ÖĞRETMEN ADAYLARININ TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NDAKİ KAZANIM İÇERİKLERİNİ BELİRLEME YETERLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 18 - 31, 31.12.2019

Hülya Sönmez

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe dersi öğretmen adaylarının Türkçe Dersi
Öğretim Programı kazanımlarındaki dil bilgisi konularının okuma, yazma ve sözlü
iletişim becerileri konularıyla olan ilişkisini nasıl belirlediklerini
incelemektir. Bu kapsamda 105 Türkçe dersi öğretmen adayından yapılandırılmış
anket vasıtasıyla veriler toplanmıştır. Toplanan bu verilerle nicel analizler
yapılmıştır. Veri toplama sürecinde Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki 6.
sınıf kazanımları anket maddeleri olarak belirlenmiştir. Dil bilgisi
içeriklerine göre ilgili kazanımın dil bilgisi ile olan ilişkisi düzeyi dörtlü
derecelendirme aralığına göre incelenmiştir. Bu anket vasıtasıyla öğretmen adaylarının dil bilgisi kazanımlarına ne kadar hâkim
oldukları incelenmiştir. Araştırmada aynı zamanda katılımcıların kazanımdaki
dil bilgisi konuları ile dil becerileri konularını birbirinden nasıl
ayırdıkları değerlendirilmiştir. Bu kapsamda araştırmanın nicel bölümü genel
tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Ulaşılan sonuçlara bağlı
olarak öğretmen adaylarının kazanımlardaki dil bilgisi ve beceriler ile ilgili
içerikleri birbirinden tam olarak ayıramadıkları tespit edilmiştir. Çünkü öğretmen
adayları, genellikle bütün kazanımların dil bilgisi konularını içeridiğini
düşünmektedirler. Bunun nedeni ise öğretim programında dil bilgisi konularının
daha fazla öneme sahip olduğu düşüncesidir. Yani öğretmen adayları, programın
dil bilgisini öğretme işlevini ön plana çıkarmaktadır. Belirlenen sonuç
nedeniyle öğretmen adaylarına öğretim programının işlevi hakkında daha kapsamlı
bir eğitimin verilmesi gerektiği önerilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Dil bilgisi, kazanımlar

Kaynakça

• Altas, S.(2009). Türkçe dil bilgisi öğretiminin tarihi ve içerik odaklı dil bilgisi öğretimi ile görev odaklı dil bilgisi öğretiminin uygulamalı karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Altunkaya, H. (2010). Eski ve yeni II. kademe Türkçe dersi öğretim programları ve ders kitaplarında dil bilgisi öğretiminin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Arslan, M. (2017). Ortaöğretim Türkçe dersinde dil bilgisi konularının öğretiminde karşılaşılan sorunların belirlenmesi. Researcher: Social Science Studies. 5(10), 231-241. Bilgegil, K. (1982). Türkçe dilbilgisi. İstanbul: Salkımsöğüt Yayınları. Burdurlu, İ. Z. (1974). Dilbilgisi açısından yapıtlarımız. İzmir. Çolak, F. (2013).Türkçe dil bilgisi öğretiminin genel sorunları ile alan literatüründeki tartışmalı konuların ilköğretim ikinci kademe dil bilgisi öğretimine yansımaları ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Demiray, K. (1985). Temel dilbilgisi. İstanbul: İnkılap Deny J. (2012). Türk dil bilgisi, modern Türk dil bilgisi çalışmalarının kapsamlı ilk örneği. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, Dilemre, S. A. (1941). Genel dil bilgisi, ikinci kitap: dil evolüsyonları. Ankara: Alâeddin Kıral Basımevi. Ediskun, H. (2004). Yeni Türk dilbilgisi, İstanbul: Remzi Kitapevi. Emre, A. C. (1945). Türk dilbilgisi, Türkçenin bugünkü ve geçmişteki gelişimleri üzerine gramer denemesi, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları. Ergin, M. (2000). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım. Gencan, T. N. (2007). Dilbilgisi. İstanbul: Tekağaç Eylül Kitap ve Yayınevi. Göğüş, B. (1970). Anadili olarak Türkçenin öğretimine tarihsel bir bakış. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten: 123-154.Göknel, Y. (1974). Modern Türkçe dilbilgisi. İzmir: Hür Efe Matbaası.Hatiboğlu, V.(1972). Dilbilgisi terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Hengirmen, M. (2007). Türkçe dilbilgisi. Anakara: Engin Yayınevi. Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kılıç, M. ve Akçay, A. (2011).Türkçe öğretmen adaylarının görüşleri çerçevesinde dilbilgisi eğitimi. Sakarya University Journal of Education. 1 (1), 1-7.Onan, N. H. (1952). Dil bilgisi I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Ömeroğlu, A. F. (2018). Dil bilgisi öğretiminin 2004-2017 yılları arası Türkçe dersi öğretim programları açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 260-280.