ENTELEKTÜEL SERMAYE VE İŞLETME PERFORMANSI İLİŞKİSİNDE, YENİLEŞİMİ DESTEKLEYEN ÖRGÜT İKLİMİNİN ROLÜ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 1, 156 - 180, 26.06.2020

Akın Tunçer , Özlem Atan Tarlacı

Öz

İşletmeler, rekabet avantajı sağlamak için inovasyon ile, çalışanlarının bilgilerini ve yaratıcılıklarını kullanarak üretimden pazara tüm süreçlerde kendilerine özel iş teknikleri geliştirirler. Bu çalışmada, entelektüel sermaye ile işletme performansı arasındaki ilişki ve bu ilişkide yenileşimi destekleyen örgüt ikliminin etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri anket yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Ankete, İstanbul Sanayi Odası (İSO)’na kayıtlı 1000 işletmeden 405 yönetici katılmıştır. Araştırmada veri analizinde, SPSS ve yapısal eşitlik modeli (AMOS) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; entelektüel sermayenin tüm unsurları, yenileşime kaynak ayıran örgüt iklimini olumlu etkilemektedir. İnsan sermayesi işletme performansını olumlu etkilemektedir. Yapısal sermaye finansal performansı olumlu, yenileşimi destekleyen örgüt iklimini olumsuz etkilemektedir. Entelektüel sermayenin işletme performansına olumlu bazı etkilerinde; yenileşimi destekleyen örgüt ikliminin düzenleyici, yenileşime kaynak ayıran örgüt ikliminin ise kısmi aracı etkisi mevcuttur. Yenileşime kaynak ayıran örgüt ikliminin müşteri performansına olumlu etkisi hizmet sektöründe daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler

ENTELEKTÜEL SERMAYE, YENİLEŞİMİ DESTEKLEYEN ÖRGÜT İKLİMİ

Kaynakça

• Bollen, K., ve Lennox, R., (1991). Conventional Wisdom on Measurement: A Structural Equation Perspective. Psychological Bulletin, 110(2), 305-314.
• Bontis, N., (1998). Intellectual Capital: an Exploratory Study that Develops Measures and Models. Management Decision, 36(2), 63-76.
• Bozbura, F. T. ve Toraman, A. (2004). Türkiye’de Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi ile İlgili Model Çalışması ve Bir Uygulama. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 3(1), 55-66.
• Chen, Y., Lin, M. and Chang, C. (2006). The Influence of Intellectual Capital on New Product Development Performance - The Manufacturing Companies of Taiwan as an Example. Total Quality Management, 17, 1323–1339.
• Dillman D.A., Smyth J. D. and Christian L.M. (2014), Internet, Phone, Mail, and Mixed Mode Surveys, New Jersey: John Wiley & Sons.Inc.,80
• Ergün, E.T. ve Yılmaz, O.T. (2012). İlişkisel Sermaye ile Yapısal Sermayenin İlişki Düzeyinin Entelektüel Sermaye Düzeyine ve İşletmenin Finansal ve Finansal Olmayan Performansına Etkisi. International Refereed Academic Social Sciences Journal, 3(8), 39.
• Folan, P. and Browne, J. (2005). A Review of Performance Measurement: Towards Performance Management, Computers in Industry, 56, 663-680.
• Gaskin, J., (2016). http://statwiki.kolobkreations.com, (Erişim Tarihi: 09 Haziran 2017)
• Gómez-Valenzuela, V. (2015). Intellectual Capital in Manufacturing and Services Firms of the Dominican Republic: An Exploratory Approach. Proceedings of the European Conference on Intellectual Capital, 131-140.
• González-Loureiro, M. and Dorrego F.P. (2012). Intellectual Capital and System of Innovation: What Really Matters at Innovative SMEs. Intangible Capital, 8(2), 239-274.
• Hair Jr., J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E. (2009) Multivariate Data Analysis. 7th Edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, 202.
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M. ve Sarstedt, M. (2014). A Primer on Partial Least Squares, Structural Equation Modeling (PLS-SEM).
• Hernandez-Espallardo, M., Osorio-Tinoco, F. and Rodriguez-Orejuela, A. (2018). Improving Firm Performance Through Inter-organizational Collaborative Innovations. Management Decision, 56(6), 1167-1182.
• Hoang, T. N., Quang, B.T. and Nguyen, N.V. (2018). The Impact of Intellectual Capital Dimensions on Vietnamese Information Communication Technology Firm Performance: A Mediation Analysis of Human and Social Capital. Academy of Strategic Management Journal, 17(1), 1-15.
• Huang, C.F. and Hsueh S.L. (2007). A Study on the Relationship Between Intellectual Capital and Business Performance in the Engineering Consulting Industry: A Path Analysis, Journal of Civil Engineering and Management, 13(4), 265–271.
• Kaplan, R.S. ve Norton, D.P., (1999). Balanced Scorecard: Şirket Stratejisini Eyleme Dönüştürmek. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Karabağ, S. F., (2008). Strateji ve Endüstrinin Firma Performansına Etkisi: Türkiye’nin Öncü Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Loewenthal, K. M. (2004). An Introduction to Psychological Tests and Scales (2 ed.).New York: Taylor&Francis Group.
• MacKinnon, D. P., Fairchild, A. J. ve Fritz, M. S. (2007). Mediation Analysis. Annual Review of Psychology, 58(1), 593–614.
• Nybakk, E. ve Jenssen, J. I. (2012). Innovation Strategy, Working Climate, and Financial Performance in Traditional Manufacturing Firms: An Empirical Analysis. International Journal of Innovation Management, 16(2), 1250008-1-1250008-26.
• Önce, S., (1999). Muhasebe Bakış Açısı ile Entelektüel Sermaye. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Schneider, B. ve Reichers, A. E. (1983). On the Etiology of Climates. Personnel Psychology, 36(1), 19-39.
• Scott, S. G. ve Bruce, R. A. (1994). Determinants of Innovative Behavior: A Path Model of Individual Innovation in The Workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
• Van der Vegt, G. S., Van de Vliert, E. ve Huang, X. (2005). Location-Level Links Between Diversity and Innovative Climate Depend on National Power Distance. Academy of Management Journal, 48(6), 1171-1182.
• Williams, S. M. (2001). Is Intellectual Capital Performance and Disclosure Practices Related? Journal of Intellectual Capital, 2(3), 192-203.
• Wu, W., Chang, M. ve Chen, C. (2008). Promoting Innovation Through the Accumulation of Intellectual Capital, Social Capital and Entrepreneurial Orientation. R&D Management, 38, 265-277.
• Yücel, R. (2005). Bilgi Dönüşümleri ve Entelektüel Sermaye Açısından Önemi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 7,1-18.
• Zaltman, G., Duncan, R. and Holbek, J. (1973). Innovation and Organizations, England: John Wiley & Sons Ltd