KRAL ŞAKİR ÇİZGİ FİLMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt 14, Sayı 2, 45 - 60, 31.12.2021

Hamide AY M. Kürşad YANGİL

Öz

Sosyolojik bir olgu olan değer; aileden, kişiler arası ilişkilerden, diğer faktörlerden etkilenerek öğrenilen ve yaşam boyu taşınan kimliktir. Toplumun tüm kesimleri tarafından kabul görülerek korunan bu kavram, formal ve informal yolla kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır Çizgi filmler üzerinden iletilen değerlerin incelenmesi, çocuklara değerlerin nasıl ve ne şekilde kazandırılmak istendiğinin tespiti bakımından önem taşımaktadır. Bu araştırma, 2019 TDÖP içerisindeki on kök değerin Kral Şakir çizgi filminde yer alıp almadığını; yer alan değerlerin de ne sıklıkta ifade edildiğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ekseninde yapılandırılan çizgi filmde, bölümlerin tamamına erişildiği için ulaşılabilir evren kullanılmış; bu nedenle örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Verilerin çözümlenmesinde, içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, sıklıkla kazandırılmaya çalışılan kök değerler; yardımseverlik (f=427), sorumluluk (f=188) ve dürüstlük (f=95) olarak tespit edilmiştir. Saygı (f=10), adalet (f=14), öz denetim (f=18), sabır (f=28), vatanseverlik (f=28), dostluk (f=44) ve sevgi (f=79) ortalamanın altında kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çizgi fim, Değerler Eğitimi, Kök değer, Kral Şakir, TürkçeÖğrtim Programı

Kaynakça

• Akıncı A. ve Güven G. (2014). “Okul Öncesi Döneme Yönelik Çizgi Filmlerde Yer Alan Değerlere Ait Sözel İfadelerin Sunumu: TRT Çocuk Kanalı Örneği.” Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:16, 429-445.
• Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017). “Kalila and Dimna As One Of The Traditional Antecedents of Modern Classifications of Values”, International Education Studies, Cilt:3, Sayı:10, 46-53.
• Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde ‘Yardımseverlik’ Değerinin Etkinlik Temelli Öğretimi ve Öğrencilerin Tutumlarına Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), Ankara.
• Balcı, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Ankara.
• Beldağ, A. ve Yarar Kaptan, S. (2017). “Arabalar Filminin İçerdiği Değerlere İlişkin Bir İnceleme”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı:18, 487-499.
• Berkowitz, M. W. (2011). “What Works in Values Education”, International Journal of Educational Research, Cilt:3, Sayı:50, 153-158.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara.
• Cesur S. ve Paker O. (2007). “Televizyon ve Çocuk: Çocukların TV Programlarına İlişkin Tercihleri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:6, Sayı:19, 106-125.
• Çimen, M. F. (2019). Kamu Yayıncısı TRT Çocuk Kanalında Yayınlanan Rafadan Tayfa Çizgi Filminin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, İstanbul.
• Kadan, G. ve Aral, N. (2017). “Evrensel Değerlerin Çizgi Filmler Açısından İncelenmesi”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:4, Sayı:6, 104-117.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi Filmlerde Değerler Eğitimi, Değerler Eğitimi Açısından Rafadan Tayfa Çizgi Filminin İncelenmesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• Karakuş, N. (2015). “Okul Öncesi Döneme Hitap Eden Tema İçerikli Çizgi Filmlerin Değerler Eğitimine Katkısı Yönünden Değerlendirilmesi (Niloya örneği)”, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt:12, Sayı:30, 251-277.
• Kaymak, N. ve Öğretir Özçelik A. D. (2020). “Evrensel Değerler Üzerine Bir İnceleme: Vikingler Çizgi Filmi Örneği”, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:41, 26-43.
• Kral Şakir bölümleri listesi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Kral_Şakir_bölümleri_listesi (05.02.2021).
• Merrian, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev.: S. Turan), Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. “Sosyal Bilgiler Öğretim Programı”, http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=39 (15.03.2021)
• Murat, M., Doğan, Ş. ve Öner, R. E. (2019). “Afacanlar Sınıfı Animasyon Filmi ve Kök Değerler”, Social Sciences Studies Journal, Cilt:5, Sayı:46, 5542-5563.
• Özer, D. ve Avcı, İ. B. (2015). “Cartoons as Educational Tools and the Presentation of Cultural Differences Via Cartoons”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Sayı:191, 418-423.
• Özyürek, A., Kaya, B., Yeşil, Z. ve Karadaş, İ. (2018). “Keloğlan Masalları Çizgi Filminin Değerler Açısından İncelenmesi”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:4, 1-11.
• RTÜK. “İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları Araştırması Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Kamuoyu, Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi”, https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/ilkogretim-cagindaki-cocuklarin-televizyon-izleme-aliskanliklari-arastirmasi0053-2.pdf (28.10.2020)
• Sadioğlu, Ö., Turan, M., Deveci Dikmen, N., Yılmaz, M. ve Özkan Muhtar, Y. (2018). “Değerlerin Öğretiminde Çizgi Filmler: Rafadan Tayfa Örneği”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:3, Sayı:19, 240-251.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi Filmlerin Değerler Eğitimi Bakımından Karşılaştırılması, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uşak.
• Şahin, S. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programında Yer Alan Kök Değerler Açısından Rafadan Tayfa Çizgi Filminin İncelenmesi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Bolu.
• Şentürk, Ş. ve Keskin, A. (2019). “Rafadan Tayfa Çizgi Filminin Milli ve Evrensel Değerler Açısından Değerlendirilmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:20, Özel Sayı, 1-15.
• Tulunay Ateş, Ö. (2017). “Türkiye’ de Değerler Eğitimi Uygulamalarının Öğrencilere Kazandırılması İstenen Olumlu Özellikler Üzerindeki Etkisi”, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt:15, Sayı:34, 41-60.
• Turp Özdemir, Z. (2020). Türkiye’ de Çocuk Kanallarında Yayınlanan Çizgi Filmlerin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi ve Bu Çizgi Filmlerin Türkçe Öğretimine Katkısı, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Türk Dil Kurumu. (2012). Türkçe Sözlük, (Haz.: Şükrü Haluk Akalın vd.), Ankara.
• Yaman, E., Bayburtlu, F. İ., Tekir, B. ve Kırman, S. (2015). “Dede Korkut Çizgi Filminde Yer Alan Değerler”, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt:13, Sayı:29, 245-269.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara.
• Yılmaz, K. ve Arık, R. S. (2019). Eğitimde Araştırma Yöntemleri, Ankara.
• Yorulmaz, B. (2013). “Pepee Çizgi Filminin Din ve Değerler Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:24, Sayı:6, 438-448.