The Effect of the Problem-Based Learning Approach on the Attitudes of the Students Towards Science Lesson: A Study of Meta-Analysis

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 4, 51 - 76, 29.09.2015

Mehmet Fatih Ayaz

Öz

In this research, the study of the meta-analysis is made to identify that the problem-based learning approach affects the attitudes of the students towards science lesson. Therefore, a literature review is made about studies which are in Turkey. Master’s theses and doctoral dissertations (between 2003 and 2013), which are suitable for research problem and have statistical data about the study of the meta-analysis are analyzed by scanning from national database. There are 18 studies, included in the sample, about the effects of the problem-based learning on attitudes of students towards science lesson.

The result of the meta-analysis shows that the problem-based learning approach is more effective than traditional teaching methods about the attitudes of the students towards science lesson. The effect rate of the problem-based learning approach is 0,711 (%95 CI, SE=0,200) about students’ attitudes towards science lesson. This rate is moderate level beyond to Cohen’s and his friends’ classification of the effect size (2007).

It is identified that in the field of science, the application of the problem-based learning approach’s the greatest effect is on chemistry. It is related that in the level of education it’s the greatest effect is on the university level. According to the effect size for the type of publication it’s the greatest effect is on doctoral dissertations. At the end of the study; according to the results of the research, there are some suggestions for researchers and instructors.

Anahtar Kelimeler

Effect Size; Science; Meta-analysis; Problem-based Learning; Attitude

Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Fen Derslerine Yönelik Tutumlarına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Öz

Bu araştırmada probleme dayalı öğrenme (PDÖ) yaklaşımının, öğrencilerin fen derslerine yönelik tutumlarına etkisini belirlemek amacıyla bir meta-analiz çalışması yapılmıştır. Bunun için Türkiye’de yapılmış çalışmalarla ilgili literatür taraması yapılmıştır. 2003–2013 yılları arasında yapılmış, araştırma problemine uygun ve meta-analiz çalışmasına dâhil edilebilecek istatistiksel verilere sahip yüksek lisans tezi ve doktora tezi ulusal veri tabanlarından taranarak incelenmiştir. Literatür taraması sonucunda PDÖ yaklaşımının, öğrencilerin fen derslerine yönelik tutumlarına etkisine ilişkin toplam 18 araştırma çalışmaya dâhil edilmiştir. Meta-analiz sonucunda PDÖ yaklaşımının, geleneksel öğretim yöntemlerine göre öğrencilerin fen derslerine yönelik tutumlarına pozitif etkisi olduğu belirlenmiştir. PDÖ yaklaşımının öğrencilerin fen derslerine yönelik tutumlarına ilişkin genel etki büyüklüğü değeri 0,711 (%95 CI, SE=0,200) olarak belirlenmiştir. Bu değer, Cohen ve arkadaşlarının (2007) etki büyüklüğü sınıflandırmasına göre orta düzeyde bir etki düzeyindedir. PDÖ yaklaşımının uygulandığı fen bilimleri alanlarında en büyük etki büyüklüğü değerinin kimya alanında olduğu belirlenmiştir. Öğrenim düzeylerinde etki büyüklüğü en yüksek üniversite düzeyinde çıkmıştır. Yayın türlerine göre etki büyüklüğü en yüksek doktora tezlerinde çıkmıştır. Çalışmanın son bölümünde, araştırmada elde edilen sonuçlara göre uygulayıcılara, program geliştiricilere ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Etki Büyüklüğü, Fen, Meta-Analiz, Probleme Dayalı Öğrenme.

Anahtar Kelimeler

Etki Büyüklüğü; Fen; Meta-Analiz; Probleme Dayalı Öğrenme; Tutum

Kaynakça

• Açıkel, C. (2009). Meta Analiz ve Kanıta Dayalı Tıptaki Yeri. Klinik Psikofarmoloji Bülteni, 19(2), 164-172.
• Akçil, M. ve Karaağaoğlu, E. (2001). Tıpta Meta-Analizi. Hacettepe Tıp Dergisi, 32(2), 184-190.
• Akgöz, S., Ercan, İ., ve Kan, İ. (2004). Meta-Analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107 – 112.
• Ayaz, M. F. (2014). Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Fen Derslerindeki Akademik Başarılarına Ve Fen Derslerine Yönelik Tutumlarına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Doktora Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ayaz, M. F. (2015a). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Fen Derslerindeki Akademik Başarılarına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 139-160, ISSN: 1308-DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7664.
• Ayaz, M. F. (2015b). 5E öğrenme modelinin öğrencilerin derslere yönelik tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Electronic Journal of Education Sciences, 4(7), 29-50.
• Bağcı Kılıç, G. (2001). Oluşturmacı Fen Öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7-29.
• *Bayrak, R. (2007). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımı ile Katılar Konusunun Öğretimi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• *Bayram, A. (2010). Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi “Isı ve Sıcaklık” Konusunda Sahip Oldukları Kavram Yanılgılarını Gidermede Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Benli, E. (2010). Probleme Dayalı Öğrenmenin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Başarılarına, Bilgilerin Kalıcılığına ve Fene Karşı Tutumlarına Etkilerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Borenstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T. ve Rothstein, H.R. (2009). Introduction to Meta-Analysis . United Kingdom: John Wiley and Sons, Ltd. Publication.
• Borenstein, B., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T., Rothstein, H.R. (2013). Meta-Analize Giriş. (S. Dinçer, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cohen, L. (1988). Statistical Power Analysis for The Behavioral Sciences. New York: Academic Press.
• Cohen, L. ve Manion, L. (2001). Research Methods in Education. New York: Rotledge Falmer.
• Cohen, L., Manion, L. and Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th Edition). New York: Routledge.
• Cooper, H. (2010). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• *Çelik, E. (2010). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Akademik Başarısına, Tutumuna, Akademik Risk Alma Düzeyine ve Kalıcılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Driscoll, P. M. (2012). Öğretim Süreçleri ve Öğrenme Psikolojisi. (Çev. Ömer F. Tutkun, Seçil Okay ve Evrim Şahin). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). İlkögretim Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Beşinci Sınıf Öğrencileriyle Yürütülen Ekiple Proje Tabanlı Öğrenme Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim Online, 1(1), 2-11.
• Ergene, T. (1999). Effectiveness of test anxiety reduction programs: A meta-analysis review. Doktora tezi. Ohio: Ohio Üniversitesi.
• Glass, G. (1977). Integrating Findings: The Meta Analysis of Research. Review of Research in Education, 351-379.
• Gökmen, C. (2003). Fen Liselerinde Yapılan Proje Çalışmalarının, Öğrenci Tutumları ve Öğretim Görüşleri İle Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gündoğdu, H. İ. (2013). Proje Nedir ve Nasıl Hazırlanır? İzmir: Altın Nokta Yayınları.
• *Güneş, C. (2006). Endokrin Sistemleri Ünitesinde Problem Çözmeye Dayalı Öğretimin Akademik Başarıya ve Tutuma Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hedges, L.V. and Olkin, I. (1985). Statistical Methods for Meta-analysis. New York: Academic Press.
• Huffcutt, A. (2002). Research Perspectives on Meta Analysis. S. G. Rogelberg içinde, Handbook Of Research Methods In Industrial And Organizational Psychology (s. 198–215). Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
• Hunter, J.E. and Schmidt, F.L. (1990). Methods of Meta-Analysis: Correcting Error and Bias in Research Findings. London: Sage Publications.
• İnel, D. (2009). Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayalı Öğrenme Yöntemi Kullanımının Öğrencilerin Kavramları Yapılandırma Düzeyleri, Akademik Başarıları Ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algıları Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Kanlı, E. (2008). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenmenin Üstün ve Normal Zihin Düzeyindeki Öğrencilerin Erişi, Yaratıcı Düşünme ve Motivasyon Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• *Kartal Taşoğlu, A. (2009). Fizik Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Başarılarına, Bilimsel Süreç Becerilerine ve Problem Çözme Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Korucu, E. N. (2007). Probleme Dayalı Öğretim ve İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin İlköğretim Öğrencilerinin Başarıları Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• *Kuşdemir, M. (2010). Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Başarı, Tutum ve Motivasyonlarına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Kemertaş, İ. (2003). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Lipsey, M.W. and Wilson, D.B. (2001). Practical Meta-Analysis. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
• MEB. (2005). Fen ve Teknoloji Dersi 4-5. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (2002). The Qualitative Researcher’s Companion. California: Sage Publications.
• *Moralar, A. (2012). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Akademik Başarı, Tutum ve Motivasyona Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özcan, Ş. (2008). Eğitim Yöneticisinin Cinsiyet ve Hizmetiçi Eğitim Durumunun Göreve Etkisi:Bir Meta Analitik Etki Analizi. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Özyalçın Oskay, Ö. (2007). Kimya Eğitiminde Teknoloji Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Etkinlikleri. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Petticrew, M. ve Roberts, H. (2006). Systematic reviews in the social sciences. MA-USA: Blackwell Publishers Ltd.
• Rosenthal, R. (1991). Meta- Analytic Procedures for Social Research. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
• Schulze, R. (2004). Meta-Analysis A Comparison of Approaches. Göttingen: Hogrefe And Huber Publishers.
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Pegem Akademi.
• Soylu, H. (2004). Fen Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayınları.
• Sönmez, D. ve Lee, H. (2003). Problem-Based Learning in Science. Mathematics and Environmental Education.
• Staver, J.R. ve Shroyer., M.G. (2002). Teaching Elementary Teachers How to Use the Learning Cycle for Guided Inquiry Instruction in Science. Center for Science Education. Kansas State University.
• *Şalgam, E. (2009). Fizik Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Tavukcu, K. (2006). Fen Bilgisi Dersinde Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Topsakal, S. (2005). Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• *Tosun, C. (2010). Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin Çözeltiler ve Fiziksel Özellikleri Konusunun Anlaşılmasına Etkisi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Uden, L. ve Beaumont, C. (2006). Techonology and Problem-Based Learning. London: Information Science Publishing.
• Ünal, F. (2005). Yaratıcılığın Geliştirilmesi. Öğretmen Dünyası Dergisi, 303-312.
• Wolf, F. (1986). Meta-Analysis Quantitative Methods for Research Synthesis. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• *Yıldırım, H. (2011). Probleme Dayalı Öğrenme ve Proje Tabanlı Öğrenme Yöntemlerinin İlköğretim Öğrencilerinin Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Yıldız, N. (2010). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Senaryolarının Çözümünde Deney Uygulamalarının Öğrencilerin Başarısına, Tutumuna ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• *Yurd, M. (2007). İlköğretim 5. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Probleme Dayalı Öğrenme Yöntemi ile Bil-İste-Öğren Stratejisi Kullanılarak Geliştirilen Bil-İste-Örnekle-Öğren Stratejisinin Öğrencilerin Kavram Yanılgılarının Giderilmesine ve Derse Karşı Tutumlarına Etkisi . Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.