin üstün ve normal zihin düzeyindeki öğrencilerin erişi, yaratıcı düşünme ve motivasyon düzeylerine etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kızılcık, H. Ş., & Tan, M. (2017). Probleme dayalı öğrenme sürecinin öğretmen adayları tarafından değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-16.
• Koç, İ. (2016). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin bilim ve sanat merkezi'yle ilgili görüşleri: Bir BİLSEM örneği. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 1-10.
• Kök, B. (2012). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerde farklılaştırılmış geometri öğretiminin yaratıcılığa, uzamsal yeteneğe ve başarıya etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lin, C. F., Lu, M. S., Chung, C. C., & Yang, C. M. (2010). A comparison of problem-based learning and conventional teaching in nursing ethics education. Nursing Ethics, 17(3), 373-382.
• Lou, S. J., Shih, R. C., Tseng, K. H., Diez, C. R., & Tsai, H. Y. (2011). How to promote knowledge transfer through a problem-based learning internet platform for vocational high school students. European Journal of Engineering Education, 35(5), 539-551.
• McCall, I. (2010). Online enhanced problem-based learning: assessing a blended learning framework. The Law Teacher, 44(1), 42-58. Milli Eğitim Bakanlığı, (2007). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi.
• Raupach, T., Münscher, C., Pukrop, T., Anders, S., & Harendza, S. (2010). Significant increase in factual knowledge with web-assisted problem based learning as part of an undergraduate cardio- respiratory curriculum. Advances in Health Sciences Education, 15(3), 349-356.
• Read, J. M. (2010). Teaching introductory geographic information systems through problem-based learning and public scholarship. Journal of Geography in Higher Education, 34(3), 379-399.
• Reynolds, J. M., & Hancock, D. R. (2010). Problem-based learning in a higher education environmental biotechnology course. Innovation in Education and Teaching International, 47(2), 175-186.
• Oğlun, S. Ö., & Yurd, M. (2008). Probleme dayalı öğrenme ve bil-iste-öğren stratejisinin kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 386-396.
• Özcan, E. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin fen öğretmen adaylarının problem çözme becerileri, akademik başarıları ve tutumları üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Rowan, C. J., McCourt, C., & Beake, S. (2008). Problem based learning in midwifery – The students’ perspective. Nurse Education Today, 28(1), 93-99.
• Saracaloğlu, A. S., & Kaşlı, A. F. (2001). Öğretmen adaylarının bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki İlişki. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 112–127.
• Shamir, A., Zion, M., & Levi, O. S. (2008). Peer tutoring, metacognitive processes and multimedia problem-based learning: the effect of mediation training on critical thinking, Journal of Science Education and Technology, 17(4), 384-398.
• Sockalingam, N., Rotgans, J., & Schmidt, H. G. (2011). Student and tutor perceptions on attributes of effective problems in problem-based learning. Higher Education, 62(1), 1-16.
• Sözbilir, M., Şenocak, E., & Taşkesenligil, Y. (2008). Probleme dayalı öğrenme teorik temelleri. Milli Eğitim Dergisi,177, 50-64.
• Tüysüz, C. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme becerisine yönelik üst biliş düzeylerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(10), 157- 166.
• Ula, W. R. R., Supardi, K. I., & Sulhadi, S. (2018). The Implementation of Problem Based Learning with Mind Mapping to Improve The Student’s Understanding of Concept. Journal of Primary Education, 7(2), 163-171.
• Uzun, M. (2004). Üstün yetenekli çocuklar el kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Vekli, G. S., & Çimer, A. (2017). Probleme Dayalı Bilgisayar Destekli Öğrenme Materyalinin Öğrencilerin Problem Çözme Becerisi Algılarındaki Gelişime Etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 809-830.
• Williams, P. J., Iglesias, J., & Barak, M. (2008). Problem based learning: application to technology education in three countries. International Journal of Technology and Design Education, 18(4), 319-335.
• Williams, B., & Pace, A. E. (2009). Problem based learning in chronic disease management: A review of the research. Patient Education and Counseling, 77(1), 14-19.
• Winner, E. (1996). Gifted children. New York: Basic Books.
• Woltering, V., Herrler, A., Spitzer, K., & Spreckelsen, C. (2009). Blended learning positively affects students’ satisfaction and the role of the tutor in the problem-based learning process: results of a mixed-method evaluation. Advances in Health Sciences Education, 14(5), 725-738
• Yew, E. J. E., & Schmidt, H. G. (2009). Evidence for constructive, self-regulatory, and collaborative processes in problem based learning. Advances in Health Sciences Education, 14, 251-273
• Zwaal, W., & Otting, H. (2012). The impact of concept mapping on the process of problem-based learning. Interdisciplinary Journal of problem-based learning, 6(1), 104-128.