ENTEGRE RAPORLAMA İLE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİYE YÖNELİK AKADEMİK ÇALIŞMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 41 - 65, 31.12.2020

Fatma Akyüz Begench Yangıbayev

Öz

Son yıllarda işletmeyle ilgili karar alıcıların, finansal bilgilerin yanında finansal olmayan bilgileri de kullanmak isteğinde olduğu görülmektedir. Bu durum işletmelerin sürdürülebilirlik kapsamında değerlendirilmesinde ve yaratılmış olan katma değerin doğru belirlenmesinde önem arz etmektedir. Entegre raporlama, bu değerlendirmelerin ve değer yaratma süreçlerinin paydaşlar tarafından daha iyi anlaşılabilmesinde bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Entegre raporlama kavramının literatürde birçok boyutta ele alındığı görülmektedir. Özellikle işletmelerin isteğe bağlı olarak yaptığı bu raporlamanın finansal performans ile ilişkisine yönelik yöntem olarak çalışmanın yayınlandığı yıldan itibaren son zamanlardaki çalışmalar dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, literatürde entegre raporlama ve finansal performans ilişkisi ile ilgili yapılan ampirik çalışmaların değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmada yöntem olarak, çalışmanın yayınlandığı yıldan itibaren geriye dönük olarak son on yılda konuyla ilgili ulusal ve uluslararası akademik çalışmalara yönelik literatür taraması yapılmıştır. Sonuç olarak, entegre raporlama ve finansal performans arasındaki ilişkiye yönelik çalışmalarda öncelikle entegre raporlamaya uygunluk tespitinin yapıldığı, çoğunlukla muhasebe temelli performans ölçütlerinden olan aktif karlılık ve özsermaye karlılık oranının kullanıldığı, literatürde entegre raporlama kriterinin genellikle bağımsız değişken olarak ele alındığı modellerin kullanıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Entegre Raporlama, Finansal Performans, Muhasebe Temelli Performans Ölçütleri

Kaynakça

• Acay, T. (2019).Entegre Raporlamanın İşletmenin Sürdürülebilirliği Üzerine Etkisi: Kars, Ardahan, Iğdır ve Erzurum İllerinde Faaliyet Gösteren SMMM’lerin Algı Düzeyleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Aceituno, J. V., Ariza, R.L.And Sánchez, G.I. M. (2014). Explanatory Factors Of Integrated Sustainability And Financial Reporting. Business Strategy And The Environment, 23(1), 56-72.
• Aghayeva, R. (2019). Kurumsal Sürdürülebilirlik Düzeyinin İşletmelerin Finansal Performans, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Göstergeleri Üzerinde Etkisi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Akdoğan, N. ve Tenker, N. (1998). Finansal Tablolar Ve Mali Analiz Teknikleri, (6.Basım)Gazi Kitabevi.
• Akgüç, Ö. (1995). Mali Tablolar Analizi.(6.Basım), Arayış Basım ve Yayıncılık.
• Akyüz, F. Ve Yeşil, T. (2017).BİST Sürdürülebilirlik Endeksine Kayıtlı Üretim Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının İncelenmesi. Akademik Araştırmalar Ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 9(16), 61-78.
• Alagöz, A., Allahverdi, M. Ve Ortakarpuz, M. (2018). Entegre Raporlamada İçerik Analizi: Ödüllü Raporlar Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(3), 425-462.
• Albetairi, H. T. A., Kukreja, G. Ve Hamdan, A. (2018). Integrated Reporting and Financial Performance: EmpiricalEvidencesFromBahrainiListedInsuranceCompanies. Accounting And Finance Research, 7(3), 102-110.
• Altay, D. (2019).Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aras,G. Ve Sarıoğlu, G. U. (2015). Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama. TÜSİAD, 16-59.
• Aras G., Çalışkan A., Esen, E. Ve Furtuna Ö. (2019).Türkiye’de Entegre Raporlama Mevcut Durum, Paydaşların Algı ve Beklentileri, KPMG, ACCA Rapor. 1-3.
• Arslan, C. M. ve Özkan, O. (2018). Entegre Raporlamaya Evrilme Süreci Ve Durum Tespiti-Bist Örneği. Mali Çözüm Dergisi/Financial Analysis, 148-162.
• Artiach, T., Lee, D. Ve Walker, J. (2010). The Determinants Of Corporate Sustainability Performance. Accounting And Finance, 50, 31-51.
• Başar, B. (2014). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlaması Ve Finansal Performans Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kimya-Petrol-Plastik Sektörü İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Yönetim Ve Ekonomi, 21(2), 59-72.
• Barth, M. E., Cahan, S. F., Chen, L. ve Venter, E. R. (2016). The Economic Consequences Associated With Integrated Integrated Reportquality: Early Evidence From A Mandatory, Setting,University Of Pretoria, Unpublished Workingpaper, 1-45.
• Bernardi, C. Ve Stark, A. W. (2016). Environmental, Socialand Governance Disclosure, Integrated Reporting, And The Accuracy Of Analyst Forecasts. The British Accounting Review, 50(1), 16-31.
• Büdeyri, T. ve Kısa A.(2016). Entegre Raporlama (ER): Literatür Araştırması, 3rd International Conference On Education, Social Sciences And Humanities -SOCIOINT, 23-26 May 2016, İstanbul.
• Churet, C.VeEccles, R. G. (2014). Integrated Reporting, Quality Of Management, And Financial Performance. JournalOf Applied Corporate Finance, 26(1), 56-64.
• Clayton, A. F., Rogerson, J. M. And Rampedi, I. (2015). Integrated Reporting Vs. Sustainability Reporting For Corporate Responsibility İn South Africa. Bulletin Of Geography. Socio-Economic Series, 29(29), 7-17.
• Çabuk, A. Ve Lazol, İ. (2011). Mali Tablolar Analizi, (4.Basım), Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Çelebier, M. (2018), Türkiye’de Entegre Raporlamada Kullanılan Göstergelerin Belirlenmesine Yönelik Araştırma Ve Uygulama Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Çelebier, M. Ve Çankaya, F. (2019). Entegre Raporlama İle İlgili Yapılan Çalışmalar: Literatür Taraması. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 5(2), 179-196.
• Çelik, L.(2019).Entegre Raporlamanın İşletmelerin Finansal Performansları Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli İle Ölçülmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Dereköy, F. (2018). Entegre Raporlama Uygulamalarının Uluslararası Entegre Raporlama Çerçevesi Bağlamında Değerlendirilmesi. Journal of Administrative Sciences/Yonetim Bilimleri Dergisi, 16, 32-45.
• Dumitru, M., Glăvan, M. E., Gorgan, C. Ve Dumitru, F.V. (2013). Internatıonal Integrated Reportıng Framework: A Case Study In The Software Industry. Annales Universitatis Apulensis-Series Oeconomica, 15(1), 24-39.
• Düzer, M.Ve Önce, S. (2017). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Ve Finansal Performans: BİST’te İşlem Gören İşletmeler İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 637-648.
• Düzer, M. (2018). Sürdürülebilirlik Performans Göstergelerine İlişkin Açıklamaların Finansal Performans Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Eldemir, E. (2019).Entegre Raporlama Ve Türk İşletmelerinde Uygulanmasına İlişkin Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Eskin, İ. (2019). Entegre Raporlama ve Entegre Raporlama Bileşenlerinin Borsa İstanbul Ulaşım Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporlarında İncelenmesi, VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 12-13 Aralık 2019, İstanbul
• Gençoğlu, Ü. Ve Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BİST Uygulamaları. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, 51-66.
• Hamrah, Y. (2019). Entegre Raporlama İçerik Öğeleri İle Kurumsal Yönetim İlkeleri Arasındaki İlişki, Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul
• IIRC, The International Integrated Reporting Framework, International Integrated Reporting Committee (IIRC), https://integratedreporting.org/resource/international-ir-framework/ (20.06.2020)
• Karaburun, G. (2019).Muhasebe Kültürü ve Entegre Raporlama İlişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, İzmir.
• Kaya, P. (2015). Entegre Raporlamanın Ortaya Çıkış Sebepleri Ve İşletmelere Sağladığı Faydalar. Muhasebe Ve Denetime Bakış, 15(45), 113-130.
• Kaya, U., Aygün, D. Ve Yazan, Ö. (2016). Yeni Bir Kurumsal Raporlama Yaklaşımı Olarak Entegre Raporlama ve Dünyadaki Uygulama Örnekleri Üzerine Bir Araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 85-101.
• Kaymak, G. (2019). Faaliyet Raporlarının Entegre Raporlamaya Uygunluğu Üzerine BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Yer Alan İşletmelerde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Kılıç, B. (2018). Entegre Raporlama ve Türkiye’deki Gelişmeler: Entegre Rapor Hazırlayan İşletmeler Ve BİST Kurumsal Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmeler Açısından Bir İnceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 28-64.
• Koç, A. (2018). Kurumsal Sürdürülebilirlik Davranışının Finansal Performans Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Köse, E. Ve Çetinel, T. (2017). Kurumsal Ve Entegre Raporlama: Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (8), 155-181.
• Kutaylı, R.(2019).Entegre Raporlamanın İşletme Performansına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Küçükgergerli, N. (2016). Entegre Raporlama Endeksi Bir Model Önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Lee, K. W. Ve Yeo, G. H. H. (2016). TheAssociationBetweenIntegratedReportingAndFirmvaluation. ReviewOf Quantitative Finance And Accounting, 47(4), 1221-1250.
• Lozano, R. M. Ve Valencia, T. P. (2016). Do Industrial Companies Respond To The Guiding Principles Of The Integrated Reporting Framework? A Preliminary Study On The First Companies Joined To The Initiative. RevistaDe Contabilidad, 19(2), 252-260.
• Lipunga, A. M. (2015). Integrated Reporting In Developing Countries: Evidence From Malawi. Journal Of Management Research, Vol. 7, No. 3, 130-156.
• Marrone, A. Ve Oliva, L. (2020). The Level of Integrated Reporting Alignment With The IIRC Framework: Evidence from South Africa. International Journal of Business and Management, 15(1), 99-108.
• Menekşe, T. (2018). Kurumsal Sürdürülebilirlik ile İnovasyon ve Performans İlişkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Şirketler Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Mio, C., Fasan, M.ve Costantini, A. (2020). Materiality In Integrated and Sustainability Reporting: A Paradigm Shift? Business Strategyandthe Environment. 306-320.
• Needles, B. E., Frigo, M. L., Powers, M. Ve Shigaev, A. (2016). Integrated Reporting And Sustainability Reporting: An Exploratory Study Of High Performance Companies. In Performance Measurement And Management Control: Contemporary Issues Studies in Managerial and Financial Accounting, Volume 31,41-81, Emerald Group Publishing Limited.
• Nwobu, O. (2015). The Relationship Between Corporates Ustainability Reporting And Profitability And Shareholders Fund in Nigerian Banks. The Journal Of Accounting And Management, 5(3).
• Özçelik, F., Öztürk, B. A.ve Gürsakal, S. (2014). InvestigatingTheRelationshipBetweenCorporateSocialResponsibilityAnd Financial Performance in Turkey. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 189-203
• Öztürk, S. (2019). Geleceğin Kurumsal Raporlama Yaklaşımı Olarak Entegre Raporlama: Garanti Bankası Örneği. Muhasebe Ve Finansman Dergisi, (81), 1-20.
• Öztürk, B. M. (2004).Finansal Performansın Ölçülmesinde Alternatif Bir Yöntem "Ekonomik Katma Değer, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(3-4), 351-368.
• Solak, B., Gönen, S. Ve Rasgen, M. (2017).Muhasebe Meslek Mensuplarının Entegre Raporlamaya İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,19(1), 166-188.
• Şahin, Z. (2018).Entegre Raporların İşletme Karlılığına Ve Yatırımcı Davranışına Etkisi, SETSCI Conference Indexing System, Volume 3, 631-635.
• Şenol, Z. Ve Ulutaş, A. (2018). Muhasebe Temelli Performans Ölçümleri İle Piyasa Temelli Performans Ölçümlerinin CRITIC Ve ARAS Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55(641), 87-90
• Şimşek, A. (2018). Raporlama Kavramı ve Entegre Raporlamanın Türkiye’deki Uygulama Örnekleri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Tepedelen, A. (2019). Entegre Raporlama ve Entegre Raporlamanın Türk Bankacılık Sektöründeki Uygulamasına Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Topcu, M. K. Ve Korkmaz, G. (2015). Entegre Raporlama: Kavramsal Bir İnceleme. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-22.
• Turturea, M. (2015). Integrated Reportıng Into Practıce-A Ten Year Experience. SEA: Practical Application Of Science, 3(1), 565-572
• Türk Dil Kurumu, www.tdk.gov.tr (Türkçe Sözlük, erişim tarihi, 20.05.2020)
• Uşar, D. (2017).Kurumsal Sürdürülebilirlik Etkileşimleri Ve Kurumsal Finansal Performans, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Özyeğin Üniversitesi, İstanbul.
• Wen, L. P. Ve Heong, A. Y. K. (2017). Integrated Reporting And Financial Performance. Management And Accounting Review(MAR), 16(2), 101-130.
• Yüksel, F. (2017).Entegre Raporlama, Türk İşletmelerinin Entegre Raporlamaya Bakışı Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Yüksel, F. (2018a). Kurumsal Yönetim Ve Entegre Raporlama İlişkisi: BİST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde Yer Alan İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Ve Vergi Uygulamaları Dergisi(Özel Sayı), 188-207.
• Yüksel, F. (2018b).Entegre Raporlama Ve Finansal Performans İlişkisi: Türkiye Ve Güney Afrika Katılım Bankaları Üzerinde Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-17.
• Yüksel, F. Ve Aracı, H. (2017).Hizmet İşletmelerine Ait Raporların Entegre Raporlama İlkeleri Açısından İncelenmesi. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, 729-748.
• Yüksel, F. Ve Kayalı, C. A. (2020). Entegre Raporlama İlkelerinin Finansal Performansa Etkisi: BİST Banka Endeksi Üzerinde Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 65-85.