Muhammed Ali’nin Maçlarını İzleyenlerin Hatıraları (1970-1980)

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 4, 555 - 584, 27.12.2017

İlker Dere , Ahmet Aslan Zeynel Adakuş Hasan Altun

Öz

Muhammed
Ali, Amerika Birleşik Devletleri’nin Kentucky eyaletinin Louisville şehrinde 17
Ocak 1942 tarihinde doğmuştur. Ağırlıklı olarak siyahilerin bulunduğu bir
bölgede büyüyen Clay, küçük yaşlardan itibaren ırkçılıkla yüzleşmeye
başlamıştır. 12 yaşında boksa başlayan Clay, 1960
yılında Roma Olimpiyatları’nda şampiyon olmuştur. Daha sonra 1980 yılına kadar
3 kez dünya ağır sıklet boks şampiyonu olmuştur. 2016 yılında ise Parkinson
hastalığı nedeniyle vefat etmiştir.

Muhammed
Ali, Müslüman olduktan sonra Türkiye’de yoğun bir şekilde takip edilmiştir.
Uzun yıllar maçları takip edilmiş, mücadelelere ilham kaynağı olmuştur. Ancak
bu zamana kadar Muhammed Ali’nin Türk insanı için anlamı ve önemini araştıran
çalışmalar yapılmamıştır. Bu eksiklikten hareketle Muhammed Ali’nin Türk insanı
için anlamı ve önemini ortaya çıkarmak için 1970-1980 yılları arasında onun
maçlarını izlemiş kişilerin tanıklıklarına başvurulmuştur. Çalışmada veri
toplamak için dokümanlar ve sözlü tarih görüşmelerinden yararlanılmıştır.
Kaynak kişiler, amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örneklem yöntemine göre
seçilmiştir. Ulaşılan veriler, betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir.

Çalışma sonuçları; Türkiye’de Muhammed Ali maçlarının onun
Müslüman oluşunun yanında haksızlıklara karşı olması, Vietnam Savaşı’na gitmeyi
reddetmesi, siyah insanlara yönelik ırkçılığa karşı çıkması ve sosyal sorunlara
duyarlı olması gibi gerekçelerle takip edildiğini göstermektedir. Bu sonuçlara
dayanarak Muhammed Ali’nin Türkiye’de daha uzun yıllar çocuklara örnek
gösterilen bir şahsiyet olarak kalacağını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Muhammed Ali, Boks Tarihi, Sözlü Tarih, Türkiye

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (4 Haziran 2016). “Efsanevi boksör Muhammed Ali hayatını kaybetti”.01 Kasım 2017 tarihinde http://aa.com.tr/tr/dunya/efsanevi-boksor-muhammed-ali-hayatini-kaybetti/583994adresinden alınmıştır. Aljazeera Türk. (2017). “Portre: Muhammed Ali”. 4 Kasım 2017 tarihinde http://www.aljazeera.com.tr/spor-portre/portre-muhammed-ali adresinden alınmıştır. Bal, E. K. (2015). Araplı kaçakları ve kaçak hacı. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları. Başaran, M. A. (2015). “Muhammed Ali’nin Portresi”.30 Temmuz 2017 tarihindehttps://mehmetalibasaran.com/2015/01/07/muhammed- alinin-portresi-1/adresinden alınmıştır. BBC, (2017). “1975: Muhammad Ali wins 'Thrilla in Manila'”. Retrieved 30 December, 2017 fromhttp://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/1/newsid_4074000/4074712.stm BBC, (4 June2016). “Boxing legend Muhammad Ali dies at 74”. 30 December 2017 from http://www.bbc.com/news/world-us-canada-16011175 CBSNews, (6 June 2016). "George Foreman: Muhammad Ali was bigger than boxing". CBS This Morning. 30 December 2017 from https://www.cbsnews.com/news/george-foreman-on-death-of-boxing-legend-muhammad-ali-rumble-in-the-jungle/ CNNTÜRK, (12 Haziran 2016). "Muhammed Ali'nin İstanbul günleri." 30 Ekim 2017 tarihinde https://www.cnnturk.com/turkiye/muhammed-alinin-istanbul-gunleri?page=1 adresinden alınmıştır. Çam, Z. (2017). "Muhammed Ali". 29 Ekim 2017 tarihinde http://asikpasagazetesi.com/makale/muhammed-ali/ adresinden alınmıştır. Deniz, M. (2013). Meşrutiyet döneminde Kâhta'da kadının toplumsal yaşamdaki yerine bir örnek: Fato Paşa. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mardin.: Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edmonds, A. O. (2006). Muhammad Ali: A biography. Greenwood Publishing Group. Eig, J. (2017). Ali: A Life (1 Edition). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. Erzene D. E., Aydınoğlu, N., ve Yalçın, Y. (2015). Cumhuriyet'ten günümüze İzmir'in kadın siyasetçileri: Kadın milletvekilleri ve belediye başkanları ile sözlü tarih. İzmir: İzmir Üniversitesi Yayınları. Emre, A. (2016). "Ali’nin sadece bedeni gömülmedi!" Yenişafak, 11 Haziran. 30 Ekim 2017 tarihinde http://www.yenisafak.com/yazarlar/akifemre/aliunin-sadece-bedeni- gomulmedi-2029641adresinden alınmıştır. Eurosport Türkiye, (4 Haziran 2016). "Orhan Ayhan: Muhammed Ali isyankardı çünkü ırkçılık mağduruydu". 27 Ekim 2017 tarihinde http://tr.eurosport.com/boks/orhan-ayhan-muhammed-ali-isyankardi-cunku-irkcilik-magduruydu_sto5634625/story.shtml adresinden alınmıştır. Ezra, M. (2009). Muhammad Ali: The making of an Icon. Philadelphia: Temple University Press. Golus, C. (2012). Muhammad Ali (Revised Edition). Twenty-First Century Books. Hauser, T. (2012). Muhammad Ali: His life and times. New York, Open Road Media. Hauser, T. (2017). "Muhammed Ali". Retrieved 30 December 2017 from https://www.britannica.com/biography/Muhammad-Ali-boxer Healy, N. (2005). Muhammad Ali: Genius. Minnesota: Creative Education. IMDB, (2014). "I am Ali". Retrieved 29 October 2017 from http://www.imdb.com/title/tt4008652/ Janovicek, N. (2015). Oral History and Ethical Practice after TCPS2. In Llewellyn, K. R., &Freund, A. (Ed.). The Canadian oral history reader(73-97). McGill-Queen's Press-MQUP. Louisvilleky. (2017). "Muhammad Ali's Boxing Career". Retrieved 30 October 2017 from https://louisvilleky.gov/government/alis-louisville/muhammad-alis-boxing-career MacKay, N., Quinlan, M. K., & Sommer, B. W. (2013). Community oral history toolkit: 3. Walnut Creek, Calif: Left Coast Press. Milliyet, (9 Haziran 2016). "Cumhurbaşkanı Erdoğan Muhammed Ali için kaleme aldı." 30 Ekim 2017 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/cumhurbaskani-erdogan-muhammed-ali-dunya-2260047/ adresinden alınmıştır. Moss, W. W. (1974). Oral history program manual. New York: Praeger. Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri, nitel ve nicel yaklaşımlar (cilt I, çev. S. Özge). İstanbul: Yayın Odası Yayınları. NY Post, (29 November 2015). "How Muhammad Ali secured the release of 15 US hostages in Iraq." Retrived 28 November 2017 from https://nypost.com/2015/11/29/the-tale-of-muhammad-alis-goodwill- trip-to-iraq-that-freed-us-hostages/ NY Times, (17September 1996). "Joe Elsby Martin, 80, Muhammad Ali's First Boxing Teacher". Retrieved 30 October 2017 from http://www.nytimes.com/1996/09/17/sports/joe-elsby-martin-80-muhammad-ali-s-first-boxing-teacher.html Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörleri: M. Bütün ve S.B. Demir.). Ankara: Pegem Akademi. Owens, T. (2011). Muhammad Ali. Edina, Minn: ABDO Pub. Co. Riccella, C. (1991). Muhammad Ali. Los Angeles: Holloway House. Roe, K. (2017). Leadership: practice and perspectives. Oxford University Press. Rummel, J., & Blakely, G. (2005). Muhammad Ali, heavyweight champion. Philadelphia: Chelsea House. Sabah, (18 Mart 2002). "Muhammed Ali milli boksörümüz gibiydi". 26 Ekim 2017 tarihinde http://arsiv.sabah.com.tr/2002/03/18/z02.html adresinden alınmıştır. Sarı, E. (2016). Muhammed Ali: Ringlerin efendisi. Antalya: NoktaE-Book Publishing. Schulman, A. (2005). Muhammad Ali (Just the Facts Biographies). Minnesota: Lerner Publication Company. Sessiz Tarih, (2017). "Vietnam Savaşı'na Gitmek İstemeyen Ünlü Boksor Kimdir?"4 Kasım 2017 tarihinde http://www.sessiztarih.net/2014/05/vietnam-savasina-gitmek-istemeyen-unlu.html adresinden alınmıştır. Shopes, L. Using Oral History for a Family Project. Dunaway, D. K., & Baum, W. K. (Eds.). (1984). Oral history: An interdisciplinary anthology(238-247). Nashville, Tennessee: American Association for State and Local History. Shumway, G. L.,& Hartley, W. G. (1973). An oral history primer. New York: Praeger. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. The Guardian. (7 March 2012). “50 stunning Olympic moments No17: Cassius Clay wins gold in 1960”.Retrieved 30 December2017 from https://www.theguardian.com/sport/london-2012-olympics-blog/2012/mar/07/stunning-olympic-moments-cassius-clay Telegraph. (10 June 2016). “Farewell to Muhammad Ali: Ali decided very young to write his own life story, says Clinton as tributes paid”. Retrieved December 30, 2017 from http://www.telegraph.co.uk/news/2016/06/10/muhammad-ali-funeral-fans-prepare-for-a-final-goodbye-ahead-of-h/