The Mediation Role Of Emotional Climate In The Effect Of Emotional Self-Awareness On Emotion Management Skills

Yıl 2024, Sayı: 16, 336 - 362, 27.12.2024

Efraim Öztürk , Davut Nacar , Zülküf Nanto

https://doi.org/10.47994/usbad.1466021

Öz

In this study, the effect of emotional self-awareness on emotion management skills was examined. Additionally, the mediating role of my emotional climate in this effect will be revealed. Scales existing in the literature were used for this purpose. 364 teachers working in schools in Elazığ city center participated in the study. Random Sampling method was used to save time and space. A Emotional Self-Awareness Scale was used to evaluate teachers' views on emotional self-awareness; Schools' Emotional Climate Scale to evaluate teachers' views on emotional climate; The Emotion Management Skills Scale was used to evaluate teachers' opinions about emotion management skills. When analyzing the research data, t-test and analysis of variance were used for demographic variables. Evaluations were made with correlation and regression analyzes to determine the effect and relationship. Process plugin was used for mediation. According to the results, significant relationships were determined between emotional self-awareness, emotion management skills and emotional climate. Emotional self-awareness has been shown to have a significant impact on skills to manage emotions. It was determined that emotional climate had a partial mediating effect in this effect. School administrators' willingness to regulate the emotional climate will positively affect teachers' ability to manage their emotions and contribute to education.

Anahtar Kelimeler

Education, Emotion, Emotional Self-Awareness, Emotional Climate, Emotion Management Skills

Duygusal Öz Farkındalığın Duyguları Yönetme Becerileri Üzerindeki Etkisinde Duygusal İklimin Aracılık Rolü

Öz

Bu çalışmada, duygusal öz farkındalığın duygu yönetim becerilerine yönelik etkisi incelenmiştir. Ayrıca bu etkide duygusal iklimimin aracılık rolü de ortaya koyulacaktır. Bu amaca yönelik literatürde var olan ölçekler kullanılmıştır. Elazığ il merkezinde bulunan okullarda görev yapan 364 öğretmen çalışmaya katılmıştır. Zamandan ve mekândan tasarruf sağlamak amacı ile Tesadüfü Örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Öğretmenlerin duygusal öz farkındalığa yönelik görüşlerini değerlendirmek amacı ile A Duygusal Öz Farkındalık Ölçeği; Öğretmenlerin duygusal iklime yönelik görüşlerini değerlendirmek amacı ile Okulların Duygusal İklim Ölçeği; Öğretmenlerin duygu yönetim becerilerine yönelik görüşlerini değerlendirmek amacı ile de Duygu Yönetim Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerini analiz ederken demografik değişkenler için t-testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Etki ve ilişkiyi belirlemek için korelasyon ve regresyon analizleri ile değerlendirmeler yapılmıştır. Aracılık için ise Process eklentisi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre duygusal öz farkındalık, duyguları yönetme becerileri ve duygusal iklim arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Duygusal öz farkındalığın duyguları yönetme becerileri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Bu etkide duygusal iklimin ise kısmi aracılık etkisi gösterdiği tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin duygusal iklimi düzenleme konusunda istekli olması, öğretmenlerin duygularını yönetme becerilerini olumlu yönde etkileyecek ve eğitime katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Duygu, Duygusal Öz Farkındalık, Duygusal İklim, Duyguları Yönetme Becerileri

Kaynakça

• Ahmed, S. (2014). Duyguların kültürel politikası. (S. Komut, Çev.). İstanbul.
• Arslan, N. T. (2004). Örgütsel performansı belirleyici bir etmen olarak örgüt kültürü ve iklimi hakkında bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 203-228.
• Ashkanasy, N. M., & Daus, C. S. (2002). Emotion in the workplace: The new challenge for managers. Academy of Management Executive, 16(1), 76-86.
• Aydın, B. N. (2021). Öz farkındalık, öz saygı ve kendilik algısı: Sosyal medya etkisi. A. Erbay (Ed.). & V. Yücel (Ed.). Sosyal Medya ve Psikoloji içinde. Akademisyen Kitabevi.
• Bakker, A. B., & Leiter, M. P. (2010). Work engagement: A handbook of essential theory and research. Psychology press.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal Of Personality And Social Psychology, 51(6),1173-1182.
• Beirne, M. (2014). The role of emotional awareness in couple relationships. Eisteach, 14(4), 14-17. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademi.
• Ceyhan, C. (2002). Yönetsel ve organizasyonel açıdan koçluk yaklaşımı ve bir uygulama [Yayımlanmamış doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Çankaya, Z. C. (2016). Özerklik desteği, temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve öznel iyi olma: öz-belirleme kuramı. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 23-32.
• Cole, P. M., Dennis, T. A., Smith‐Simon, K. E., & Cohen, L. H. (2009). Preschoolers' emotion regulation strategy understanding: Relations with emotion socialization and child self‐regulation. Social development, 18(2), 324-352.
• Çatak, P. D., & Ögel, K. (2010). Farkındalık temelli terapiler ve terapötik süreçler. Klinik Psikiyatri, 13(1), 85-91.
• Çeçen, A. R. (2006). Duyguları yönetme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 101-113.
• Çıplak, E., & Atıcı, M. (2016). Grupla psikolojik danışmada şiir kullanımının üniversite öğrencilerinin empati ve duygu farkındalığı düzeylerine etkisi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 6(45), 115-127.
• Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Çoruk, A. (2016). İdari personelin duygusal iklime yönelik algıları (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği). Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-17.
• D’Antonio E., Kahn J., McKelvey J., Berenbaum H., & Serper M. R. (2015). Emotional awareness and delusions in schizophrenia and schizoaffective disorder. Comprehensive Psychiatry, 57, 106- 11.
• Demirtaş, A. S. (2019). Stresli durumlarda bilişsel kontrol ve bilişsel esneklik: bir ölçek uyarlama çalışması. Psikoloji Çalışmaları, 39(2), 345-368.
• Erdoğdu, M. Y. (2008). Duygusal zekanın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76.
• Ergin, F. E. (2000). Üniversite öğrencilerinin sahip oldukları duygusal zeka düzeyi ile 16 kişilik özelliği arasındaki ilişki üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Erkuş, A. ve Günlü, E. (2008). Duygusal zekânın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 9(2), 187-209.
• Eryılmaz, A. (2010). Ergenlerde öznel iyi oluşu artırma stratejilerini kullanma ile akademik motivasyon arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri, 13(2), 77-84.
• Esentaş, M., Işıkgöz, E., Güzel, P., & Özbey, S. (2018). Spor yöneticilerinde öz-farkındalık: bir ölçek uyarlama çalışması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 493-510.
• Gardiyanoğlu, S. (2019). Okul öncesi öğretmenlerin öz yeterlik algılarının incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Gençoğlu, C. (2012). Duygu odaklı terapiye dayalı duygusal farkındalık eğitiminin genç yetişkinlerin iyimserlik düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Goleman, D. (2019). Duygusal zekâ öz farkındalık. (Çev. Gezer T.). Optimist Yayınları.
• Greenberg, L. S. (2018). Duygu odaklı terapi (S. Balcı Çelik, Çev.). Nobel.
• Gündüz, B. (2005). İlköğretim öğrencilerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 152-166.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri. Seçkin Yayıncılık. Harrod, N. R., & Scheer, S. D. (2005). An exploration of adolescent emotional intelligence in relation to demographic characteristics. Adolescence, 40, 503- 512.
• Hodgson, L., K., & Wertheim, E. H., (2007). Does good emotion management aid forgiving? Multiple dimensions of empathy, emotion management and forgiveness of self and others. Journal of Social and Personal Relationships, 24(6), 931–949.
• Kadan, G., & Aral, N. (2018). Kaynaştırma uygulamasını yürüten öğretmenlerin duygusal emek ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 15-29.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (6. baskı). Asil Yayıncılık.
• Kansu, N., & Beceren, E. (2002). Erken çocukluk döneminde duygusal zeka. Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitimi Sempozyomu’nda sunulmuş bildiri, Kök Yayınları.
• Kara, F. İ. & Yüksel, G. (2022). Focusing on adolescents’ emotional awareness: ınstrument validation and evaluation of a training program. Participatory Educational Research, 9(4), 289-306.
• Kasatura, İ. F. (1998). Gençlik ve bağımlılık. Evrim Yayınevi.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kesici, S. (2015). Psychological needs as predictors of human values in high school students. The Anthropologist, 19(2), 499-506.
• Koçak, H. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların duygusal öz farkındalıklarını desteklemeye yönelik yeterlik algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Kozan, Ö. H., Kesici, Ş, & Baloğlu, M. (2017). Affedicilik ve duyguları yönetme becerisi arasındaki çoklu ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15 (34), 193-215.
• Köknel, Ö. (1982). Kaygıdan mutluluğa kişilik. Altın Kitaplar.
• Kuzucu, Y. (2008). Duygusal Farkındalık Düzeyi Ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 53-64.
• Küçük, G. (2007). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Lewis, M. (1993). The lexical approach (Vol. 1, p. 993). Hove: Language teaching publications.
• Mancini, G., Agnoli, S., Trombini, E., Baldaro, B., & Surcinelli, P. (2013) Predictors of emotional awareness during childhood. Health, 5, 375-380.
• Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D., & Cherkasskiy, L. (2011). Emotional intelligence the Cambridge handbook of intelligence. New York.
• McCraty, R., Atkinson, M., Tomasino, D., Goelitz, J., & Mayrovitz, H. N. (1999). The ımpact of an emotional self-management skills course on psychosocial functioning and autonomic recovery to stress in middle school children. Integrative Physiological and Behavioral Science, 34(4), 246-268.
• McLaren, K. (2013). The emotional imperative of the visual: Images of the fetus in contemporary Australian pro-life politics. In Advances in the visual analysis of social movements (Vol. 35, pp. 81-103). Emerald Group Publishing Limited.
• Mertens, D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: Integrating diversity with quantitative, qualitative and mixed methods (4th Edition). Thousand Oaks.
• Mulligan, K., & Scherer, K. R. (2012). Toward a working definition of emotion. Emotion Review, 4(4), 345-357. Özçelik, H., Langton, N., & Aldrich, H. (2008). Doing well and doing good. The relationship between leadership practices that facilitate a positive emotional climate and organizational performance. Journal of Managerial Psychology, 23(2), 186-203.
• Özkalp, E., & Cengiz, A. A. (2003). İş yerinde duygular ve yönetimi. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, s. 943-955, Afyon.
• Öztürk, E., & Uzunkol, E. (2013). İlkokul öğretmeni motivasyon ölçeğinin psikometrik özellikleri/the psychometric properties of the primary school teacher motivation scale. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 421-435.
• Öztürk, E., & Özan, M. B. (2019). Validity and reliability of the school’s emotional climate scale. Advances in Language and Literary Studies, 10(6), 161-167.
• Panfile, T. M., & Laible, D. J. (2012). Attachment security and child's empathy: The mediating role of emotion regulation. Merrill-Palmer Quarterly, 58(1), 1-21.
• Petrides, K. V., & Furnham, A. (2000). Gender differences in measured and selfestimated trait emotional ıntelligence. Sex Roles, 42, 449-461.
• Polatkan, N. N. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Psenicka, C., & Rahim, A. (2002). A model of emotional ıntelligence and conflict management strategies: A study in seven countries. The International Journal of Organizational Analysis, (10)4, 302-326.
• Rafaeli, A., & Worline, M. (2001). Individual emotion in work organization. Social Science Information, 40(1), 95-123.
• Rivera, J. D., & Paez, D. (2007). Emotional climate, human security, and cultures of peace. Journal of Social Issues, (63), 235-253.
• Roberton, T., Daffern, M., & Bucks, R. S. (2013). Oral administration of the levels of emotional awareness scale. Australian Journal of Psychology, 65(3), 172-179.
• Ruiz, J. I. (2007). Emotional climate in organizations: Applications in Latin American prisons. Journal of Social Issues, 63(2), 289-306.
• Scherer, K. R., & Tran, V. (2003). 16 effects of emotion on the process of organizational. Handbook of organizational learning and knowledge. Oxford.
• Seçer, H. Ş. (2007). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: Sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme. Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 813-834.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics (6th Edition). MA: Pearson. Tatar, A., Tok, S., Bender, M. T., & Saltukoğlu, G. (2017). Asıl form Schutte Duygusal Zeka Testinin Türkçe’ye çevirisi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(2), 139-146.
• Tatar, A., Özdemir, H., Çelikbaş, B., & Özmen, H. E. (2018). A Duygusal Öz Farkındalık Ölçeği’nin geliştirilmesi ve klinik olmayan örneklemde duygusal öz farkındalığın kaygı ve depresyondaki rolünün incelenmesi. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4(13), 793-806.
• Titrek, O. (2010). The change of school employees’ organizational justice (oj) perceptions concerning geography according to socio-culture. Eurasian Journal of Educational Research, 38(1), 179-197.
• Toytok, E. (2013). Öğretmenlerin duygusal zekâ yeterliklerini sınıf yönetimi sürecinde kullanma düzeyleri: Sakarya ili örneği. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(1), 27-43.
• Töremen, F., & Çankaya, İ. (2008). Yönetimde etkili bir yaklaşım: duygu yönetimi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 33-47.
• Tran, V. (1998). The role of the emotional climate in learning organisations. The Learning Organization, 5(2), 99-103.
• Türk, B., & Tali, H. H. (2020). Makine öğrenmesi yöntemleri ile somatizasyon ve duygusal öz farkındalık üzerinden şiddetin tahmini. Adli Tıp Bülteni, 25(2), 99- 105.
• Veirman, E., Brouwers, S. A., & Fontaine, J. R. J. (2011). The assessment of emotional awareness in children: Validation of the Levels of Emotional Awareness Scale For Children. European Journal of Psychological Assessment, 27(4), 265-273.
• Wright, R., Riedel, R., Sechrest, L., Lane, R. D., & Smith, R. (2018). Sex differences in emotion recognition ability: The mediating role of trait emotional awareness. Motivation and emotion, 42, 149-160.
• Yakar, S., & Adamo, M. L. (2012). Insulin-like growth factor 1 physiology: lessons from mouse models. Endocrinology and Metabolism Clinics, 41(2), 231-247.
• Yaylacı, G. Ö. (2008). Kariyer yaşamında duygusal zekâ ve iletişim yeteneği. Hayat Yayıncılık. Yıldırım, B., & Selvi, M. (2017). STEM uygulamaları ve tam öğrenmenin etkileri üzerine deneysel bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13, 183-210.
• Yurtsever, G., & Rivera, J. D. (2010). Measuring the emotional climate of an organization. Perceptual and Motor Skills, 110(2), 501-516.