2024 Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programının SOLO Taksonomisi ve Bilişsel İstem Düzeylerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 144 - 157, 30.12.2024

Fikret Cihan , Muhammet Doruk

https://doi.org/10.29065/usakead.1511690

Öz

Bu araştırmanın amacı 2024 ortaöğretim matematik dersi öğretim programı öğrenme çıktılarını SOLO Taksonomisi ve bilişsel istem düzeylerine göre değerlendirmektir. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışma, bir doküman analizi örneğidir. 2024 ortaöğretim matematik dersi öğretim programındaki öğrenme çıktıları SOLO Taksonomisi ve bilişsel istem düzeylerine göre sınıflandırılmıştır. Bu bağlamda verilerin çözümlenmesinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda 2024 ortaöğretim matematik dersi öğretim programının SOLO taksonomisine göre sayıca sırasıyla soyutlanmış yapı, ilişkisel yapı ve çok yönlü yapıdaki öğrenme çıktılarından oluştuğu tespit edilmiştir. Bilişsel istem düzeylerine göre bir değerlendirme yapıldığında, öğretim programının sırasıyla matematik yapma, bağlantılı yöntemler ve bağlantısız yöntemler düzeyinde öğrenme çıktılarını içerdiği belirlenmiştir. Bu sonuçlar, öğretim programı ile üst seviyede matematiksel anlayışların ve yüksek istem düzeyinde düşünme süreçlerinin hedeflendiğini göstermiştir. İleriki çalışmalarda öğrencilerin üst düzey beceriler gerektiren bu öğrenme çıktılarına ulaşma düzeylerinin incelenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel istem düzeyleri, Ortaöğretim matematik dersi, Öğretim programı, Program değerlendirme, SOLO Taksonomisi

Evaluation of 2024 High School Mathematics Curriculum According to SOLO Taxonomy and Cognitive Demand Levels

Öz

The aim of this research is to evaluate the learning outcomes of the 2024 high school mathematics curriculum according to the SOLO Taxonomy and cognitive demand levels. This study, in which the qualitative research approach was adopted, is an example of document analysis. In this research, learning outcomes in the 2024 high school mathematics curriculum were classified according to the SOLO Taxonomy and cognitive demand levels. In this context, descriptive analysis was used to analyze the data. As a result of the study, it was determined that the 2024 high school mathematics curriculum consists of extended abstract structure, relational structure, and multistructural learning outcomes, respectively, according to the SOLO Taxonomy. When an evaluation was made according to cognitive demand levels, it was determined that the curriculum included learning outcomes at the levels of doing mathematics, procedures with connections, and procedures without connections, respectively. These results showed that the curriculum targeted high-level mathematical understanding and high-demand thinking processes. In future studies, it may be recommended to examine the level of students’ achievement of these learning outcomes that require high-level skills.

Anahtar Kelimeler

Cognitive demand levels, High school mathematics, Curriculum, Curriculum evaluation, SOLO Taxonomy

Kaynakça

• Acar, S., & Peker, B. (2023). 2018 ortaokul matematik dersi öğretim programı kazanımlarının SOLO Taksonomisine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1155-1171. https://doi.org/10.17679/inuefd.1220514
• Aktan, O. (2020). İlkokul matematik öğretim programı dersi kazanımlarının yenilenen Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 15-36. https://dx.doi.org/10.9779/pauefd.523545
• Alsaadi, A. (2001). A comparison of primary mathematics curriculum in England and Qatar: The SOLO taxonomy. Research into Learning Mathematics, 21(3), 1-6.
• Altıntaş, S., & Görgen, İ. (2014). Türkiye ile Güney Kore’nin matematik öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Education Sciences, 9(2), 191-216. https://doi.org/10.12739/NWSA.2014.9.2.1C0614
• Anderson, L. W. (Ed.), Krathwohl, D. R. (Ed.), Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J., & Wittrock, M. C. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s Taxonomy of educational objectives (Complete edition). New York: Longman.
• Arı, A. (2013). Bilişsel alan sınıflamasında Yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer Taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290. https://doi.org/10.12780/UUSBD164
• Bal-İncebacak, B. (2022). Türkiye ve Singapur ilkokul matematik eğitim programlarının matematik içeriklerinin karşılaştırılması. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1403-1425. http://dx.doi.org/10.24315/tred.984222
• Baş, M. (2017). 2009 ve 2015 ilkokul matematik dersi öğretim programları ile 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programı karşılaştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1219-1258. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2017.44
• Beyendi, S. (2018). 2013-2018 ortaokul matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 177-200.
• Biggs, J. (2003). Teaching for quality learning at university. Maidenhead: Open University Press.
• Biggs, J., & Collis, K. (1982). Evaluating the quality of learning: The SOLO Taxonomy. New York: Academic Pres.
• Biggs, J., & Collis, K. (1989). Towards a model of school-based curriculum development and assessment using the SOLO Taxonomy. Australian Journal of Education, 33(2), 151-163. https://doi.org/10.1177/168781408903300205
• Biggs, J., & Tang, C. (2007). Teaching for quality learning at university. Maidenhead: Open University Press.
• Bloom, B. S. (Ed.), Englehart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. New York: David McKay.
• Bursa, S. (2022). 2018 sosyal bilgiler öğretim programının solo taksonomisine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 1015-1032. https://doi.org/10.17679/inuefd.1024442
• Büyükalan-Filiz, S., & Baysal, S. B. (2019). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 234-253. https://doi.org/10.17679/inuefd.435796
• Caniglia, J. C., & Meadows, M. (2018). An application of the Solo Taxonomy to classify strategies used by pre-Service teachers to solve “one question problems”. Australian Journal of Teacher Education, 43(9), 75-89. http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2018v43n9.5
• Cihan, F., & Akkoç, H. (2023). A Comparison of high school mathematics curriculum documents: 2005-2011-2013-2018. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(38), 298-331. https://doi.org/10.35675/befdergi.1198797
• Çelik, S., Kul, Ü., & Çalık-Uzun, S. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.37322-431437
• Çetin, B., & İlhan, M. (2016). SOLO taksonomisi. In E. Bingölbali, S. Arslan, & İ.Ö. Zembat (Ed.), Matematik eğitiminde teoriler (s. 861-879). Ankara: Pegem Akademi.
• Çil, O., Kuzu, O., & Şimşek, A. S. (2019). 2018 ortaöğretim matematik programının revize Bloom taksonomisine ve programın ögelerine göre incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1402-1418. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.165
• Çoban, A., & Aşçı, M. (2022). Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Türkiye ilköğretim matematik programlarının içeriklerinin karşılaştırılması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 1-15. http://dx.doi.org/10.18026/cbayarsos.489571
• Doğan, A. (2020). İlkokul matematik öğretim programındaki kazanımların SOLO sınıflandırmasına göre incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2305-2325. https://doi.org/10.15869/itobiad.768583
• Dönmez, H., & Zorluoğlu, S. L. (2020). Fen bilimleri dersi öğretim programı 6., 7. ve 8. sınıf kazanımlarının SOLO Taksonomisine göre incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 85-95. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.547938
• Engin, Ö., & Sezer, R. (2016). 7. sınıf matematik ders kitabındaki ve programdaki etkinliklerin bilişsel istem düzeylerinin karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 24-46. https://dergipark.org.tr/en/pub/deubefd/issue/35757/399511
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: a guide to methods. Newbury Park, CA: SAGE Publications.
• Ghonoodi, A., & Salimi, L. (2011). The study of elements of curriculum in smart schools. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 28, 68-71. https://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.11.014
• Gökbulut, Y., & Aslan, O. (2017). 2009 ve 2015 ilkokul matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 908-930. https://dx.doi.org/10.29299/kefad.2017.18.3.047
• Güzel, İ., Karataş, İ., & Çetinkaya, B. (2010). Ortaöğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması: Türkiye, Almanya ve Kanada. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(3), 309-325.
• Ibrahim, Z. B., & Othman, K. I. (2010). Comparative study of secondary mathematics curriculum between Malaysia and Singapore. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 8, 351-355. https://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.049
• İlhan, A., & Aslaner, R. (2019). 2005’ten 2018’e ortaokul matematik dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 394-415. https://dx.doi.org/10.9779/pauefd.452646
• Koç, S. (2019). Türkiye ve Hong Kong ilkokul matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, (6), 3203- 3230. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.36928
• Kuzu, O., Çil, O., & Şimşek, A. S. (2019). 2018 matematik dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 129-147. https://dx.doi.org/10.17556/erziefd.482751
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60. https://doi.org/10.3102/00346543052001031
• Marzano, R. J., & Kendall, J. S. (2007). The new taxonomy of educational objectives (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Mehrjoo, N., Nourian, M., Norouzi, D., & Abai-Kopai, M. (2022). A comparative study of mathematics curriculum in primary schools of Iran and Singapore. Iranian Journal of Comparative Education, 5(2), 1871-1897. https://doi.org/10.22034/ijce.2022.273973.1288
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=343 adresinden 27.01.2019 tarihinde erişildi.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). Ortaöğretim matematik dersi öğretim programı (Hazırlık, 9, 10, 11 ve 12. sınıflar). Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları. https://mufredat.meb.gov.tr/ adresinden 04.07.2024 tarihinde erişildi.
• Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis. The Qualitative Report, 27(1), 64-77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5044
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2009). Curriculum: foundations, principles and issues. (5th Ed.). New Jersey: Pearson Education Inc.
• Özkaya, A. (2021). Türkiye ile Kazakistan ortaokul matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. E-Kafkas Journal of Educational Research, 8(3), 592-611. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.987453
• Öztürk, E., & Diker-Coşkun, Y. (2022). Türkiye ve Kanada ortaöğretim matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 188-202. http://dx.doi.org/10.34056/aujef.1014046
• Polat, S., & Dede, Y. (2022). Ortaokul matematik dersi öğretim programları cebir öğrenme alanındaki kazanımların bilişsel istem düzeylerindeki eğilimler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 223-274. https://doi.org/10.7822/omuefd.1073649
• Rogaten, J., Rienties, B., Sharpe, R., Cross, S., Whitelock, D., Lygo-Baker, S., & Littlejohn, A. (2019). Reviewing affective, behavioural, and cognitive learning gains in higher education. Assessment & Evaluation in Higher Education, 44(3), 321-337. https://doi.org/10.1080/02602938.2018.1504277
• Serçe, F., & Acar, F. (2021). A comparative study of secondary mathematics curricula of Turkey, Estonia, Canada, and Singapore. Journal of Pedagogical Research, 5(1), 216-242. http://dx.doi.org/10.33902/JPR.2021167798
• Silver, E. A., & Stein, M. K. (1996). The QUASAR Project: The “revolution of the possible” in mathematics instructional reform in urban middle schools. Urban Education, 30(4), 476-521. https://doi.org/10.1177/0042085996030004006
• Ssebaggala, L. (2017). Comparative study of secondary mathematics curriculum between Uganda and the United States. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 4(1), 1-7.
• Stein, M. K., Grover, B. W., & Henningsen, M. (1996). Building student capacity for mathematical thinking and reasoning: An analysis of mathematical tasks used in reform classrooms. American educational research journal, 33(2), 455-488. https://doi.org/10.3102/00028312033002455
• Stein, M. K., & Smith, M. S. (1998). Mathematical tasks as a framework for reflection: From research to practice. Mathematics Teaching in the Middle School, 3(4), 268-275. https://doi.org/10.5951/MTMS.3.4.0268
• Stein, M. K., Smith, M. S., Henningsen, M. A., & Silver, E. A. (2000). Implementing standards-based mathematics instructions: a casebook for professional development. New York: Teachers College.
• Şen, Ö. (2017). Matematik dersi ortaokul öğretim programlarının karşılaştırılması: 2009-2013-2017. Current Research in Education, 3(3), 116-128.
• Tanner, D., & Tanner, L. N. (1975). Curriculum development. New York: MacMillan.
• Thijs, A., & van den Akker, J. (2009). Curriculum in development. Netherlands Institute for Curriculum Development (SLO).
• Yağan, S. A. (2020). Avustralya ve Türkiye ilkokul matematik öğretim programlarının karşılaştırılması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 294-320. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.272.14
• Yazıcılar, Ü., & Bümen, N. T. (2017). 2005, 2011 ve 2013 yıllarında uygulamaya koyulan lise matematik dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Ö. Demirel & S. Dinçer (Ed.), Küreselleşen dünyada eğitim (s. 139-165). Pegem Akademi. https://dx.doi.org/10.14527/9786053188407.09
• Zorluoğlu, S. L., Şahintürk, A., & Bağrıyanık, K. E. (2017). Analysis and evaluation of science course curriculum learning outcomes of the year 2013 according to the revised Bloom Taxonomy. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergis, 6(1), 1-15. https://doi.org/10.14686/buefad.267190