Kitap İncelemesi: Kitabın Künyesi: Muhammed Emin Durmuş, Osmanlı Vakıf Hukukunda Mukataa. İstanbul: İktisat Yayınları, 2021

Yıl 2024, Sayı: 15, 316 - 320, 25.08.2024

Nazan Kapıcı

https://doi.org/10.47994/usbad.1456118

Öz

Osmanlı Devleti, tarihte etnik ve kültürel açıdan çok farklı grupları bünyesine katarak asırlar boyu bir arada yaşatma başarısını elde etmiş sayılı imparatorluklardan biridir. Osmanlı’nın bu başarısı, temelde iktisadi alanda tesis ettiği sürdürülebilir sistem ile bu sistemin devamlılığını sağlamaya yönelik olarak oluşturulmuş hukuk düzeninde yatmaktadır. Özellikle devlet iradesinin de üzerinde olan hukuk ve adalet sistemi, halka güven telkin ederek yönetimin meşruiyetinin sağlanmasında önemli bir rol oynamıştır. Buna ilave olarak Osmanlı hukuk sisteminin bir diğer özelliği, iktisadi ve toplumsal şartların zorlaması halinde gerektiğinde esneyebilen bir yapıya sahip oluşudur. Hukuki anlamda Hanefi mezhebi doktrinine mensup olan Osmanlı uleması, dönemin şartlarının gerektirmesi durumunda zaman zaman zaruret ve maslahat gibi ilkelere dayalı olarak doktrin kaideleri dışına çıkan karar ve hükümler verebilmişlerdir. Bu kitap, Osmanlı ulemasının söz konusu istisnai hükümlerine dayanan mukataa uygulamasını konu edinmektedir. Osmanlı vakıf hukukunda istisnai hükümlere dayalı olarak geliştirilen yöntemleri ele alan eserler çerçevesinde bu kitap, Süleyman Kaya’nın (2014) Osmanlı Hukukunda İcâreteyn başlıklı çalışmasından sonra kaleme alınan önemli eserlerden biridir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Vakıf, Mukataa

Book Review: on The Book Called Mukataa in Ottoman Foundation Law

Öz

The Ottoman Empire is one of the few empires in history that has achieved the success of living together for centuries by incorporating ethnically and culturally diverse groups. This success of the Ottoman Empire lies in the sustainable system it established in the economic field and the legal order created to ensure the continuity of this system. In particular, the law and justice system, which is above the will of the state, has played an important role in ensuring the legitimacy of the administration by instilling confidence in the people. In addition, another feature of the Ottoman legal system is that it has a structure that can stretch when necessary if forced by economic and social conditions. In the legal sense, the Ottoman ulama, who belonged to the doctrine of the Hanafi’s, were able to make decisions and judgments that went beyond the rules of doctrine from time to time, based on principles such as necessity and maslaha. This book deals with the practice of muqataa based on these exceptional rulings of the Ottoman ulama. Within the framework of the works that deal with the methods developed based on exceptional provisions in Ottoman waqf law, this book is one of the important works written after Süleyman Kaya's (2014) work titled İcâreteyn in Ottoman Law.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Foundation, Muqataa